H σειρά κατασκοπικών μυθιστορημάτων Slough House του Άγγλου συγγραφέα Μικ Χέρον (Νιούκαστλ 1963), που μετρά πέντε τίτλους μέχρι σήμερα, αποδείχθηκε μια από τις πιο επιτυχημένες στο είδος κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Το λονδρέζικο σκηνικό, το καστ των αξιομνημόνευτων χαρακτήρων και η πολυδαίδαλη πλοκή των κατασκοπευτικών ιστοριών αυτή καθαυτή κατέστησαν τα βιβλία κατάλληλα για να γυριστούν σε τηλεοπτική σειρά.  Έτσι δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Apple έκανε τα πάντα για να εξασφαλίσει τα δικαιώματα, επιλέγοντας διάσημα ονόματα όπως τον Γκάρι Όλντμαν, που άλλωστε διέπρεψε ως Τζορτζ Σμάιλι στη μεταφορά του διάσημου έργου του Τζον Λε Καρέ, την Κριστίν Σκοτ Τόμας, τον Τζόναθαν Πράις και την Σόφι Οκονέντο.

Η σειρά των βιβλίων αριθμεί πέντε τίτλους μέχρι σήμερα. Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει μέχρι στιγμής τα Κουτσά Άλογα (μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής, 2024), Ψόφιοι Κοριοί (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης, 2024) και πρόσφατα οι Ανήσυχες Τίγρεις (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης, 2025), όλα από τις εκδόσεις Αίολος.

Η κεντρική ιδέα των βιβλίων είναι ότι η βρετανική μυστική υπηρεσία, η περίφημη MI5, όπως κάθε μεγάλος οργανισμός, χρειάζεται ένα μέρος για να τοποθετήσει τους παροπλισμένους υπαλλήλους της, και αυτό το μέρος είναι η Οικία Σλάου (Slough House), ένα κτίριο ακριβώς στη γωνία από το Barbican Centre. Δεν τους επιτρέπεται να πλησιάζουν κοντά στα κεντρικά γραφεία της MI5, τα οποία αναφέρονται ως Ρίτζεντς Παρκ, αν και η οργάνωση δεν εδρεύει πλέον εκεί.

Στα ερειπωμένα γραφεία της Οικίας Σλάου, αυτοί οι αρχειονόμοι ξοδεύουν τον χρόνο τους σε διάφορες άσκοπες εργασίες, σχεδιασμένες να σπάσουν τη θέλησή τους και να επιφέρουν τις παραιτήσεις τους, αποφεύγοντας την ταλαιπωρία, τα έξοδα και την κακή δημοσιότητα των εργατοδικείων. Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να εκτιμήσει κανείς είναι ότι κάθε μυθιστόρημα είναι μια ιστορία με αουτσάιντερ -μια ομάδα ατόμων, που υπολείπονται σε προσόντα και πόρους, πρέπει να επικρατήσουν επί των πιο εύπορων εξάδελφών τους στο Park, σ’ αυτό το ιδιότυπο, εσωτερικό μπρα ντε φερ μεταξύ των διαφόρων κλάδων των μυστικών υπηρεσιών .

Περισσότερο από απλές κατασκοπευτικές ιστορίες, τα βιβλία του Μικ Χέρον αποτελούν θαυμάσια μυθιστορήματα χαρακτήρων, χαρακτήρων που συν τις άλλοις είναι και αουτσάιντερ, και εδώ κρύβεται το μυστικό της επιτυχίας της σειράς. Τα μυθιστορήματα αφορούν φιλίες που σφυρηλατούνται από τον κοινό δεσμό της απογοήτευσης, αλλά δοκιμάζονται σε καταστάσεις ζωής και θανάτου. Δεν ισχύει καθολικά -κανείς δεν συμπαθεί για παράδειγμα τον χαρακτήρα Ρόντι Χο- αλλά ο Ρίβερ Κάρτραϊτ και η Κάθριν Στάντις δημιουργούν έναν ενδιαφέρον δεσμό, όπως και οι Λουίζα Γκάι-Μιν Χάρπερ, και οι Σίρλεϊ Ντάντερ-Μάρκους Λόνγκριτζ.

