Γνωρίσαμε στα ελληνικά την Ιρλανδή Claire Keegan με τη νουβέλα Τα τρία φώτα (Μεταίχμιο, 2023, μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), μια συγκινητική  ιστορία που εκτυλίσσεται ένα θερμό καλοκαίρι στην ιρλανδική επαρχία, με ηρωίδα μια πολύ νεαρή κοπέλα που βιώνει απώλειες και αναζητά την αγάπη σ΄ένα φαινομενικά φιλόξενο σπίτι.

Ακολούθησε η σύντομη νουβέλα Πολύ αργά πια (Μεταίχμιο, 2023, μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), με φόντο το Δουβλίνο, στην οποία ο κεντρικός αφηγητής, μόνος μ’ ένα μπουκάλι, αναρωτιέται από το βράδυ ως το ξημέρωμα «τι θα μπορούσε να είχε συμβεί αν;» είχει κάνει διαφορετικές επιλογές σε μια ερωτική ιστορία που στράβωσε.

Η Ανταρκτική ήταν η πρώτη συλλογή διηγημάτων της συγγραφέα, η οποία και την καθιέρωσε το 1999. Περιλαμβάνει δεκαπέντε ιστορίες που κινούνται από τη βάναυση, δύσκολη επαρχιώτικη ζωή στην Ιρλανδία μέχρι το καυτό τοπίο του αμερικάνικου Νότου.

Στην ομώνυμη ιστορία μια παντρεμένη γυναίκα θέλει να ανακαλύψει πώς είναι να κάνεις σεξ με έναν άγνωστο παραμονή Χριστουγέννων – και πράγματι το κάνει, βιώνοντας μια ψυχολογική σύγκρουση που διασταυρώνει τα θρίλερ του Χίτσκοκ με τις κοινωνιολογικές ανατομίες του Χένρι Τζέιμς.

Στο “Αγάπη μες στα αγριόχορτα” ένα ερωτικό τρίγωνο και μια καταδικασμένη ιστορία έρωτα και μοιχείας, δίνουν στη συγγραφέα την ευκαιρία να συλλογιστεί πάνω στην αγωνία του χρόνου που περνάει και της φθοράς μιας ανιαρής ζωής στην ιρλανδική επαρχία.

Κεντημένο στη λεπτομέρεια γλωσσικά είναι το διήγημα που φέρει τον τίτλο “Το λογύδριο Τζίντερ Ρότζερς”, με ηρωίδα μια έφηβη που αψηφά τις κοινωνικές συμβάσεις, συχνάζει σε παμπ, ακούει Thin Lizzy (τα σέβη μου!) και εξερευνά τη σεξουαλικότητά της∙ με τον όρο «σύνδρομο Τζίντζερ Ρότζερς» εννοείται στην ψυχολογία η τάση να θαυμάζουμε τις αντρικές ερμηνείες και να θεωρούμε τους γυναικείους ως συμπληρωματικούς.

Μεταξύ των καλύτερων διηγημάτων της συλλογής συγκαταλέγεται το «Άνδρες και γυναίκες», για μια ταλαιπωρημένη Ιρλανδή αγρότισσα που επιτέλους επαναστατεί εναντίον ενός σκληρά δεσποτικού συζύγου∙ επίσης, το «Ανέβα αν τολμάς», που αφηγείται τη ντροπαλή πρώτη συνάντηση δύο ανθρώπων οι οποίοι γνωρίστηκαν μέσω προσωπικών αγγελιών.

Στο “Φύλαγε τα ρούχα σου” το σκηνικό μεταφέρεται στον αμερικανικό Νότο, αρχικά στο Μπατόν Ρουζ της πολιτείας της Λουιζιάνα. Ο αφηγητής μεταβαίνει από εκεί στη Νέα Ορλεάνη, πίνει και ξεφαντώνει στη Γαλλική συνοικία, ακούγοντας μπλουζ, τζαζ (αναφέρεται η Μπίλι Χολιντέι) και cajun (η μουσική των κατοίκων γαλλοκαναδικής καταγωγής, παρεμφερής στην κάντρι-μπλουζ). Το ξημέρωμα, βγαίνει μισομεθυσμένος ακόμα, να ψαρέψει (παράνομα) στον Μισισίπι μ’ έναν περίεργο ντόπιο επαγγελματία ψαρά ονόματι Μπουτς, όμως η εξόρμησή τους θα καταλήξει απρόβλεπτα και βίαια.

