Ο κινηματογράφος μικρού μήκους είναι το πιο ζωντανό εργαστήρι δημιουργίας. Μέσα σε λίγα λεπτά, σκηνοθέτες, σεναριογράφοι και ηθοποιοί δοκιμάζουν να αποτυπώσουν ολόκληρους κόσμους, συναισθήματα και ιδέες που συχνά δύσκολα χωρούν ακόμη και σε ταινίες μεγάλου μήκους. Η μικρή φόρμα δεν είναι περιορισμός, αλλά πρόκληση: απαιτεί ακρίβεια, ευρηματικότητα και τόλμη. Κάθε λεπτό μετράει, κάθε εικόνα έχει βαρύτητα, κάθε ήχος αποκτά σημασία. Εκεί δοκιμάζονται νέες φωνές, γεννιούνται αφηγήσεις που δεν θα έβρισκαν χώρο αλλού και συχνά αποκαλύπτονται οι πιο καθαρές καλλιτεχνικές προθέσεις ενός δημιουργού. Η αξία της δημιουργίας σε μια μικρού μήκους ταινία δεν είναι απλώς καλλιτεχνική. Ταυτόχρονα είναι και πολιτισμική, γιατί ανοίγει δρόμους και θέτει ερωτήματα χωρίς να χρειάζεται την πολυτέλεια του χρόνου. Είναι η απόδειξη ότι η μεγάλη τέχνη μπορεί να κρύβεται σε μικρή διάρκεια.
Οι πρώτες τρεις επιλογές από το 48ο Διεθνές Φεστιβάλ Μικρού Μήκους Δράμας επιβεβαιώνουν τα παραπάνω:
“100 χρόνια μπροστά”, του Μιχαήλ Γιγιντή
Δύο λόγια για τον σκηνοθέτη: Ο Μιχάλης Γιγιντής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1987. Παράλληλα με τις σπουδές του στο Ε.Κ.Π.Α, εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη και μοντέρ. Έχει σκηνοθετήσει μεταξύ άλλων τις παραστάσεις O Κατάθλας (2015-16, Θέατρο Skrow), Τέσλα (2018-19, Τεχνόπολη) Υβόννη (2019-20, Μπάγκειον) και τη μικρού μήκους ταινία Ο Καραγκιόζης (2019), η οποία απέσπασε τιμητική διάκριση από το ΕΚΚ, στο 42ο Φεστιβάλ Δράμας. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Μία ταινία που ενώνει δύο εποχές. Μία επιλογή που μας ταξιδεύει από το “ΠΑΣΟΚ ωραία χρόνια … “ στο παρόν. Όσοι δεν το έζησαν, δεν τους αφορά. Η γενιά που μεγάλωσε μέσα σε διαδοχικές κρίσεις δεν ενδιαφέρεται για την ματαίωση των μεγαλύτερων που είχαν μία καλύτερη συνθήκη, αλλά τελικά κι οι ίδιοι οδήγησαν τη χώρα στην παρούσα κατάσταση. Το έργο μιλάει για την “αλλαγή” και ταυτόχρονα για την ακρίβεια και τη μιζέρια της εποχής που ένας καφές έχει πάει από το 1.50 στο 1.90 (2.70 σήμερα) και κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί σε αυτό το κύμα. “Τι θέλεις να παίζει σήμερα το σινεμά Παζολίνι”; Ναι, γιατί κάποιοι άνθρωποι έζησαν την πολιτισμική επανάσταση όπως εξαιρετικά την περιγράφει η Μυρσίνη Ζορμπά μαζί με την πολιτική και την κοινωνική ανάταση. Το φάντασμά εκείνων των ημερών στοιχειώνουν πολλούς στο παρόν και δεν τους αφήνει να αποδεχτούν την μοίρα τους και την εξαγορά των πάντων από πολυεθνικούς ομίλους στο βωμό μίας δήθεν ανάπτυξης. Ένας εξαιρετικός Αντώνης Τσιοτσόπουλος προσπαθεί να δώσει το μήνυμα στη νέα γενιά να ενεργοποιηθεί. Φωνάζει πως υπάρχει ένα ζήτημα ηθικής και περιγράφει γλαφυρά, σαν ένα μάθημα ιστορίας, την πορεία προς την υποτέλεια με ένα πικάπ να ενώνει τις εποχές και το σχήμα του κύκλου με το ψαράκι και τη ρήση του Ανδρέα Παπανδρέου, “οι άνθρωποι γεννήθηκαν γενναίοι, το συμφέρον τους κάνει δειλούς” να μένει ως κατακλείδα και επιμύθιο.
