Το 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης επιστρέφει πιο τολμηρό και πολυφωνικό από ποτέ φέρνοντας στο προσκήνιο δημιουργούς που εξερευνούν τα όρια του ρεαλισμού, της μνήμης και της ανθρώπινης αντοχής. Από τις ηθικές παγίδες της σοβιετικής γραφειοκρατίας μέχρι την ποιητική ενηλικίωση στα προάστια του Τόκιο και τη λυρική ομορφιά ενός ηφαιστειακού νησιού οι φετινές επιλογές αποδεικνύουν πως ο κινηματογράφος παραμένει ο πιο ζωντανός καθρέφτης της εποχής μας. Πέντε κινηματογραφικά διαμαντάκια που αξίζει να ανακαλύψετε. Tαινίες που δεν επιδιώκουν απλώς να αφηγηθούν, αλλά να μείνουν μέσα σας.
“Δύο Εισαγγελείς”, του Σεργκέι Λοζνίτσα
Σοβιετική Ένωση, 1937. Χιλιάδες επιστολές από κρατούμενους που έχουν κατηγορηθεί άδικα από το καθεστώς καίγονται στο κελί μιας φυλακής. Παρά τις αντιξοότητες, μία από τις επιστολές φτάνει στον προορισμό της, στο γραφείο του νεοδιορισμένου τοπικού εισαγγελέα, Αλεξάντερ Κορνέφ. Πεπεισμένος για την αθωότητα του κρατουμένου και καθοδηγούμενος από την πίστη στα επαναστατικά ιδανικά που ορκίστηκε να υπερασπιστεί, ο Κορνέφ ξεκινά μια έρευνα που τον οδηγεί από το επαρχιακό γραφείο του στους δαιδαλώδεις διαδρόμους της σοβιετικής εξουσίας στη Μόσχα. Στην εποχή των μεγάλων σταλινικών εκκαθαρίσεων, η αφοσίωσή του στη δικαιοσύνη συγκρούεται με ένα σύστημα χτισμένο πάνω στον τρόμο και τη σιωπή. Ο σκηνοθέτης Σεργκέι Λοζνίτσα εξερευνά το ηθικό σθένος απέναντι στον ολοκληρωτισμό και την ακεραιότητα ενός ανθρώπου, η οποία γίνεται πράξη εξέγερσης.
“Homo Sapiens”, των Γκαστόν Ντουπράτ & Μαριάνο Κον
Στο Homo Sapiens, οι Γκαστόν Ντουπράτ και Μαριάνο Κον παραδίδουν μια καυστική κωμωδία που ξεπερνά τα σύνορα της χώρας τους και αγγίζει μια πανανθρώπινη αλήθεια. Με τον Γκιγέρμο Φρανσέγια να ενσαρκώνει δεκαέξι διαφορετικούς χαρακτήρες, η ταινία φέρνει στην οθόνη φιγούρες και προσωπικότητες που όλοι αναγνωρίζουμε: τον υποκριτή που υψώνει λάβαρα κοινωνικής δικαιοσύνης ή ηθικής μόνο για ιδιοτελείς σκοπούς, τον αυτόκλητο ειδικό που μιλάει με σιγουριά για όσα αγνοεί, τον πολίτη που πίσω από λόγια ευγένειας δεν διστάζει να εκμεταλλευτεί τους πάντες. Η σάτιρά τους, καυστική, αστεία ανίερη, στοχεύει όχι μόνο σε συγκεκριμένες κοινωνικές ή πολιτικές δομές, αλλά στη διαχρονική ανθρώπινη τάση να μετατρέπουμε τα ιδανικά σε εργαλεία προβολής και εξουσίας. Με ευρηματικότητα, ρυθμό και οξύτητα, οι Ντουπράτ και Κον μεταβολίζουν το γέλιο σε σχόλιο για τις αντιφάσεις της εποχής μας και όλα εκείνα που μερικές φορές ακόμη και οι πιο τολμηροί από εμάς αρνούμαστε να παραδεχτούμε και στον ίδιο τον εαυτό μας.
