Μια ακόμα εβδομάδα γεμάτη συγκινήσεις. Στα ελληνικά κυκλοφορεί το “Να τη προσέχει” – Βραβείο Goncourt 2023, μαζί του επιλέγουμε τη “Φυσική ιστορία του μέλλοντος” που με βάση τους νόμους της βιολογίας φτάνουμε στο πεπρωμένο του ανθρώπου. Δύο γυναίκες στο προσκήνιο, η Νατσούο Κιρίνο και η Βανέσα Τσαν. Οι σημερινές επιλογές κλείνουν με το “Ζητείται Σωτηρία” του Ντανιέλε Μενκαρέλι που έγινε σειρά στην μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως.

“Να τη προσέχει”, του Ζαν-Μπατίστ Αντρεά (Εκδόσεις Πατάκη)
Στο µεγάλο παιχνίδι του πεπρωµένου, ο Μίµο Βιταλιάνι έχει τραβήξει τα άσχηµα χαρτιά της τράπουλας. Γεννηµένος φτωχός, χτυπηµένος από νανισµό, µαθητευόµενος δίπλα σ’ έναν µοχθηρό και ατάλαντο γλύπτη, παλεύει να δώσει διέξοδο στο δαιµόνιο της τέχνης που φωλιάζει στα χέρια του. Όλες, ή σχεδόν όλες, οι νεράιδες έσκυψαν πάνω από τη Βιόλα Ορσίνι. Κόρη αριστοκρατικής οικογένειας, πέρασε την παιδική της ηλικία στον ίσκιο ενός γενοβέζικου παλατιού. Αλλά είναι πολύ φιλόδοξη για ν’ αποδεχτεί τον ρόλο που της προκαθορίζουν. Ο Μίµο και η Βιόλα δε θα έπρεπε να συναντηθούν ποτέ. Ωστόσο, µε την πρώτη µατιά αναγνωρίζονται ως «συµπαντικοί δίδυµοι» και ορκίζονται να µην εγκαταλείψει ποτέ ο ένας τον άλλον. Δεν µπορούν ούτε να ζήσουν µαζί ούτε να υπάρχουν πολύ καιρό χωριστά. Δεµένοι µε µια δύναµη έλξης ακλόνητη, διασχίζουν εποχές ταραχώδεις, τα χρόνια που η Ιταλία βυθίζεται στον φασισµό. Ο Μίµο παίρνει την εκδίκησή του από τη µοίρα, αλλά τι ωφελεί η δόξα αν πρέπει να χάσει τη Βιόλα; Έχει ζήσει πολλές ζωές. Την τελευταία, ειρηνική και µακρόσυρτη, θα την περάσει κοντά στο αριστούργηµά του, την Πιετά Βιταλιάνι, για να την προσέχει. Ποιο είναι άραγε το µυστικό αυτής της παράξενης Πιετά που το Βατικανό φυλάκισε στη Σάκρα ντι Σαν Μικέλε; 

“Μια φυσική ιστορία του μέλλοντος”, του Rob Dunn (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, το είδος µας προχώρησε σε πρωτοφανείς τεχνολογικές πρωτοβουλίες µε τις οποίες επιχείρησε να ελέγξει τη φύση. Δηµιουργώντας παραποτάµια αναχώµατα, τεράστιες αγροτικές µονάδες µε µονοκαλλιέργειες και άλλες παρόµοιας κλίµακας κατασκευές προσπαθούµε και σήµερα να αναδιαµορφώσουµε τη φύση µε βάση τις δικές µας αποκλειστικά ανάγκες – σε τέτοιον βαθµό, µάλιστα, που φαίνεται ότι, στο τέλος, µπορεί και να την καταστρέψουµε. Στο βιβλίο αυτό, ο βιολόγος Ροµπ Νταν υποστηρίζει πως τίποτα δεν θα µπορούσε να απέχει περισσότερο απ’ την αλήθεια: αντί να αναρωτιόµαστε αν η φύση θα καταφέρει να επιβιώσει από εµάς, θα ήταν προτιµότερο να διερωτηθούµε αν θα επιβιώσουµε εµείς από αυτήν. Παρά τις καλύτερες –ή τις χειρότερες– προσπάθειές µας να θέσουµε υπό έλεγχο τον βιολογικό κόσµο, η ζωή έχει τους δικούς της κανόνες, τους οποίους καµιά ανθρώπινη παρέµβαση δεν µπορεί ν’ αλλάξει.  