“Χίλιες λεύγες κάτω από τη Θάλασσα”, της Νατάσσας Ξύδη
Δύο λόγια για τη δημιουργό: Η Νατάσσα Ξύδη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Θέατρο, Σωματική Ψυχοθεραπεία, και έκανε μεταπτυχιακό στην Περφόρμανς και τις Οπτικές Τέχνες (MA Visual Performance). Το Χίλιες Λεύγες Κάτω από τη Θάλασσα είναι η τρίτη της μικρού μήκους ταινία.
Μεταφορά από τη στεριά στη θάλασσα. Υπαρξιακό αδιέξοδο, κρίσεις πανικού, διαφορετική γλώσσα που δεν αποτελεί εμπόδιο για την επικοινωνία. “Έχεις να κάνεις κάτι καλύτερο”; Μοναχικοί άνθρωποι, στοιχεία ψυχοθεραπείας, το ασυνείδητο του Φρόιντ και ένα φως σαν “φωτοστέφανο” πάνω από τους πρωταγωνιστές. Η ανάγκη της επαφής, της εγγύτητας μεταξύ πραγματικότητας και φαντασιακού, ως αντίδοτο στις νόσους της εποχής, τη μοναξιά και την κατάθλιψη. Όταν μοιράζεσαι η χαρά είναι διπλή και ο πόνος μισός. Μία ένωση που ανάγει προς το εξιδανικευμένο με έναν μαγικό τρόπο. “Παρ΄όλο που φοβάμαι ίσως πρέπει να περνώ περισσότερο χρόνο στον βυθό. Μία μικρή μήκους ταινία που θέτει τον θεατή σε ρόλο πρωταγωνιστή κι από μόνη της γίνεται μεγάλη.
“Αυτός που κάποτε Υπήρχε”, του Κωστή Θεοδοσόπουλου
Δύο λόγια για τον σκηνοθέτη: Ο Κωστής Θεοδοσόπουλος είναι σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Η πρώτη του ταινία μικρού μήκους, Ρουζ, έκανε πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ, και απέσπασε τα Βραβεία Καλύτερου Σεναρίου και Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ Δράμας. To Αυτός που Κάποτε Υπήρχε είναι η δεύτερη μικρού μήκους ταινία του, ενώ συνυπογράφει και το σενάριο του ντοκιμαντέρ για τον Bloody Hawk που κυκλοφόρησε την άνοιξη στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Η συνεργασία του σκηνοθέτη με τον πρωταγωνιστή Άρη Μπαλή είναι αρμονική. Εκδίκηση από το άτομο και τη μοίρα με έναν τρόπο που είναι εκκωφαντικός, αλλά παράλληλα δεν ακούγεται. Σαν ένα “δραπέτης του μοιραίου” κάπου ανάμεσα στον πόλεμο και στον έρωτα όλα επιτρέπονται. Κόντρα σε ταμπού και στερεότυπα που στοιχειώνουν τις μέρες μας και ιδιαίτερα την ελληνική κοινωνία, η δημιουργία με μία υπόγεια αναφορά και στη δύναμη της μουσικής έρχεται να δείξει πως είναι ένα από τα τελευταία μας όπλα. Είναι αρκετοί οι άνθρωποι που θα ταυτιστούν με τον δικό τους πολύ προσωπικό τρόπο και θα κουβαλούν την ταινία μαζί τους. Σκοτάδι, κάθαρση, λύτρωση σαν ένας σύγχρονος Γολγοθάς. Σκληρές εικόνες αυτής της επώδυνης διαδρομής χωρίς φόβο για την αντιμετώπιση από το κοινό. Με ιδιαίτερο βάθος στην αφήγηση κι ένα βλέμμα καθαρό που δεν αφήνει το “περιθώριο” να χαθεί στους γρήγορους ρυθμούς των ημερών μας.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.