Εμπνευστής, δημιουργός και εκδότης τού τριμηνιαίου περιοδικού ο Ποιητής Γιώργος Χρονάς. Η πολυπερσόνα Γιώργος Χρονάς. Η φωτό που κοσμεί το πρώτο εξώφυλλο είναι του φωτογράφου και εικαστικού Γιώργου Τουρκοβασίλη. Σήμερα, 43 χρόνια μετά, κυκλοφορεί το «επετειακό» τεύχος νούμερο 200 με αφιέρωμα στον Χορό των Μπητ. 43 χρόνια είναι μια ολόκληρη Ζωή. Η μοναδικότητα της «Οδού Πανός», γιατί, όντως, μιλάμε για μοναδικότητα έγκειται στο γεγονός ότι κανένας δεν μπορεί να μπερδέψει το συγκεκριμένο περιοδικό με κανένα άλλο περιοδικό. Η Οδός Πανός δεν μοιάζει με κανένα άλλο περιοδικό. Είναι απολύτως sui generis. Περιοδικό που χρήζει, πριν από οτιδήποτε άλλο, υφολογικής μελέτης από έναν ιστορικό του Μέλλοντος. Η Οδός Πανός, επίσης, είναι το πρώτο περιοδικό που, ΝΑΙ, πολύ πριν η λέξη γίνει της μόδας, προέταξε την έννοια της διαφορετικότητας σε κάθε της εκδοχή. Αισθητική, Λογοτεχνική, Ερωτική. Και αυτή η πολύ σημαντική, κατά τη γνώμη μου, επισήμανση-υπενθύμιση, εύλογα γεννάει το ερώτημα: Αυτή η εστίαση στη διαφορετικότητα ήταν κάποιου τύπου Προφητεία; Ήταν Γνώση και προβολή του αυτονόητου; Ήταν Πρόκληση; Ήταν κάποιο είδος υποδόριου Εκπαιδευτικού προγράμματος; Ήταν Ιδεολογία που θαρραλέα τόλμησε να μετατραπεί σε τυπωμένη Πολιτική πράξη; Ή μήπως όλα τα παραπάνω και πλείστα άλλα μαζί;
Από το περιοδικό της Οδού Πανός έχει παρελάσει η συντριπτική πλειοψηφία της Τέχνης -ελληνικής τε και παγκόσμιας- εν είδει αφιερωμάτων, συνεντεύξεων, φωτογραφικού υλικού, κριτικών άρθρων, ποιημάτων, πεζογραφημάτων, και όλων των λοιπών συναφών. Αναφέρω ενδεικτικά και από Μνήμης μυθικά όντα που συμμετείχαν στην παρέλαση: ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Κ.Π. Καβάφης, ο Γιώργος Χειμωνάς, ο Κώστας Ταχτσής, η Κατερίνα Γώγου, ο Ντέιβιντ Μπόουι, ο Φασμπίντερ, ο Δημήτρης Λαλέτας, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Λουκίνο Βισκόντι, ο Νίκος Γκάτσος, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, η Σωτηρία Μπέλλου, η Μαλβίνα Κάραλη, ο Λόρενς Ολίβιε, η Ζυράννα Ζατέλη, ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ. Ο κατάλογος δεν έχει -κυριολεκτικά- Τελειωμό. Λες και ο Γιώργος Χρονάς και η οδός Πανός, η οδός Πανός και ο Γιώργος Χρονάς, πράγμα ένα και το αυτό, αποπειράθηκαν και, τελικά, με εξαντλητική κούραση -που θα πει: Ταλέντο και Δουλειά μαζί- κατόρθωσαν να γίνουν εκείνο το αρχαιοελληνικού τύπου medium που ήρθε να μας κάνει συνένοχους, δηλαδή Κοινωνούς, με το Στίγμα του Στίγματος των star του Πνεύματος.
Με τα Βιβλία και το Θέατρο στην ευρεία του σημασία (=ΟΛΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΣΚΗΝΗ) να αποτελούν τον πυρηνικό κορμό της ύπαρξής τουαλλά και με σταθερές και κλασικές, επίσης, πλέον στήλες σε κάθε τεύχος του-οι προσωπικές μου αγαπημένες είναι τα Ποντικοφάρμακα και το Εδώ Βερολίνο-, η Οδός Πανός και ο Γιώργος Χρονάς, ο Γιώργος Χρονάς και η Οδός Πανός, πράγμα ένα και το αυτό, κατόρθωσαν σχεδόν το ακατόρθωτο. Να συγκεράσουν τα φαινομενικά αντίθετα. Να δημιουργήσουν ένα Όλον, αποτελούμενο από τόσο «αντιφατικά» κομμάτια, να συνθέσουν, στην ουσία, ένα ΠΚΠ, ήτοι: ένα ΠΑΖΛ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. Ένα ιστορικό Όλον συντεθειμένο από ψηφιδωτά κομμάτια, μικρότερης ή μεγαλύτερης σπουδαιότητας αδιάφορον, διότι, χωρίς αυτά τα άπειρα ψηφιδωτά κομμάτια, αυτό το ιστορικό Όλον δεν θα είχε δημιουργηθεί ποτέ.
Αναρωτιέμαι εάν υπάρχει άνθρωπος που έχει ή λέει ότι έχει την οποιουδήποτε τύπου επαφή με την Τέχνη και τον Λόγο της που να μην έπιασε ποτέ στα χέρια του, να μην ξεφύλλισε ποτέ, να μην ξεκοκάλισε ποτέ -έστω για μια φορά στην Πνευματική του Ζωή, τη μόνη πραγματική και άξια μνείας Ζωή του Ανθρώπου– κάποιο τεύχος αυτού του περιοδικού. Αυτού του περιοδικού που, για τους πολύ ακαδημαϊκούς μπορεί να θεωρείται πολύ λαϊκό, για τους πολύ λαϊκούς πολύ ακαδημαϊκό, για τους πολύ επιστήμονες πολύ καλλιτεχνικό, για τους πολύ καλλιτέχνες πολύ επιστημονικό, για τους λάτρεις των εξειδικευμένων περιοδικών ένα περιοδικό ποικίλης ύλης, για τους λάτρεις των περιοδικών ποικίλης ύλης ένα πολύ εξειδικευμένο περιοδικό και πάει λέγοντας. Νομίζω πως όχι.
Και, μα τον Χριστό, αναρωτιέμαι: εάν δεν είναι ΑΥΤΟ συνεισφορά και παρακαταθήκη στην Τέχνη, τότε τι στο διάολο είναι συνεισφορά και παρακαταθήκη στην Τέχνη;
Αναζητήστε όσοι -πολύ νέοι κατά κύριο λόγο- αυτό το περιοδικό εάν δεν το γνωρίζετε. Και όλοι εμείς οι παλαιότεροι και, ίσως, κάπως σοφότεροι ας θυμηθούμε ότι σημασία στην Τέχνη δεν έχει το πυροτέχνημα. Αλλά η προσήλωση σε Αυτήν. Η Οδός Πανός μετράει 43 χρόνια ζωής. 43 χρόνια είναι μια ολόκληρη Ζωή.