“Ρενουάρ”, της Τσίε Χαγιακάουα
Το καλοκαίρι του 1987, στα προάστια του Τόκιο, η 11χρονη Φούκι Οκίτα ζει ελπίζοντας, μέσα στη θλίψη της. Ο πατέρας της, Κέιτζι, παλεύει με καρκίνο σε τελικό στάδιο και μπαινοβγαίνει συχνά στα νοσοκομεία. Η μητέρα της, Ουτάκο, εργάζεται ολημερίς, εξαντλημένη τόσο από τη δουλειά, όσο και από το συναισθηματικό βάρος της φροντίδας του. Αφημένη σε μεγάλο βαθμό στην τύχη της, η Φούκι στρέφεται στον εαυτό της, γοητεύεται από την τηλεπάθεια και άλλες μυστικιστικές διεξόδους, χρησιμοποιώντας τη ζωηρή φαντασία της για να κατανοήσει την απώλεια. Γραμμένο και σκηνοθετημένο από την Τσίε Χαγιακάουα, το Ρενουάρ είναι ένα δράμα ενηλικίωσης βαθιά ριζωμένο στη δική της εμπειρία από την ανίατη ασθένεια του πατέρα της. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Διαγωνιστικό του 78ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Με τη φυσική, αφοπλιστικά ειλικρινή ερμηνεία της Γιούι Σουζούκι στον ρόλο της Φούκι, η ταινία γίνεται μια ελεγειακή στοχαστική αναφορά στην παιδική ηλικία, τη θνητότητα και τον εύθραυστο δεσμό μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας.
“Το αριστερό μου χέρι” της Shih-Ching Tsou
Νεαρή μητέρα επιστρέφει με τις δύο της κόρες στην Ταϊπέι έπειτα από χρόνια στην επαρχία, με σκοπό να ανοίξουν πάγκο στην πολύβουη νυχτερινή αγορά της πόλης. Η προσαρμογή δεν είναι απλή υπόθεση για καμιά τους, ειδικά ενόσω κυνηγούν να βγάλουν τα προς το ζην. Στο κάδρο μπαίνει και η παλιομοδίτισσα γιαγιά, η οποία έχει βαλθεί να κόψει το συνήθειο της αριστερόχειρας εγγονής της να χρησιμοποιεί το «κακό» χέρι. Και κάπως έτσι, τρεις γενιές γυναικών καλούνται να βρουν κοινό τόπο και σημείο ισορροπίας στο νέο περιβάλλον. Στη σκηνοθετική επανεμφάνισή της μετά το καθηλωτικό Take Out που είχαν γυρίσει προ εικοσαετίας παρέα με τον Σον Μπέικερ, η Σι-Τσινγκ Τσου, σταθερή συνεργάτιδα του κορυφαίου Αμερικανού σκηνοθέτη, φτιάχνει ένα αφοπλιστικά γλυκό και συναισθηματικά σαρωτικό φιλμ από την Ταϊβάν για τα νέα ξεκινήματα και τον προσωπικό χώρο στη μεγάλη πόλη, με τον θριαμβευτή των Όσκαρ με το Anora να συνδράμει αποφασιστικά ως μοντέρ, συμπαραγωγός και συν-σεναριογράφος. Μέχρι να εμφανιστεί η ταινία Το αριστερό μου χέρι, δεν είχε υπάρξει ανάλογο φιλμ που να συνομιλεί καλύτερα με το μοναδικό The Florida Project, και με αυτό για παράσημο, το αντάξιο φιλμ της Τσου έχει τα φόντα να βρεθεί από την Εβδομάδα Κριτικής των Καννών στα επόμενα Όσκαρ.
“Hanami”, του Ντενίζ Φερνάντεζ
Ένα λυρικό, εκθαμβωτικό ντεμπούτο για την ενηλικίωση, μπολιασμένο με στοιχεία μαγικού ρεαλισμού, σε σκηνοθεσία της Ελβετίδας Ντενίζ Φερνάντες, η ευαίσθητη οπτική αφήγηση της οποίας αντλεί έμπνευση από τις δικές της ρίζες από το Πράσινο Ακρωτήριο. Βρισκόμαστε σε ένα απομακρυσμένο ηφαιστειακό νησί, έναν τόπο τον οποίο οι περισσότεροι ονειρεύονται να εγκαταλείψουν, όμως η νεαρή Νάνα ανακαλύπτει τη δύναμη του να μένεις. Όταν η Νάνα αρρωσταίνει σοβαρά, την στέλνουν στους πρόποδες του ηφαιστείου του νησιού για θεραπεία, σε έναν κόσμο που αιωρείται μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας. Χρόνια αργότερα, ως έφηβη, πρέπει να αντιμετωπίσει την επιστροφή της μητέρας της Νία και να συμβιβαστεί με την συναισθηματική απόσταση που την έχει διαμορφώσει. Ο τίτλος της ταινίας παραπέμπει στην ιαπωνική παράδοση του hanami, την εφήμερη, αλλά λαμπρή άνθιση των κερασιών, που χρησιμεύει ως μεταφορά για το ταξίδι της Νάνα μέσα από την απουσία, την αγάπη και την αναγέννηση. Διακεκριμένη διεθνώς, η ταινία κέρδισε, μεταξύ άλλων, το Βραβείο Καλύτερου Νέου Σκηνοθέτη και την Ειδική Μνεία στο Διαγωνιστικό του τμήματος Cineasti del Presente στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο το 2024.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
