“H Tέχνη της Επικοινωνίας”, του Γιάννη Λούλη (Εκδόσεις Καστανιώτη)

Υπάρχει «τέχνη» στην επικοινωνία; Τεχνική, υπάρχει σίγουρα! Πώς όμως επιλέγονται και αξιοποιούνται συγκεκριμένες τεχνικές; Σε τι βαθμό η πορεία της ζωής ενός επικοινωνιολόγου καθορίζει και διευρύνει τους ορίζοντές του; Πώς οδηγείται στοχευμένα στην κρίσιμη μεγάλη εικόνα; Πώς από τη μεγάλη εικόνα περνά στην απόλυτη στόχευση; Δηλαδή πώς χτίζει και δομεί την κατάλληλη στρατηγική; Και, τέλος, πώς από τη στρατηγική φθάνει στο τελικό απλό μήνυμα; Η τέχνη της επικοινωνίας, λοιπόν, κρίνεται από τη διαδρομή αυτή. Και την επιτυχία της.

Ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου είναι γνωστός επικοινωνιολόγος. Είναι διδάκτορας του πανεπιστημίου του Cambrigde και πολιτικός επιστήμονας, καθώς και συγγραφέας είκοσι και πλέον βιβλίων του ευρύτερου χώρου της πολιτικής και του διεθνούς σκηνικού. Εντός και εκτός Ελλάδος. Αυτά έχουν δημοσιευθεί κυρίως στην Ελλάδα, αλλά και στην Αμερική, Αγγλία και Γαλλία. Υπήρξε ταξιδευτής. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια. Όταν αυτή ήταν κοσμοπολίτικη.

Το βιβλίο έχει προφανώς και αυτοβιογραφικά στοιχεία, καθώς οι επικοινωνιακές του δραστηριότητες εκτείνονται από την Αμερική έως τις Φιλιππίνες. Τρεις δεκαετίες στην Κύπρο. Αλλά βεβαίως και στην Ελλάδα. Στην Κύπρο υπήρξε εκλογικός σύμβουλος τριών προέδρων της Δημοκρατίας που επικράτησαν εκλογικά: του Γλαύκου Κληρίδη, του Δημήτρη Χριστόφια και του Νίκου Αναστασιάδη. Στην Ελλάδα υπήρξε επικοινωνιακός σύμβουλος –με βάση τη «στρατηγική του μεσαίου χώρου»–, του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, που κέρδισε δύο εκλογικές μάχες.

“Νexus: Μια σύντομη ιστορία των δικτύων πληροφοριών από την Εποχή του Λίθου μέχρι την εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης”, του Νώε Χαράρι (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια)

Από τον συγγραφέα του “Sapiens”, η ιστορία των πληροφοριακών δικτύων που έχουν φτιάξει – και γκρεμίσει – τον κόσμο μας.Το Nexus περιγράφει τη συναρπαστική ιστορία που μας έφερε σ’ αυτή τη στιγμή και τις επιλογές που πρέπει επειγόντως να κάνουμε αν θέλουμε να ζήσουμε – καλά ή και καλύτερα.

Τα τελευταία 100.000 χρόνια, οι σάπιενς έχουμε αποκτήσει τεράστια δύναμη. Αλλά παρά τις ανακαλύψεις, τις εφευρέσεις και τις κατακτήσεις μας έχουμε περιέλθει πλέον σε υπαρξιακή κρίση. Ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος της οικολογικής κατάρρευσης. Οι πολιτικές εντάσεις αυξάνονται. Η παραπληροφόρηση οργιάζει. Και βαίνουμε ολοταχώς στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης – ενός αλλότριου δικτύου πληροφοριών που απειλεί να μας εξολοθρεύσει. Γιατί παρά τα όσα έχουμε καταφέρει είμαστε τόσο αυτοκαταστροφικοί;

Τo Nexus κοιτάζει μέσα από το φακό της ανθρώπινης ιστορίας για να καταλάβει πώς η ροή των πληροφοριών μάς έφερε ως εδώ. Οδηγώντας μας μέσα από την Εποχή του Λίθου και τη διαμόρφωση του κανόνα της Βίβλου, μέχρι την εφεύρεση της τυπογραφίας, την ανάδυση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και την πρόσφατη επανεμφάνιση του λαϊκισμού, ο Yuval Noah Harari μάς καλεί να σκεφτούμε τη σύνθετη σχέση ανάμεσα στην πληροφορία και την αλήθεια, τη γραφειοκρατία και τη μυθολογία, τη σοφία και την ισχύ. Εξετάζει πώς συστήματα όπως η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η Καθολική Εκκλησία και η Σοβιετική Ένωση χρησιμοποίησαν τις πληροφορίες για να πετύχουν τους στόχους τους, καλούς ή κακούς. Και μιλάει για τις επείγουσες επιλογές που έχουμε μπροστά μας καθώς η μη ανθρώπινη νοημοσύνη απειλεί την ίδια μας την ύπαρξη.

