Ίσως να πρόκειται για τον πιο καλά “κρυμμένο συγγραφέα” που υπήρξε ποτέ. Ο μύθος του έφτασε στο σημείο να τρελάνει – πέρα από τον βιογράφο του Τζόνα Ράσκιν – ακόμα και τον μέγιστο σκηνοθέτη Τζον Χιούστον, όταν στα γυρίσματα του Θησαυρού της Σιέρα Μάντρε έστειλε τον ατζέντη του ως αντιπρόσωπο αλλά στην ουσία ήταν ο ίδιος ο Traven που παρευρέθηκε για δυο εβδομάδες στα πλατώ της ταινίας που βασιζόταν στο βιβλίο του. 

“Το Πλοίο του Θανάτου” περιγράφει την ιστορία ενός ναυτικού όπου σε κάποια έξοδό του από το πλοίο που έχει μπαρκάρει, ξεμένει στην στεριά χωρίς χαρτιά, χωρίς ταυτότητα, χωρίς τίποτα. Αυτόματα γίνεται ένας “κανένας”. Καμία χώρα δεν τον δέχεται και καταδικάζεται σε αλλεπάληλες θανατικές ποινές χωρίς καμία όμως (κατά παράξενο τρόπο) να μην συμβαίνει. Όλες οι ρούγες του χαμού τον οδηγούν σε ένα πλοίο θανάτου. Είναι ένα από εκείνα τα πλοία τα οποία προορίζονται για τον βυθό της θάλασσας ώστε οι εταιρείες να πάρουν τα λεφτά της ασφάλειας. Το πλοίο ξεκινά να “καταπίνει” τα πάντα στο θαλασσινό του διάβα και ολάκερο το πλήρωμα παλεύει για την επιβίωσή του ώρα με την ώρα, λεπτό με το λεπτό, κύμα με το κύμα. 

«Σ’ αυτόν τον κόσμο υπάρχουν απλά τόσοι άνθρωποι που τους αρέσει να κλαίνε -και θα πληρώσουν δύο δολάρια γι’ αυτήν την ευχαρίστηση- όσοι είναι κι αυτοί που θα πληρώσουν για να διασκεδάσουν πολύ. Συνήθως στοιχίζει παραπάνω να δεις μια κακή τραγωδία από το να δεις μια καλή κωμωδία. Έτσι είναι οι άνθρωποι και δεν μπορεί να γίνει τίποτα γι’ αυτό.»

Ο B. Traven χαρακώνει στην ουσία μια πολιτική νουβέλα πάνω στις σελίδες του χρησιμοποιώντας τις περιπέτειες του ήρωά του από χώρα σε χώρα και από καράβι σε καράβι μέχρι να οδηγηθεί σε ένα πλοιο-θανατικό κατευόδιο. Ένας αριστοτέχνης αφηγητής αλλά παράλληλα ένας πολιτικός συγγραφέας που πίστευε βαθιά (βαθύτατα) πως η ζωή αξίζει περισσότερο από οποιοδήποτε βιβλίο. Το Γιόρικε απ’ την άλλη, το λογοτεχνικό Πλοίο του Θανάτου, ήταν ένας επιθανάτιος αρμυρωμένος οικοδεσπότης που όποιος άγγιζε την κουπαστή του, ξεχνούσε για πάντα τι είναι πόνος! 

Τώρα το ποιος ήταν πραγματικά ο B. Traven αξίζει πραγματικά να ψαχτείτε εκεί έξω, μιας και η ίδια του η ζωή ήταν μάλλον και το καλύτερό του βιβλίο. 

︎❈ “Το Πλοίο του Θανάτου” σε μετάφραση Σάντυς Παπαϊωάννου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Bibliotheque.

Γιάννης Ζελιαναίος