Ρίχνοντας άπλετο φως σε αρκετούς θεµελιώδεις νόµους της οικολογίας, της εξέλιξης και της βιογεωγραφίας, ο Νταν µάς δείχνει για ποιους λόγους τη ζωή δεν µπορεί να τη σταµατήσει κανείς. Οργανώνουµε τις καλλιέργειές µας σε χωράφια αποκλειστικά µε ένα είδος, µόνο και µόνο για ν’ ανακαλύψουµε ότι µια νέα µορφή ζωής έχει ήδη εµφανιστεί και τους επιτίθεται. Απορρίπτουµε τα τοξικά µας απόβλητα κι αµέσως βλέπουµε ότι τα έχουν αποικήσει διάφοροι µικροοργανισµοί. Ακόµα και στο µετρό του Λονδίνου είδαµε να εµφανίζεται ένα νέο είδος κουνουπιού ικανό να εκµεταλλεύεται το φαινοµενικά αφιλόξενο περιβάλλον του. Τη ζωή δεν θα την καταστείλουν ούτε τα τελειότερα σχέδιά µας. Αντίθετα, ο Νταν µάς εξηγεί ότι εκείνο που πράγµατι διακυβεύεται είναι το δικό µας µέλλον. Η Φυσική ιστορία του µέλλοντος θέτει εντελώς νέα πρότυπα για να κατανοήσουµε την ποικιλοµορφία της ζωής στον πλανήτη µας, αλλά και το πεπρωµένο του ίδιου του ανθρώπινου είδους.  

“Out”, της Νατσούο Κιρίνο (Εκδόσεις Μεταίχμιο)
Στα προάστια του Τόκιο, τέσσερις γυναίκες εργάζονται στη νυχτερινή βάρδια ενός εργοστασίου. Επιβαρυμένες με τεράστια χρέη, αποξενωμένες από τους συζύγους και τα παιδιά τους, ονειρεύονται μια διέξοδο από τη μίζερη ζωή τους. Μια νεαρή μητέρα ανάμεσά τους τελικά λυγίζει και στραγγαλίζει τον άπιστο, τζογαδόρο άντρα της. Εξομολογείται το έγκλημά της στις συναδέλφους της και, απροσδόκητα, εκείνες συμφωνούν να βοηθήσουν. Η αστυνομία όμως εντοπίζει τα διαμελισμένα κομμάτια του αντρικού σώματος και αρχίζει να κάνει πολλές ερωτήσεις. Και οι πιο επικίνδυνοι εχθροί αρχίζουν να πλησιάζουν. Το “Out” είναι μια αμείλικτη καταβύθιση στις πιο σκοτεινές γωνιές της ανθρώπινης ψυχής, μια ανησυχητική υπενθύμιση ότι η απελπισμένη επιθυμία για ελευθερία μπορεί να ωθήσει και τον πιο συνηθισμένο άνθρωπο να κάνει το αδιανόητο. 

