Η Έλενα Μοσχίδη, freelancer δημοσιογράφος, με έργο σημαντικό στον τύπο όλα αυτά τα χρόνια, είχε δει το πρώτο βιβλίο της από τις εκδόσεις Καστανιώτη να κυκλοφορεί και να αφορά, αφήνοντας ισχυρό αποτύπωμα. Ο τίτλος προδίδει το ενδιαφέρον θέμα του: «Θράκη. Τόσο κοντά, τόσο μακριά, ο μουσουλμανικός κόσμος της».

Δεκατρία χρόνια μετά, το βιβλίο της «Αγαπημένο μου μπορντέλο – Οι δούλες του Ιερού» δημιουργεί αντίστοιχη και περισσότερη ίσως αίσθηση. Μετά από έρευνα ετών, ενασχόληση εμβριθή, αφοσίωση στο αντικείμενο, αισθητική και υφολογική κατεργασία αξιώσεων και γενναιότητα, η δημοσιογράφος καταθέτει ένα έργο που, κατά την άποψή μου, πρέπει να υπάρχει σε βιβλιοθήκες λυκείων και σε κάθε σπίτι.

Ο λόγος είναι ότι λίγα γνωρίζουμε για την ιστορία των ιερόδουλων (πείτε τις όπως θέλετε: πόρνες, πουτάνες, εκδιδόμενες-αυτές λίγο τις νοιάζει η πολιτική ορθότητα της αναφοράς σας, τα μάτια σας θέλουν να είναι καθαρά και αν πηγαίνετε μαζί τους να φέρεστε σωστά). Το πιο αρχαίο επάγγελμα, αυτό για το οποίο λέγεται ότι χρησιμεύει σε μια κοινωνία, την αποφορτίζει και αποσυμφορεί από κάποια ένστικτά της, βρίσκεται νομικά και φορολογικά σε γκρίζες ζώνες συνεχώς, λείπει από την ατζέντα της πλειοψηφίας των πολιτικών κομμάτων, δεν συζητείται, δεν αφορά όσο θα έπρεπε. Μοιάζει να μας βολεύει η περιθωριοποίηση των εργαζόμενων στο σεξ, ξεχνώντας ότι είναι συμπολίτες μας, ότι ψηφίζουν, ότι έχουν δικαιώματα, ότι κάνουν σεξ όχι επειδή είναι νυμφομανείς, αλλά για να βγάλουν χρήματα.

Όπως αναφέρεται και στο βιβλίο: «Μπορεί με το πέρασμα του χρόνου τα θεμέλια της (σ.σ: της πορνείας) ν’ άλλαξαν πολλά δομικά υλικά, δεν έπαψε όμως να αποτελεί το αναγκαίο κακό που γεννήθηκε και ανατρέφεται από κάθε κοινωνία με διχασμένη λογική».

Η Μοσχίδη, πάντως, δεν χάιδεψε τα αυτιά καμιάς φεμινίστριας και της το δίνω.

Η έρευνά της αποκάλυψε ότι, πια, ένα απειροελάχιστο ποσοστό γυναικών στην πορνεία βρίσκονται εκεί ως θύματα trafficking.

Επίσης, ότι αρκετές απολαμβάνουν το επάγγελμα, ότι μπορεί αν είχαν ευκαιρίες να εργαστούν σε άλλους τομείς ή, ακόμα, ότι εν γνώσει τους, εκδίδονται για να μαζέψουν χρήματα και να τα επενδύσουν σε ένα όνειρο ζωής. Η δημοσιογράφος που υπογράφει το σοβαρό αυτό έργο, εκτός του ότι περπάτησε όλη την Αθήνα (και όχι μόνο) για επιτόπιες επισκέψεις και συναντήσεις με ανθρώπους γύρω από την πορνεία (από κοπέλες, μέχρι τον ιδιοκτήτη του bourdela.com, μέχρι πελάτες), επιχείρησε επιτυχημένα κατά την άποψή μου να αναμοχλεύσει την ιστορία του εταιρισμού σε Ελλάδα, Αίγυπο, Μεσοποταμία, με αναφορές και από άλλα μέρη του κόσμου.