Δυνατή ψυχολογικά ιστορία είναι και οι “Καταιγίδες”, με αφηγήτρια μια κοπέλα από την Ιρλανδία, η οποία μιλάει για τη μητέρα της που παραφρόνησε. Το “Όπου τα νερά είναι πιο βαθιά” έχει ως ηρωίδα μια νταντά, η οποία φυλάει ένα μωρό που η φυσική του μητέρα του διαβάζει Ρόμπερτ Φροστ και του βάζει να ακούει Μότσαρντ πριν κοιμηθεί∙ η ιδέα μήπως χάσει το βρέφος, όταν το βγάζει βόλτα κοντά στο ποτάμι, γίνεται κάτι παραπάνω από εμμονική για την νταντά. «Η ταμίας που τραγουδάει» αναφέρεται σ’ ένα ζευγάρι που, εν αγνοία των γειτόνων τους, διαπράττει πολύ τολμηρές πράξεις σε έφηβες.

Στο “Περίεργο όνομα για ένα αγόρι”, μια νεαρή γυναίκα, έγκυος από έναν μοναχικό φίλο για τον οποίο δεν ενδιαφέρεται πλέον, αποφασίζει ότι θα συνεχίσει τη μητρότητα χωρίς αυτόν. Οι “Αδερφές” είναι ένα λιτό διήγημα κλειστών χώρων με βαριά ατμόσφαιρα – που παραπέμπει στους Νεκρούς του Τζέιμς Τζόις: παρακολουθούμε τις δύο αδελφές —τη μία υπάκουη και φιλήσυχη, την άλλη πιο εξωστρεφή— καθώς φτάνουν σε ένα συμβολικά τέλος της ζωής τους. “Η σπεσιαλιτέ”, τέλος, μιλάει για έναν άντρα, που καταβροχθίζεται από ενοχές και θλίψη μετά την εξαφάνιση της κόρης του, η οποία τον φρόντιζε – «το σπίτι είναι σαν νεκροτομείο».

Το ύφος της Keegan ανήκει στην παράδοση του βρώμικου ρεαλισμού και θα μπορούσε να μη βρει μια θέση κάπου ανάμεσα στον Raymond Carver και στον Dennis Johnson. Υπάρχει όμως, συγχρόνως, και μια έντονη ποιητικότητα, μια λυρική προδιάθεση στην πρόζα και στις περιγραφές της. Η γραφή της συχνά σκοτεινή, υπαινικτική και ατμοσφαιρική, κάνει τον αναγνώστη να νιώθει πως κάτι βαρυσήμαντο παραμονεύει. Η Keegan στρέφει το βλέμμα της στις μικρές στιγμές που μεταμορφώνουν μια ζωή. Οι χαρακτήρες αντιμετωπίζουν τον πειρασμό, την προδοσία, πέφτουν και ξανασηκώνονται.  Μερικές μικρές στιγμές αλλάζουν τα πάντα. Ένας χορός, ένα βλέμμα, μια απρόσεκτη λέξη, μια σκληρή υπενθύμιση. Η θλίψη περιφέρεται, η τιμωρία και η τραγωδία καραδοκούν, το ίδιο και η λύτρωση, όλα παίζονται με απροσδόκητους τρόπους.

Η Claire Keegan γεννήθηκε στην Ιρλανδία το 1968. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί στο New Yorker, στο Paris Review, και στο Granta και έχουν μεταφραστεί σε είκοσι γλώσσες. Η Ανταρκτική κέρδισε το Rooney Prize for Irish Literature και ήταν ένα από τα βιβλία της χρονιάς σύμφωνα με τους Los Angeles Times. Το Walk the Blue Fields (συλλογή διηγημάτων, 2007) κέρδισε το Edge Hill Prize για την καλύτερη συλλογή διηγημάτων. Το Foster (νουβέλα, 2010) κέρδισε το Davy Byrnes Award. Το πιο πρόσφατο βιβλίο της με τίτλο Μικρά πράγματα σαν κι αυτά κυκλοφόρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2021, διαδραματίζεται στη Ιρλανδία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 και χαρακτηρίστηκε αριστούργημα από τους κριτικούς.

Claire Keegan, Ανταρκτική

Μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου

Εκδόσεις Μετάχμιο, 2024

Σελ: 296

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.