Όταν η Πατρίσια Χάισμιθ -σύμφωνα με κάποια περιγραφή- άκουσε στο ραδιόφωνο την περίφημη έκκληση που απηύθυνε στο έθνος ο Τζων Φ. Κέννεντυ, όπου τόνιζε επιτακτικά «μην αναρωτιέστε τι μπορεί να κάνει για σας η πατρίδα σας, αλλά τι μπορείτε να κάνετε εσείς για την πατρίδα σας!», σηκώθηκε, πήγε στην κουζίνα… και τάισε τις γάτες της.
~από το οπισθόφυλλο του βιβλίου
Η Πατρίσια Χάισμιθ δεν είναι μόνο συγγραφέας, είναι καλλιτέχνις. Και μέσα σ’ όλα όσα μας άφησε είναι και οι «Γάτες», ένα δημιούργημα που ενέχει πεζά, ποιήματα, ένα δοκίμιο και κάμποσα σκίτσα· όλα δικά της.
Το εγχείρημα είχε όλες τις προϋποθέσεις για να καταλήξει συγγραφική σούπα, όμως η Χάισμιθ απέδειξε ξανά πως είναι μαέστρος και έδωσε ένα έργο στο οποίο τίποτα δεν είναι τυχαίο.
Όλες οι ιστορίες που εμπεριέχονται σε αυτό το μικρό βιβλιαράκι εκτυλίσσονται γύρω από γάτες. Το μυστηριώδες τετράποδο -που συντρόφευσε τη συγγραφέα στη διάρκεια της ζωής της- είναι το κεντρικό κοντάρι σ’ ένα γαϊτανάκι όπου πλέκονται αδιάκοπα μεταξύ τους το έγκλημα, η προδοσία, η συγκάλυψη, η αγάπη, η διαστροφή, η καταπίεση, το gaslighting και η αυτοαμφισβήτηση. Η γάτα υφίσταται ανεξάρτητα στο έργο της Χάισμιθ, η παρουσία της όμως συνιστά τον καταλύτη που θα ξετυλίξει μπροστά στα μάτια μας την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης.
Κι όμως, η πένα της Χάισμιθ δεν είναι βαριά ούτε δυσνόητη, δεν επιχειρεί να εκπαιδεύσει, να κρίνει ή να κουνήσει το δάχτυλο.
Αντίθετα, τα διηγήματά της είναι ανάλαφρα και διασκεδαστικά· πράγμα που αποκαλύπτει πως η συγγραφέας παράγει κείμενα φυσικά σαν προέκταση της ύπαρξής της και οι ανησυχίες της απλά γυροφέρνουν κάπου εκεί δίπλα, όπως γίνεται και στη ζωή.
Τα τρία ποιήματα -«Γατάκι», «Γάτα» και «Γριά γάτα»- είναι ένα τρίπτυχο που ακολουθεί την πορεία της ζωής του αγαπημένου της αιλουροειδούς. Άλλωστε με αφορμή το βιβλίο αυτό η Die Welt μάς υπενθυμίζει πως η Χάισμιθ «εκτός από φιλολογία είχε κάποτε σπουδάσει και ζωολογία».
Η Χάισμιθ έζησε με γάτες, τις γνώρισε από κοντά κι απ’ ότι φαίνεται τις αγάπησε. Στο μικρό της «δοκίμιο» ουσιαστικά παρουσιάζει τη δική της εμπειρία, μιλώντας για την «παρηγορητική αύρα μιας γάτας στο σπίτι» και για το πόσο πολύτιμη είναι η παρουσία της στο πλευρό ενός συγγραφέα. Χαμογελά κρυφά με τη σκανταλιάρικη φύση της, την ευγνωμονεί επειδή μοιράστηκαν το ίδιο σπίτι και μάς αραδιάζει μερικούς ακόμα συγγραφείς που μαγεύτηκαν απ’ την ενέργειά της.
Τι λέτε; Υπάρχουν πολλοί που μπορούν να χωρέσουν τόσα πολλά σε ένα μικροσκοπικό βιβλίο;
Info
«Γάτες. Τρία διηγήματα, τρία ποιήματα, ένα δοκίμιο και επτά σχέδια»
Συγγραφέας: Πατρίσια Χάισμιθ
Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης (πεζά), Γιάννης Ζέρβας (ποιήματα)
Εκδόσεις: Άγρα
Διαστάσεις: 15×10
Σελίδες: 136
