Tην ώρα που μεγάλη κουβέντα γίνεται για τις επεκτατικές διαθέσεις του Ταγίπ Ερντογάν ταξιδεύουμε σε μία άλλη Τουρκία. Αυτή της διανόησης, της κουλτούρας, της ελεύθερης σκέψης. Δύο δυναμικές γυναίκες, η Ετζέ Τεμελκουράν και η Ασλί Ερντογάν τίθενται στο μικροσκόπιο μας για τον αγώνα και τη δράση τους με στόχο έναν κόσμο καλύτερο. Αγαπούν τον τόπο που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και σπούδασαν, ωστόσο το τοπίο έχει γίνει ασφυκτικό για όσους θέλουν να έχουν δική τους βούληση. Οι ανησυχίες τους όμως ξεπερνούν τα σύνορα της πατρίδας τους.

Η Ετζέ Τεμελκουράν είναι διακεκριμένη δημοσιογράφος (ακολουθείτε 2.700.000 ανθρώπους στο Twitter), γεννημένη το 1973. Σπούδασε νομική, ωστόσο αποφάσισε να ακολουθήσει έναν διαφορετικό δρόμο. Αποχώρησε από την Τουρκία το 2011 μην έχοντας επιλογή, καθώς η παραμονή της ισοδυναμούσε με κίνδυνο για την ίδια της τη ζωή. Τα επικριτικά της άρθρα οδήγησαν σε απόλυση και ακραία στοχοποίηση. Βηρυτός, Τύνιδα, Ζάγκρεμπ ήταν οι επόμενοί της προορισμοί. Ασχολήθηκε ενδελεχώς με τα δικαιώματα των γυναικών και το κουρδικό ζήτημα. Στο κέντρο του ενδιαφέροντος του έργο της βρέθηκαν ο πολιτικός αυταρχισμός και ο ισλαμικός συντηρητισμός που αποτελούν πάγια τακτική και κρυφά όπλα της διακυβέρνησης Ερντογάν.

Άρθρα της δημοσιεύονται συστηματικά σε Guardian και Monde Diplomatique. Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία της «Η Μαγική Πνοή των Γυναικών» και «Τουρκία: Παραφροσύνη και Μελαγχολία» από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κι αντίστοιχα το «Πώς χάνεται μία Πατρίδα: Επτά βήματα από τη Δημοκρατία στη διδακτορία» από τη Διόπτρα. Για την ίδια το να γράφει είναι ένας τρόπος «ψυχοθεραπείας» και ταυτόχρονα επικοινωνίας της αλήθειας όπως τη βίωσε από άκρη σε άκρη ολόκληρου του κόσμου. Στόχος της είναι να προειδοποιήσει για όσα έρχονται. Τονίζει ως κλειδί, το διάστημα που προηγείται του «κακού» και νομιμοποιεί όσα ακολουθούν. Την ώρα που ο λαϊκισμός κι ο εθνικισμός διαβρώνουν τα θεμέλια της Δημοκρατίας.

Εξόριστη στη Γερμανία παραμένει η Ασλί Ερντογάν παρά την αθώωσή της από τα τουρκικά δικαστήρια (Φεβρουάριος 2022). Συγγραφέας και ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα γεννήθηκε το 1967. Έχει να επιδείξει ανώτατες σπουδές στη Φυσική και αρθρογραφούσε μέχρι την ημέρα του «πραξικοπήματος» του 2016 στη φιλο-κουρδική εφημερίδα Ozgur Gundern. Συνελήφθη με την κατηγορία συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση και για υπονόμευση της εθνικής ενότητας και παρέμεινε στη φυλακή για 136 ημέρες. Το όνομά της παρ΄ότι παραπέμπει στον “σουλτάνο”, αποτελεί μία απλή συνωνυμία και καμία συγγένεια δεν τη συνδέει με τον πολεμοχαρή ηγέτη.

Τo μετατραυματικό σοκ όσων βίωσε οδήγησε σε μία ύπουλη νόσο του εντέρου. Καλείται να διαχειριστεί μία ψυχοσωματική κόπωση, αλλά δεν το βάζει κάτω. Όπως εύστοχα αναφέρει η ίδια οι πραγματικές τραυματικές μεταστάσεις αφορούν τα ακροδεξιά κινήματα που αναπτύσσονται, διεκδικούν και παίρνουν την εξουσία σε παγκόσμια κλίμακα. Στα βιβλία της («Θαυμαστός Μανδαρίνος», «Κοκκινοσκουφίτσα στην Πόλη», «Μήτε κι η Σιωπή είναι πια Δική σου», «Πέτρινο Κτίριο») που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ποταμός και έχουν μεταφραστεί σε 21 χώρες μιλάει για τις πολιτικές διώξεις με μία ιδιόμορφη ποιητικότητα. Μεταφέρει τη δίνη με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο. Τιμήθηκε το 2017 με το Βραβείο Σιμόν Ντε Μποβουάρ για τα κείμενά της για την ελευθερία των γυναικών. Μεγάλο της παράπονο, ότι τα βιβλία της δεν κυκλοφορούν στη γλώσσα της, καθώς έχει απαγορευτεί από την ηγεσία του κράτους.

Κι οι δύο βρέθηκαν το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα. Αρχικά η Τεμελκουράν τον Μάιο υπογράφοντας ψήφισμα της Προοδευτικής Διεθνούς (Διακήρυξη Αθήνας 13/5) με τον Γιάννη Βαρουφάκη και τον Τζέρεμι Κόρμπιν. Η Ερντογάν ήρθε πρόσφατα στο Φεστιβάλ Βιβλίου της πρωτεύουσας και είχε την ευκαιρία να εξωτερικεύσει κάποιες από τις σκέψεις της σε δύο εξαιρετικές συνεντεύξεις που δημοσιεύτηκαν στον τύπο του Σαββατοκύριακου. Δύο δυναμικές γυναίκες καταδικασμένες σε μία αυτο-εξορία δίχως εναλλακτική. Δύο σύμβολα που πρέπει να αποτελούν παράδειγμα. Δύο προσωπικότητες που είναι εδώ με στόχο έναν καλύτερο κόσμο μεταξύ των ανθρώπων και των λαών.