Πέρασαν σχεδόν 30 χρόνια πριν η Κριστίνα Ριβέρα Γκάρζα βρει τα οικονομικά, την υποστήριξη και το θάρρος να βρει την απάντηση στην υπόθεση της αδερφής της και να ανακτήσει το χαμένο αρχείο. Ανοίγοντας ξανά τις σελίδες της ζωής της, η Λιλιάνα ήταν το όνομα που έκρυβε η οικογένειά της και οι φίλοι της και ανήκε στο πτώμα της 20χρονης που ήταν σφραγισμένο κάτω από το σκοτεινό μεξικανικό έδαφος.

Η Λιλιάνα δολοφονήθηκε στις 16 Ιουλίου 1990 στο Ασκαποτσάλκο της Πόλης του Μεξικού. Ήταν κολυμβήτρια της οποίας τα χέρια έσκαβαν νερό, έσφιγγαν στυλό και κρατούσαν αγαπημένα πρόσωπα μέχρι που βιάστηκε τραγικά και ασφυκτιά από τον κακοποιητικό πρώην φίλο της, Άνχελ Γκονζάλες Ράμος. Όπως πολλά άλλα θύματα, δεν υπήρξε δικαιοσύνη γι’ αυτήν. Στο Μεξικό, σχεδόν 10 γυναίκες πέφτουν θύματα γυναικοκτονιών κάθε μέρα. Η λέξη γυναικοκτονία ονομάστηκε το 1976 ως «δολοφονία γυναικών από άνδρες επειδή είναι γυναίκες». Και η διεφθαρμένη πατριαρχία δεν καταφέρνει να λογοδοτήσει εκατομμύρια άνδρες δράστες. Σε αντίθεση με το Μεξικό, οι ΗΠΑ δεν έχουν ποινικό κώδικα ειδικό για το φύλο για την παρακολούθηση των γυναικοκτονιών, κι όμως εκεί συμβαίνουν το 70% όλων των δολοφονιών γυναικών σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Η Γκάρσα θρηνεί τις ζωές όλων αυτών των γυναικών και βρίσκει δύναμη από το αυξανόμενο φεμινιστικό κίνημα για να ψάλλει τα αιτήματα των θυμάτων σε όλο τον κόσμο: «Τι θέλουμε; Δικαιοσύνη. Πότε τη θέλουμε; Τώρα». Το Αήττητο καλοκαίρι της Λιλιάνα αφηγείται το ταξίδι της για να ανακαλύψει την αλήθεια και να κολυμπήσει στα νερά της ελευθερίας, της αγάπης και της γλώσσας της αδερφής της.

Η συγγραφέας περιλαμβάνει απομαγνητοφωνήσεις τηλεφωνικών συνεντεύξεων που πραγματοποίησε με φίλους που γνώριζαν τη Λιλιάνα περίπου τρεις δεκαετίες νωρίτερα, όταν σπούδαζε αρχιτεκτονική στην πανεπιστημιούπολη Ισταπαλάπα του Αυτόνομου Μητροπολιτικού Πανεπιστημίου της Πόλης του Μεξικού. Μία από αυτές τις φίλες είναι η Νόρμα Ξαβιέ Κιντάνα, η οποία θυμάται ότι η Λιλιάνα την ενθάρρυνε να παραμείνει πιστή στον εαυτό της μετά από μια ρομαντική προδοσία, δίνοντάς της ένα σημείωμα που έγραφε: «Στη μέση του χειμώνα ανακάλυψα ότι υπήρχε, μέσα μου, ένα αήττητο καλοκαίρι». Εκτός από την έμπνευση για τον τίτλο του βιβλίου, αυτή η πρόταση είναι και το επίγραμμα, μέσω του οποίου η συγγραφέας αναφέρεται στον Αλμπέρ Καμύ.

Η γλώσσα παίζει ουσιαστικό ρόλο στον προβληματισμό της Ριβέρα Γκάρσα σχετικά με το πώς να θυμάται τη ζωή της αδερφής της και να καταδικάζει τις διάχυτες και επίμονες συνθήκες της δολοφονίας της δικής της και άλλων επειδή είναι γυναίκες. Για παράδειγμα, ο θάνατος και η συνέχεια εμφανίζονται δίπλα-δίπλα στην επιμονή με την οποία γράφει, στο πλαίσιο μιας επίσκεψης στον τάφο της Liliana στις 4 Οκτωβρίου 2020, «Θα ήταν τα πεντηκοστά πρώτα γενέθλιά της. Είναι τα πεντηκοστά πρώτα γενέθλιά της». Αυτός ο αντιφατικός ισχυρισμός εμφανίζεται στο ίδιο τμήμα του βιβλίου που ασχολείται συγκεκριμένα με την επείγουσα ανάγκη για ανανεωμένη γλώσσα. Η Ριβέρα Γκάρσα σχολιάζει τη δύναμη της γλώσσας και υπενθυμίζει ότι στο πολύ πρόσφατο παρελθόν ό όρος “γυναικοκτονία” απλώς δεν υπήρχε (ως όρος, όχι ως πράξη).

Η γραφή της εκφράζει το μέγεθος της απουσίας της Λιλιάνα πολύ λιγότερο περιγράφοντας τον θάνατό της ή τη θλίψη όσων την αγαπούσαν και περισσότερο διατηρώντας τη ζωτικότητα της αδερφής της. Το ζευγάρι των προτάσεων που κρατούν τη Λιλιάνα νεκρή και ζωντανή και η αναγνώριση της δύναμης να κατονομάζει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες είναι δύο από τις προσωπικές συνεισφορές της συγγραφέως σε ένα βιβλίο του οποίου η δύναμη ανανέωσης προέρχεται κυρίως από τη συνεργατική του δομή, δηλαδή από προσπάθειες που τοποθετούν την κύρια συγγραφέα του στον ρόλο του αρχειονόμου και του γραμματέα μιας ζωντανής κληρονομιάς.