Πάντρεψε την ποίηση με την έρευνα, μην λησμονώντας το λυρικό και ποιητικό κομμάτι της πορνείας: λαγνεία, γύμνια, σωματικά υγρά, πόθος, ηδονή, μυσταγωγία. Αλλά δεν ωραιοποίησε τίποτα. Μίλησε για την βρωμιά στα φθηνά studios, για τα βίτσια πελατών, για τα κοστολόγια, για τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Σπανίως τέτοιοι συνδυασμοί στο γράψιμο και την παρουσίαση πετυχαίνουν αυτή την τέλεια αρμονία.

Ειλικρινά, έβλεπα άνετα την εν λόγω έκδοση (με το πολυτελές, μαύρο εξώφυλλο και το έξυπνο τρύπημά του σε φαλλικό σχήμα που αποκαλύπτει μια «Ιερά δούλη», και χωρίς τα σκίτσα της Έλενας Ναβροζίδου. Όχι ότι με ενόχλησαν-κάποια (όχι όλα) τα βρίσκω από μόνα τους εξαιρετικά. Έχουν κάτι χτυπητό, κομιξίστικο, ελαφρώς κιτς που, κάπως, με αφορά. Όμως, νιώθω ότι αποστερούν από το έργο της Μοσχίδη το κύρος και την αίγλη που του αξίζει. Από την άλλη, κανείς θα έλεγε ότι αφαιρούν την όποια τυχόν σοβαροφάνεια θα μπορούσε να αναδώσει μια εις βάθος έρευνα για ένα τέτοιο αντικείμενο, την όποια «σκοτεινιά». Οπότε, στην τελική, αγοράζω το πακέτο μαζί, όπως μου το προσφέρουν οι δύο Έλενες και περνώ μια χαρά.

 

Το βιβλίο «Αγαπημένο μου μπορντέλο – Οι δούλες του Ιερού» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Jemma Press. Τα έχει όλα μέσα: το ψυχολογικό κομμάτι, το αισθησιακό-κλειδαροτρυπίσιο, το ιστορικό, το ρεπορταζιακό. Πολλά μπράβο στην Έλενα Μοσχίδη, ανυπομονώ ήδη για το επόμενο που μπορεί να έχει κατά νου.

Τελειώνοντας το βιβλίο της, ένιωσα ότι έχω κερδίσει κάτι ως άνθρωπος-αλλά και ως γυναίκα! Το απόλαυσα πραγματικά.

Μου άρεσε πολύ και η ιδέα της έκθεσης ερωτικής ζωγραφικής και εγκατάστασης στο Booze τον Απριλομάη. Μαζί, θα παρουσιαστεί και η πρωτότυπη μουσική σύνθεση του τσελίστα Χρήστου Συκιώτη, εμπνευσμένη από το βιβλίο. Αποσπάσματα του βιβλίου (γιατί θα συνδυαστεί και μια παρουσίαση!) διαβάζουν οι ηθοποιοί Νίκος Ορφανός, Μαριλένα Γερμανού και Δήμητρα Λημνιού.

Η μουσική και η βιβλιοπαρουσίαση θα λάβουν χώρα την Πέμπτη 27 Απριλίου στις 20.30, στα εγκαίνια της έκθεσης – οι ζωγραφιές της Ναβροζίδου θα βρίσκονται στο αγαπημένο στέκι της Κολοκοτρώνη για έναν μήνα.

Η Έλενα Ναβροζίδου σπούδασε ζωγραφική στην École Nationale Supérieure des Beaux Arts de Nancy (1977-1982) και σκηνογραφία στην École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs de Paris (ENSAD) (1982-1985). Το 2012 εκπόνησε την διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Εκθέτει τα έργα της από το 1985 μέχρι σήμερα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό κι έχει δημοσιεύσει τα κόμικς της στα περιοδικά Παραπέντε και Βαβέλ.

Έχει επίσης δημοσιεύσει δύο άλμπουμ κόμικς σε συνεργασία με τον Κώστα Βιτάλη, «Ανοιξιάτικη Νύχτα» και «Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου». Διδάσκει κόμικς στο Π.Α.Δ.Α. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.