Ο Μεξικανός δημοσιογράφος, συγγραφέας, εκδότης και πολιτιστικού περιοδικού, Βιθέντε Αλφόνσο (Vicente Alfonso), απόλυτα καταρτισμένος για τα μείζονα ζητήματα της πατρίδα του, αλλά και της Κεντρικής-Λατινικής Αμερικής ευρύτερα, γράφει με τη δεινότητα που τον διακρίνει ένα βιβλίο που έχει μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες. Με ξεκάθαρη αφηγηματική στρατηγική υφαίνει και μας χαρίζει ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα που ισορροπεί άψογα ανάμεσα στο αστυνομικό και το κοινωνικοπολιτικό. Απευθύνεται πρωταρχικά στη μεξικανική κοινωνία, αλλά δίνει καθολικό τόνο στο έργο του μέσα από τις παθογένειες, τις νοοτροπίες, τις ταραχές, τα κινήματα και τα αντανακλαστικά που τόσο γλαφυρά περιγράφει.

Μέσα από τα επεισόδια του ξετυλίγματος της πλοκής διατρέχουμε πενήντα χρόνια σκέψης, ταυτότητας, αγώνων, στερεοτύπων, συνθηκολογήσεων και κινηματικής δράσης που σχετίζονται με προβλήματα της πατρίδας του συγγραφέα. Η γραφή του αποτελεί αντίδοτο στους αδυνάτους. Παράλληλα με το πείσμα και την επιμονή του βρίσκεται απέναντι στη λήθη και την ακινησία ενός κατακερματισμένου και πολύμορφα ταλαιπωρημένου λαού. Ο δημιουργός δένει την ιστορία δεξιοτεχνικά με έναν φυσικό, μαγικό ρεαλισμό. Διεισδύει στον εσωτερικό κόσμο των πρωταγωνιστών του και αναζητεί καθημερινές εκφάνσεις ανυπακοής κι αντίστασης.

Αναδεικνύονται δύο κόσμοι με διαφορετική κουλτούρα κι αντιλήψεις. Χαρτογραφούνται Μεξικό και ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970. Το Βιετνάμ, οι Μαύροι Πάνθηρες κι άλλα γεγονότα δείχνουν τις διαρκείς μεταβολές στην Αμερική. Την ίδια στιγμή ο Αλφόνσο με τη συγγραφική του δεινότητα κρατάει ζωντανή τη συλλογική μνήμη από τις ματαιώσεις ενός λαού, την κλονισμένη αυτοπεποίθηση, την πίκρα των αδικαίωτων αγώνων και τη σπίθα της επανάστασης στο Μεξικό. Γιατί δίνει τόσο μεγάλη έμφαση στην απαγωγή; Λειτουργεί με έναν συνδετικό τρόπο; Τι θέλει να μας δείξει σχετικά με την κοσμοαντίληψη και την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων;

Με σφιχτό, νευρώδη και συνεκτικό χαρακτήρα δημιουργείται το κατάλληλο πλαίσιο της ανάπτυξης των επεισοδίων. Η αστυνομική πλευρά της ιστορίας αναζωογονεί την αφήγηση και μας μεταφέρει σε μία πνιγερή ατμόσφαιρα χωρίς περιθώρια ανάσας. Εκεί που η ουτοπία και οι ανυπότακτες ιδέες χάθηκαν. Με εξαιρετική συνοχή κρατάει τον αναγνώστη σε εγρήγορση. Νηφάλια, χαμηλόφωνα, στοχαστικά αλλάζει κεφάλαια και χώρους. Κλειδί η πολυσημία του αίματος που αποτελεί αναπόσπαστο κρίκο σε όλα τα σημεία της αφήγησης με τους συμβολισμούς και της νοηματοδοτήσεις του. Αφετηρία με «τίποτα δεν καθαρίζει πιο δύσκολα από το αίμα», κατακλείδα με το αίμα να ακολουθεί τους ήρωες σε κάθε τους στιγμή. Οι ήρωες που επιλέγει αυθεντικοί, ακέραιοι, άμεσοι κουβαλούν τον προσωπικό και κοινωνικό τους ρόλο. Άλλοι αντέχουν και συνεχίζουν ανυποχώρητοι τον αγώνα, άλλα υποχωρούν και συμβιβάζονται, άλλοι μετακινούνται και μεταστρέφονται σαν εκκρεμές από άκρο σε άκρο. Τα πρόσωπα αφήνουν έννοιες όπως η έμπνευση, η εξομολόγηση, το ανεκπλήρωτο, την ηθική, την ευτυχία για δεύτερες σκέψεις. Η Ροζάριο αποτελεί το πιο κομβικό πρόσωπο μεταξύ αρκετών που θα ανακαλύψετε, καθώς ξεφυλλίζετε τις σελίδες. Σκέφτεται, διαβάζει, ανησυχεί. Ενεργή ακτιβίστρια. Ο συγγραφέας αναδεικνύει την αξία της μόρφωσης και της πνευματικότητας. Δεν είναι λίγες οι αναφορές του σε σπουδαίους λογοτέχνες της Λατινικής Αμερικής. Θεωρεί πως χρέος ενός ανθρώπου που γράφει πρέπει να είναι η αφύπνιση και η αποκατάσταση της αδικίας. Η λογοτεχνία δεν μπορεί να στέκεται παρατηρητής, ούτε φοβισμένη, αλλά οφείλει στην ιστορία της και στο μέλλον να είναι ασυμβίβαστη.

Το “Άγνωστο Αίμα” του Αλφόνσο δεν «εκπέμπει» προσδοκίες, αυταπάτες και αίσθηση διαφυγής από τη δυστοπική μεξικανική κοινωνία. Πιθανώς τελικά να μην αφήνει και μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας. Η γενιά της δεκαετίας του 70 συνθηκολόγησε, οι νεαρότεροι δίνουν αγώνες που χάνονται και διαχέονται σαν κολλητική ασθένεια η απόγνωση, η αμηχανία και η παραίτηση. Η Απαγωγή αποκαλύπτει την υποκρισία της αμερικανικής κοινωνίας στο θέμα των ναρκωτικών και γκρεμίζει το σαθρό οικοδόμημα. Ο συγγραφέας αντιδιαστέλει το «τι περιμένεις από μία χώρα που σύνθημά της είναι ή με τη λογική ή διά της βίας» με το «διάλεξα τον αγώνα τους». Αφήνει έναν ελπιδοφόρο υπαινιγμό πως μία μελλοντική κηλίδα αίματος είναι ικανή να φέρει μία άλλη ζωή, μία νέα αρχή.

 

✑ Το βιβλίο “Άγνωστο Αίμα” του Vicente Alfonso κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.