Το χιούμορ είναι ένα ακόμη βασικό συστατικό της σειράς. Το θέμα επιτρέπει κάποια εκλεπτυσμένη σάτιρα και ορισμένοι αξιοσημείωτοι εν ενεργεία πολιτικοί χλευάζονται με ψευδώνυμο. Το χιούμορ ωστόσο συνδυάζεται με μια μελαγχολική, σχεδόν ελεγειακή διάθεση. Από το πρώτο κιόλας βιβλίο, ο Χέρον δείχνει ότι δεν φοβάται να σκοτώσει τα δημιουργήματά του και μερικοί από αυτούς τους θανάτους είναι πράγματι πολύ σκληροί. Η επιδέξια και συμπονετική του ερμηνεία προσφέρει στον αναγνώστη μια σύνδεση με τα Κουτσά Άλογα (το παρατσούκλι του Παρκ για τους αποτυχημένους) η οποία μεγαλώνει με κάθε νίκη, κάθε εμπόδιο που ξεπερνιέται, και οι απώλειές τους γίνονται έντονα αισθητές.

Πριν περάσουμε στο τρίτο βιβλίο της σειράς, που, όπως ειπώθηκε, κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά, με μια ματιά σε μερικούς από τους κύριους χαρακτήρες.

Ο Τζάκσον Λαμπ είναι ο επικεφαλής της Οικίας Σλάου∙ είναι πρώην Τζο, αλλιώς πράκτορας πεδίου στην αργκό της υπηρεσίας. Αυτό μπορεί να εξηγήσει την αφοσίωσή του στην ομάδα του όταν βρίσκονται σε κίνδυνο, και καθιστά την κατά τα άλλα αγενή και εκφοβιστική συμπεριφορά του απέναντί τους συγχωρήσιμη. Είναι υπέρβαρος, συχνά μεθυσμένος και φαίνεται ατημέλητος, αλλά πολλοί εχθροί κάνουν το λάθος να τον υποτιμούν. Ο Λαμπ διατηρεί όλες τις παλιές του δεξιότητες και είναι ένας τρομερός χειριστής. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη ομάδα, ο λόγος για τον υποβιβασμό του Λαμπ στην Οικία Σλάου δεν αποκαλύπτεται ποτέ.

Η Κάθριν Στάντις είναι η βοηθός του Λαμπ και αλκοολική σε ανάρρωση. Συνήθιζε να βοηθάει τον Τσαρλς Πάρτερν, ο οποίος ήταν Πρώτος Θυρωρός στο Ρίτζεντς Παρκ μέχρι την αυτοκτονία του – κάτι που φημολογείται ότι ο Λαμπ μπορεί να είχε σχεδιάσει. Ο Πάρτερν πουλούσε μυστικά στους Ρώσους.

Ο Ρίβερ Κάρτραϊτ στάλθηκε στην Οικία Σλάου μετά από μια εκπαιδευτική άσκηση που στοίχησε ανθρώπινες ζωές στον σταθμό του Κινγκς Κρος. Είναι ένας σοβαρός και συνεσταλμένος άνδρας και από όλα τα Κουτσά Άλογα παρουσιάζεται ως ο πιο αναστατωμένος με τον υποβιβασμό του. Μεγάλωσε με τον παππού του, τον Ντέιβιντ, έναν θρύλο της MI5, ακούγοντας ιστορίες για την εποχή του στην υπηρεσία. Αν υπάρχει ένας πιο βασικός ήρωας στις ιστορίες του Χέρον, τότε primus inter pares ανάμεσα στους χαρακτήρες του είναι ο Ρίβερ Κάρτραϊτ.

Η Λουίζα Γκάι στάλθηκε στην Οικία Σλάου αφού έχασε έναν πράκτορα που είχε εμπλακεί σε λαθρεμπόριο όπλων. Είναι μια από τις πιο ικανές πράκτορες και εμφανίζεται σε κάθε βιβλίο. Αυτή και ο Μιν Χάρπερ είχαν μια σύντομη αλλά έντονη σχέση που κατέληξε σε τραγικές συνθήκες.

Ο Ρόντι Χο είναι ο μάγος των υπολογιστών, ο σούπερ-νερντ και το επίκεντρο των αστεϊσμών όλων, όχι μόνο του Λαμπ. Είναι αναποτελεσματικός, αλαζόνας και εντελώς ανίδεος για τις αδυναμίες του. Η Σίρλεϊ Ντάντερ και ο Μάρκους Λόνγκριτζ συνιστούν ένα περίεργο επιχειρησιακό ζευγάρι, αν και δεν είναι ακριβώς ζευγάρι. Η Η Σίρλεϊ επίσης αντιμετώπιζε προβλήματα εθισμού. Ο Λόνγκριτζ ήταν άσκοπα βίαιος, συνήθιζε να σπάει πόρτες και να βγάζει όπλο χωρίς λόγο, πριν τα προβλήματα με τον τζόγο τον εκθέσουν.