“Η θύελλα που Σπείραμε”, της Βανέσα Τσαν (Εκδόσεις Ψυχογιός)
Μαλάγια, υπό ιαπωνική Κατοχή, 1945. Η οικογένεια της Σέσιλι Αλκάνταρα διατρέχει τρομερό κίνδυνο: ο δεκαπεντάχρονος γιος της, Έιμπελ, έχει εξαφανιστεί, και η μικρή της κόρη, Τζάσμιν, πρέπει να κρύβεται στο υπόγειο, προκειμένου να μην καταλήξει σε κάποιον από τους λεγόμενους «σταθμούς ανακούφισης». Η μεγάλη της κόρη, Τζούτζουμπ, που δουλεύει σ’ ένα τεϊοποτείο όπου συχνάζουν μεθυσμένοι Ιάπωνες στρατιώτες, νιώθει όλο και πιο οργισμένη. Η Σέσιλι γνωρίζει δύο πράγματα: πως για όλα αυτά ευθύνεται η ίδια. Και πως η οικογένειά της δεν πρέπει να μάθει ποτέ την αλήθεια.

Μία δεκαετία νωρίτερα, η Σέσιλι ήθελε απεγνωσμένα να γίνει κάτι παραπάνω, να μην είναι απλώς η σύζυγος ενός χαμηλόβαθμου υπαλλήλου της βρετανικής διοίκησης της Μαλάγιας. Μια τυχαία συνάντηση με τον χαρισματικό στρατηγό Φουτζιγουάρα την οδηγεί στην κατασκοπεία, στο κυνήγι του ονείρου για μια «Ασία για τους Ασιάτες». Αντί γι’ αυτό, όμως, η Σέσιλι συνέβαλε στην επιβολή μιας ακόμα πιο βάναυσης κατοχής της χώρας της, από τους Ιάπωνες. Τώρα, καθώς ο πόλεμος φτάνει στο απόγειό του, έρχεται η ώρα να πληρώσει το τίμημα των πράξεών της: η οικογένειά της βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής – κι εκείνη θα κάνει τα πάντα για να τη σώσει.

Καλύπτοντας χρόνια οδύνης και θριάμβου, το μυθιστόρημα αυτό, που ξεδιπλώνεται μέσα από την οπτική τεσσάρων αλησμόνητων ηρώων, είναι ένα οικογενειακό έπος για τη φρίκη του πολέμου, για τη σχέση ανάμεσα στους κατοίκους των αποικιών και τους καταπιεστές τους, και για το πόσο δύσκολο είναι να διακρίνεις το σωστό από το λάθος, όταν διακυβεύεται η ίδια σου η επιβίωση.  

“Ζητείται Σωτηρία”, του Ντανιέλε Μενκαρέλι (Εκδόσεις Ίκαρος)
Ο εικοσάχρονος Ντανιέλε ξυπνά τρομαγμένος σε έναν νοσοκομειακό θάλαμο περιτριγυρισμένος από αγνώστους. Σιγά σιγά, οι αναμνήσεις της προηγούμενης νύχτας επιστρέφουν στο μυαλό του. Μια έκρηξη βίας, που παραλίγο να τραυματίσει ανεπανόρθωτα τον ίδιο και την οικογένειά του, τον έχει οδηγήσει σε μία εβδομάδα ακούσιας νοσηλείας στην ψυχιατρική πτέρυγα ενός νοσοκομείου.  Με καθηλωτικό ρεαλισμό και εκπληκτική συναισθηματική δύναμη, αντλώντας από τη δική του εμπειρία με την ψυχική ασθένεια, ο Mencarelli καταγράφει την παραμονή του Ντανιέλε στο νοσοκομείο, καθώς παλεύει με το προσωπικό του σκοτάδι.  Συνοδοιπόροι στο ταξίδι του οι υπόλοιποι ασθενείς του θαλάμου, λυγισμένοι κι εκείνοι από το αβάσταχτο της ζωής. Μια σπαρακτική και αλησμόνητη ιστορία, που αμφισβητεί την αντίληψή μας περί κανονικότητας και εξυμνεί τη σωτήρια δύναμη της αλληλεγγύης και της ενσυναίσθησης. Στο μυθιστόρημα βασίστηκε η ομότιτλη σειρά του Netflix. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.