Οι πληροφορίες δεν είναι η πρώτη ύλη της αλήθειας ούτε είναι απλώς ένα όπλο. Το Nexus διερευνά τον ελπιδοφόρο ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στα δύο αυτά άκρα, ανακαλύπτοντας ξανά καθώς το κάνει την κοινή μας ανθρώπινη ιδιότητα.

“Περιπλανήσεις στον κόσμο των ιδεών”, του Θανάση Γιαλκέτση (Εκδόσεις Πόλις)

Το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει κείμενα που δημοσιεύτηκαν στην εβδομαδιαία στήλη «Ιδέες» της Εφημερίδας των Συντακτών, καθώς και ομιλίες που εκφωνήθηκαν με διάφορες αφορμές και σε διαφορετικές περιστάσεις. Με την αρθρογραφία στην εφημερίδα παρουσιάζονται έργα παλαιών, νεότερων και σύγχρονων στοχαστών, όπως οι Τόμας Ρόμπερτ Μάλθους, Ντέιβιντ Ρικάρντο, Μαξ Βέμπερ, Έντουαρντ Πάλμερ Τόμσον, Ζίγκμουντ Μπάουμαν, Ερνέστο Λακλάου, Σαντάλ Μουφ, Ντόναλντ Σασούν, Τίμοθι Σνάιντερ, Μαριάνα Ματσουκάτο, Κωνσταντίνος Τσουκαλάς κ.ά. Εξετάζονται επίσης περίοδοι και εμπειρίες από την ιστορία του κομμουνιστικού και αριστερού κινήματος, περιγράφονται οι συγκρουσιακές εντάσεις στις σχέσεις καπιταλισμού και δημοκρατίας και επισημαίνονται οι μείζονες στρατηγικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα διεθνώς η Αριστερά. Οι ομιλίες αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στην Οκτωβριανή Επανάσταση, στην Άνοιξη της Πράγας, στον Πρίμο Λέβι και  στη μνήμη της ναζιστικής γενοκτονίας.

Γνωρίζουμε βέβαια ότι στις μέρες μας η κατανόηση και η ερμηνεία του κόσμου περνούν όλο και λιγότερο μέσα από την ανάγνωση του έντυπου λόγου και όλο και περισσότερο μέσα από τα φίλτρα της τηλεόρασης, του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σε αυτό το νέο τεχνολογικό και επικοινωνιακό σύμπαν, γινόμαστε συχνά τα θύματα μιντιακών αφηγήσεων που υπεραπλουστεύουν ή και διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα. Η επικοινωνία τείνει να κυριαρχήσει και στο πεδίο της πολιτικής, εκτοπίζοντας τα ουσιαστικά πολιτικά περιεχόμενα, την κριτική σκέψη, την ορθολογική επιχειρηματολογία, τις ιδέες και τα προγράμματα. Μπροστά στην πελώρια ισχύ των μεγάλων τεχνολογικών δικτύων, των ψηφιακών πλατφορμών ή αύριο της τεχνητής νοημοσύνης, είναι βέβαια αυταπάτη να νομίζει κανείς ότι ο έντυπος λόγος, οι ιδέες που κυκλοφορούν μέσα από τα βιβλία ή και τις εφημερίδες, μπορούν να ασκούν την ίδια ή έστω ανάλογη επιρροή στη δημόσια σφαίρα. Παρόλα αυτά, μπορούν ακόμα να μας βοηθούν να ανακτήσουμε την ικανότητά μας να μελετάμε και να αναλύουμε κριτικά τα γεγονότα, να συνειδητοποιούμε την πολυπλοκότητα των πραγμάτων, να αποκτούμε κυρίως εκείνο το είδος της γνώσης που είναι ικανό να προσανατολίζει τη δράση.

Ο Θανάσης Γιαλκέτσης γεννήθηκε το 1954 στο Ξυλόκαστρο Κορινθίας και ζει στην Αθήνα από το 1959. Είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Ήταν συντάκτης στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία από τον Δεκέμβριο του 1992 έως τον Δεκέμβριο του 2011. Από τον Νοέμβριο του 2012 έως και τον Αύγουστο του 2023 επιμελήθηκε την εβδομαδιαία στήλη “Ιδέες” στην Εφημερίδα των Συντακτών. Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του “Σημειωματάριο ιδεών” και “Η σοφία των άλλων”, ενώ από τις εκδόσεις Διαλέγεσθαι κυκλοφορεί το βιβλίο του “Η ουτοπία στην εξουσία”.