Έξω από την Οικία Σλάοου βρίσκεται η Ντιάνα Τάβερνερ –η Λαίδη Ντι πίσω από την πλάτη της– η εξαιρετικά φιλόδοξη επικεφαλής του Δεύτερου Γραφείου της M15, που είναι υπεύθυνη για τις επιχειρήσεις. Είναι μια πανέξυπνη και αδίστακτη γυναίκα, με πολιτικές βλέψεις, η οποία καλοβλέπει τη θέση της Ίνγκριντ Τίρνεϊ, επικεφαλής του Πρώτου Γραφείου της υπηρεσίας. Μερικές φορές σύμμαχος της –ή εχθρός της, ανάλογα με την κατεύθυνση που φυσάει ο άνεμος– είναι ο υπουργός Εσωτερικών Πίτερ Τζαντ, μεγιστάνας και πολιτικός των Συντηρητικών. Είναι τόσο διεφθαρμένος όσο οποιοσδήποτε από τους κακούς της σειράς.

Η πλοκή στο Ανήσυχες Τίγρεις υποκινείται από την αιφνίδια εξαφάνιση της Κάθριν Στάντις ύστερα από την τυχαία συνάντησή της με τον πρώην συνάδελφό της Σον Ντόνοβαν έξω από το κτίριο της Οικίας Σλάου.

Όταν ο Ρίβερ Κάρτραϊτ έρχεται σε επικοινωνία με τους απαγωγείς και του ανατίθεται μια προδοτική αποστολή (να κλέψει συγκεκριμένους φακέλους από τα γραφεία της Μ15), σε αντάλλαγμα για την ασφάλεια της Κάθριν, η αφοσίωσή του στην ομάδα των Κουτσών Αλόγων οδηγεί σε μια σειρά από γεγονότα που ανατρέπουν τη δυναμική εξουσίας σε μερικά από τα υψηλότερα κλιμάκια της βρετανικής κυβέρνησης. Κάθε μεμονωμένη απόφαση πλέον επηρεάζει τη θέση των άλλων μελών, και ο απώτερος στόχος είναι η επιβίωση της ίδιας της Οικίας Σλάου. Κάποιοι θα χαθούν στην πορεία -θεωρητικά για το ευρύτερο καλό- και ένα λάθος βήμα θα μπορούσε να είναι το τελευταίο για οποιονδήποτε.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η αντιπαλότητα μεταξύ δύο εκ των πιο ισχυρών γυναικών στην ιεραρχία των μυστικών υπηρεσιών του Ηνωμένου Βασιλείου – και ο Μικ Χέρον έχει δημιουργήσει εδώ μερικούς από τους πιο πολυσύνθετους γυναικείους χαρακτήρες της κατασκοπευτικής μυθοπλασίας. Τα διακυβεύματα είναι εξαιρετικά υψηλά και κατά καιρούς περίπλοκα, αλλά ο Χέρον καταφέρνει με την σαφήνεια της αφήγησής του να κάνει τις λεπτομέρειες κατανοητές ακόμη και σε όσους δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με το παιχνίδι των κατασκόπων και τη δομή της κυβέρνησης στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πρέπει επίσης να τονιστεί είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει κάποιος τα δύο προηγούμενα βιβλία πριν φτάσει στο τρίτο.

Τα σκηνικά δράσης στο Ανήσυχοι τίγρεις αποδίδονται επιδέξια, χωρίς την τάση να παρατείνονται άσκοπα, όπως συχνά συμβαίνει σε βιβλία του είδους. Ούτως ή άλλως δεν πρόκειται για μυθιστορήματα δράσης, με τη σημερινή σημασία του όρου. Τα μυθιστορήματα της σειράς του Μικ Χέρον και οι χαρακτήρες τους, οι «ηττημένοι, απροσάρμοστοι και μεθυσμένοι» ένοικοι της Οικίας Σλάου με τα ψυχογραφήματά τους, αξιώνουν μια θέση πλάι στους δύο μετρ του αγγλικού κατασκοπικού που ήταν συγχρόνως μετρ και στην ψυχολογία: στον μικρόκοσμό των κατασκόπων (Σέρκους) στα αντίστοιχα μυθιστορήματα του Τζον Λε Καρέ με ήρωα τον Τζορτζ Σμάιλι ή στο Ντάλμπι του Σόχο όπου εδρεύει η υπηρεσία του πράκτορα Χάρι Πάλμερ στο Απόρρητος Φάκελος Ίπκρες του Τζον Λε Καρέ.

Μικ Χέρον, Ανήσυχες τίγρεις • μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης • εκδόσεις Αίολος, 2025

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.