Είναι γεγονός πως κάθε μήνας που περνάει μέσα στο 2024 καταγράφεται ως ο θερμότερος ιστορικά. Φτάσαμε στο 2024 και οι απέλπιδες προσπάθειες ευαισθητοποίησης φαίνεται να έχουν πέσει στο κενό. Οι χειρότερες προβλέψεις μέρα με την ημέρα επιβεβαιώνονται και μάλιστα με ταχύτερο ρυθμό από το αναμενόμενο. Σε αυτή τη συνθήκη κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει πως δε γνώριζε. Δυσκολεύομαι να ξεχάσω τις γλαφυρές περιγραφές της Ναόμι Κλάιν στη “Φωτιά” κι έρχεται αυτό το καλοκαίρι ο “Καύσωνας” του Jeff Goodell να ανοίξει έναν άτυπο διάλογο που έχει ανάγκη η εποχή μας.

Δείκτες του καύσωνα

✶ 30 εκατομμύρια: O αριθμός των ανθρώπων που ζουν σήμερα σε συνθήκες ακραίας ζέστης (μέση ετήσια θερμοκρασία πάνω από 30 βαθμούς).

✶ 2 δισεκατομμύρια: Ο αριθμός των ανθρώπων που είναι πιθανό να ζουν σε συνθήκες ακραίας ζέστης το 2070.

✶ 1,5 χιλιόμετρο τον χρόνο: Η μέση ταχύτητα μετακίνησης των χερσαίων ζώων προς ψηλότερα και πιο δροσερά γεωγραφικά πλάτη.

✶ 4 χιλιόμετρα τον χρόνο: Η μέση ταχύτητα μετακίνησης των κουνουπιών – φορέων της ελονοσίας προς ψηλότερα και πιο δροσερά γεωγραφικά πλάτη.

✶ 210 εκατομμύρια: Η αύξηση στον αριθμό των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια το 2019

✶ 21%: Η απώλεια στην παγκόσμια αγροτική παραγωγή τα τελευταία είκοσι χρόνια εξαιτίας της ζέστης και της ξηρασίας λόγω του κλίματος

✶ 250.000: Oι ετήσιοι θάνατοι παγκοσμίως από πυροβόλα όπλα

✶ 489.000: Οι ετήσιοι θάνατοι παγκοσμίως από ακραία ζέστη 

Η πρώτη σελίδα μας φέρνει αντιμέτωπους με μία ζοφερή πραγματικότητα. Πώς μπορεί να αισιοδοξεί κάποιος; Σιγά σιγά από τη “Ζώνη της Χρυσομαλλούσας” ξεκινά να ξετυλίγεται το κουβάρι μίας ιστορίας που γίνεται άβολη. Ο αναγνώστης αναζητεί τις δικές του ευθύνες μέσα σε όλο αυτό. Πιθανώς αυτός να είναι ο στόχος του οξυδερκή συγγραφέα. Για να φτάσει κάποιος στο σημείο να μελετήσει αυτό το βιβλίο πρέπει να αντιλαμβάνεται το πρόβλημα και να διψά να γίνει μέρος της λύσης του.

Θα μπορούσαμε να αναλύσουμε πολλά επιμέρους σημεία αυτού του βιβλίου, στόχος όμως είναι να το πάρει ο καθένας και να κάνει αυτήν την εσωτερική διαδικασία, καθώς από το ίδιο ερέθισμα μπορεί να κάνει μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση με βάση τον δικό του τρόπο ζωής και τις προσλαμβάνουσες που έχει. Μεγάλη σημασία δίνεται στο γεγονός πως η πολιτική συνολικά υποβαθμίζεται. Ο κυρίαρχος ρόλος φαίνεται να περνάει στην αγορά δίχως φίλτρα και δικλείδες ασφαλείας κι αυτό είναι κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο. Διαβάζοντας για καλοκαίρια που οι θερμοκρασίες “φυσιολογικά” θα είναι στους 43 βαθμούς Κελσίου μας πιάνει απελπισία κι αναζητούμε εναλλακτικές διαφυγής. Ήδη στην Ελλάδα βιώνουμε έναν τρίμηνο καύσωνα της τάξης των 38-39 βαθμών κι αντιλαμβανόμαστε πολύ καλά τι σημαίνουν όλα αυτά.

Πρώτοι αντιμέτωποι με τις συνέπειες έρχονται πιο ευάλωτοι όπως είναι λογικό. Μία αναβίωση της θεωρίας της εξέλιξης με πολύ σκληρούς όρους στη σύγχρονη εποχή. Ο Γκουντέλ σε αυτό το έργο ζωής για τον ίδιο χρησιμοποιεί επιστημονικά στοιχεία, ρεπορτάζ, μαρτυρίες και δεν έχει σκοπό σε καμία περίπτωση να συμβιβαστεί ή να δώσει χρόνο σε έναν πλανήτη που φλέγεται και μοιάζει να μην έχει επιστροφή. Η προσπάθειά του είναι συγκινητική, η συνολική παραίτηση που κυριαρχεί όμως και οδηγεί στην ύπνωση μας κάνει να υποφέρουμε μαζί του.

Ο “Καύσωνας” δεν είναι ένα συνηθισμένο ανάγνωσμα. Δημιουργεί συνθήκες θρίλερ και κινηματογραφικές εικόνες περνούν μπροστά από τα μάτια μας, καθώς προχωρούμε τις σελίδες του. Δεν είναι μυθιστόρημα, είναι ένα δοκίμιο -γράμμα σε όλους μας για το χρέος που έχουμε να πιέσουμε (με ποιον τρόπο;), ώστε να ζήσουμε με στοιχειώδη ποιότητα. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός άλλωστε πως επιχειρηματικοί κολοσσοί όπως η εταιρεία του Έλον Μασκ φτάνουν ολοένα και πιο κοντά σε δεδομένα που δείχνουν πως η ζωή στο Διάστημα σε λίγα σχετικά χρόνια θα είναι προνόμιο των λίγων που θα παρακολουθούν τις εξελίξεις στη γη, όταν αυτή θα καταστρέφεται με τον πιο σκληρό τρόπο. Για να μην φτάσουμε όμως σε αυτό το σημείο, ακόμα και τώρα την ύστατη στιγμή ας κάνουμε κάτι ουσιαστικό.

➸ ΙΝΦΟ: Το βιβλίο “Καύσωνας”, του Jeff Goodell κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ.

 

➸ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Twitter και Instagram.