“Ο θάνατος του συγγραφέα”, του Μανώλη Ανδριωτάκη (Εκδόσεις Ψυχογιός)

Ένας συγγραφέας ζητά από μια Τεχνητή Νοημοσύνη να του γράψει ένα μυθιστόρημα με κεντρικό ήρωα έναν συγγραφέα ο οποίος ζητά από μια Τεχνητή Νοημοσύνη να του συνθέσει το σενάριο ενός παιχνιδιού εικονικής πραγματικότητας… το οποίο εκτυλίσσεται σε ένα πριβέ και μυστηριώδες Κέντρο ευεξίας με πρωταγωνίστρια την αποξενωμένη κόρη του. Ένοχα οικογενειακά μυστικά, ματαιωμένα όνειρα, θεωρίες συνωμοσίας διαπλέκονται και αποκαλύπτονται σαν πίστες που ξεκλειδώνουν η μία μετά την άλλη θολώνοντας τα όρια ανάμεσα στην επινόηση και την πραγματικότητα με μόνη σταθερά την αναζήτηση της αγάπης.

Ποιος είναι ο δημιουργός και ποιο το δημιούργημα;

“Από πού πάνε στο σύμπαν;”, του Μichael Dine (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)

Οι περισσότεροι έχουμε ακούσει για μακρινά άστρα και γαλαξίες. Έχουμε ακούσει ότι το σύμπαν προέκυψε από μια μεγάλη έκρηξη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Αλλά τι μέγεθος και τι ηλικία έχει; Από πού προήλθε; Ποια η τελική μοίρα του; Βέβαια, έχουμε επίγνωση της ύπαρξης των ατόμων, ίσως και πραγμάτων πολύ μικρότερων από αυτά. Αλλά πώς είναι δυνατόν να γνωρίζουμε για τους ατομικούς πυρήνες; Πώς γίνεται αυτές οι μικροσκοπικές οντότητες να ελέγχουν τη λειτουργία του σύμπαντος, αλλά και την παρασκευή ενός σάντουιτς, τη χρήση μιας πιστωτικής κάρτας ή τη μετακίνησή μας; Από τις μεγαλύτερες έως τις μικρότερες κλίμακες, το σύμπαν μάς φαίνεται απίστευτα μυστηριώδες. Μπορούμε άραγε να κάνουμε κάτι πέρα από εικασίες για την αρχιτεκτονική και τα δομικά του υλικά; Μπορούμε να σκεφτούμε πειράματα που θα απαντήσουν στην απορία μας για το τι ισχύει σε τόσο εξωπραγματικές κλίμακες;

Φαίνεται πως ζούμε σε μια εξαιρετική στιγμή της ανθρώπινης ιστορίας. Από τη μία, αντιμετωπίζουμε τεράστιες προκλήσεις: κλιματική αλλαγή, πανδημίες, απειλή πυρηνικού πολέμου. Από την άλλη, διαθέτουμε γνώσεις για τον κόσμο γύρω μας ―και για το σύμπαν― πέρα από οτιδήποτε θα μπορούσε να διανοηθεί κανείς ακόμα και πριν από έναν αιώνα. Ωστόσο, η καθημερινή μας εμπειρία καταλαμβάνει μόνο μια μικρή γωνιά του. Η ζωή μας διαδραματίζεται σε κλίμακες εκατοστών, μέτρων, χιλιομέτρων, ίσως και χιλιάδων χιλιομέτρων. Όμως γνωρίζουμε τη φύση και σε μικρότερες κλίμακες ― πολύ μικρότερες από το μέγεθος ενός ατομικού πυρήνα. Έχουμε επίσης γνώσεις για το σύμπαν σε αφάνταστα μεγάλες αποστάσεις. Ακόμα πιο εκπληκτικό είναι ότι γνωρίζουμε ―αληθινά γνωρίζουμε― γεγονότα που συνέβησαν δισεκατομμύρια χρόνια πριν και ότι μπορούμε να δηλώσουμε με αρκετή σιγουριά τι θα συμβεί στο σύμπαν μέσα στα επόμενα δεκάδες δισεκατομμύρια έτη. Τούτο το βιβλίο επιχειρεί να αφουγκραστεί τον παλμό αυτής της εξαιρετικής στιγμής.