Η Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα (Ματαμόρος, 1964), πολυβραβευμένη συγγραφέας και ακαδημαϊκός, είναι σήμερα διευθύντρια του διδακτορικού προγράμματος δημιουργικής γραφής στα ισπανικά στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον. Η ανατρεπτική αφήγηση της δολοφονίας της αδελφής της τιμήθηκε με το βραβείο Pulitzer 2024 στην κατηγορία Απομνημονεύματα ή Αυτοβιογραφία και ήταν φιναλίστ για τα National Book Awards 2023.

Το πρώτο μυθιστόρημα της Meryem el-Mehdati είναι ένα ξέφρενο ντεμπούτο μυθιστόρημα για μια νεαρή γυναίκα από τα Κανάρια Νησιά, της οποίας η πρακτική άσκηση σε μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ αποκαλύπτει τις οδυνηρές ιδιοτροπίες της σύγχρονης ζωής. Η συνονόματη της συγγραφέα αφηγήτρια, η Μέργεμ, είναι είκοσι πέντε χρονών, πίνει πολύ καφέ, βγαίνει ραντεβού με τρομακτικούς άντρες και ποτέ δεν λέει αυτό που πραγματικά σκέφτεται. Κατάγεται από μαροκινή οικογένεια, μόλις ξεκίνησε να εργάζεται ως ασκούμενη σε μια μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ, όπου το μόνο κοινό που έχουν αυτή και το αφεντικό της είναι το αμοιβαίο μίσος ο ένας για τον άλλον.

Για να περάσει την ώρα της, η Μέργεμ αρχίζει να γράφει fanfiction με πρωταγωνιστές τους συναδέλφους της στο γραφείο. Περιτριγυρισμένη από ανασφαλείς και ανίκανους ανθρώπους, επαναπροσδιορίζει την άτονη δουλειά της μέσα από κατασκευασμένους έρωτες στο γραφείο και δράματα με συναδέλφους. Αλλά για να ξεπεράσει την καθημερινότητα, θα πρέπει να επικαλεστεί κάτι περισσότερο από τη φαντασία της.

Τολμηρό, αναζωογονητικό και σκοτεινά κωμικό μυθιστόρημα, ο Σουπερόσαυρος απεικονίζει με υπονομευτικό τρόπο τις καθημερινές δοκιμασίες και τις ταλαιπωρίες της εισόδου στα είκοσι σε έναν κόσμο που σου δίνει την αίσθηση ότι όλα στρέφονται εναντίον σου.

Η πρωταγωνίστρια πλοηγείται στις πολυπλοκότητες της σύγχρονης ζωής, αντιμετωπίζοντας προσωπικές και επαγγελματικές προκλήσεις με έναν χιουμοριστικό τρόπο, που δημιουργεί μια αίσθηση οικειότητας. Η ιστορία ξεδιπλώνεται με ένα μείγμα πνεύματος και ενδοσκόπησης, καθώς η Μέργεμ αντιμετωπίζει τις κοινωνικές προσδοκίες και τις προσωπικές τις φιλοδοξίες, διατηρώντας παράλληλα μια αίσθηση αυθεντικότητας και ανθεκτικότητας. Μέσα από μια σειρά από συναρπαστικές και συχνά κωμικές καταστάσεις, η αφήγηση εξερευνά θέματα ταυτότητας, φιλοδοξίας και επιδίωξης της ευτυχίας, μεταφέροντας τελικά ένα εγκάρδιο μήνυμα για την αυτογνωσία και την γυναικεία ενδυνάμωση.

Η Mergem Εl-Behdati (Μέργεμ Ελ Μεγντάτι Ελ Αλάμι) γεννήθηκε το 1991 στο Ραμπάτ (Μαρόκο). Όταν ήταν ενός μηνός, βρέθηκε στο Πουέρτο Ρίκο των Καναρίων Νήσων (Γκραν Κανάρια, περιοχή Μογάν). Ο Σουπερόσαυρος είναι το πρώτο της βιβλίο. Δεν έχει δημοσιεύσει σε κανένα περιοδικό και σε κανέναν ιστότοπο, με εξαίρεση το http://fanfiction.net και την ανθολογία El Gran Libro de Satán [Το μεγάλο βιβλίο του Σατανά], όπου συμμετείχε με το διήγημα «05.30 π.μ.». Επί του παρόντος ζει με ηρεμία στη Λας Πάλμας (Γκραν Κανάρια). Αυτό είναι και η μεγαλύτερή της επιδίωξη, η ηρεμία. Της αρέσει ο specialty καφές, να βγάζει σέλφι, το ανθρακούχο νερό, ο Καρίμ Μπενζεμά και ο Ζινεντίν Ζιντάν. Respeto!

• Cristina Rivera Garza, Το αήττητο καλοκαίρι της Λιλιάνα (μτφρ. Ασπασία Καμπύλη-Χριστίνα Φιλήμονος, εκδ. Carnivora, 2025)

• Meryem El Mehdati, Σουπερόσαυρος (μτφρ. Ιφιγένεια Ντούμη, εκδ. Carnivora, 2025)

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.