Μπορούν να ανοίξουν έναν διάλογο οι παρακάτω συγγραφείς; Φυσικά, κι όχι μόνο μπορούν, αλλά είναι κι απαραίτητο στην εποχή μας. Ο Χαράρι, ο Τσόμσκι, η Κλαίν, κο Μάρσαλ κι οι υπόλοιποι συγγραφείς δεν είναι απλά ρομαντικοί. Είναι άνθρωποι που έχουν ζήσει πολλά, έχουν φιλοσοφήσει, έχουν βρεθεί στην πρώτη γραμμή και γράφουν για να μας “ξεβολέψουν”.
10 / 21 Μαθήματα για τον 21ο Αιώνα, του Νώε Χαράρι (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια)
Από το “Sapiens” μέχρι το “Nexus” όλα τα βιβλία του Χαράρι κρύβουν έναν πλούτο που μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε τον κόσμο διαφορετικά. Συγκεκριμένα όμως το “21 Μαθήματα για τον 21ο Αιώνα” συνοψίζουν εξαιρετικά κρίσιμα ζητήματα που αγγίζουν το παρόν. Μέσα από την ανάγνωσή του “επανεξετάζονται οι αξίες που πιστεύουμε, το νόημα της ζωής και η προσωπική μας τοποθέτηση σ’ έναν κόσμο γεμάτο θόρυβο και αβεβαιότητα. Γιατί όταν κατακλύζεται κανείς από άσχετες πληροφορίες, η διαύγεια είναι δύναμη.
9 / Η τυραννία της αξίας, του Μάικλ Σαντέλ (Εκδόσεις Πόλις)
“Η τυραννία της αξίας” αποτελεί ένα απόλυτα επίκαιρο ανάγνωσμα. Ένα δοκίμιο που με ρεαλισμό απεικονίζει τον δρόμο που έχει πάρει η σημερινή ανθρωπότητα. Οι κοινωνικές ανισότητες εντείνονται και παράλληλα υπάρχει μία τάση να κρίνουμε τα πάντα, εκτός από το να κοιτάμε τον εαυτό μας. Η ρητορική της ανέλιξης δεν μπορεί και δεν πρέπει να έχει τη δυναμική να ισοπεδώσει τα πάντα. Ενδεικτική είναι η κατάσταση που βρήκε την υπερδύναμη η πανδημία. Διπλά απροετοίμαστη. Τόσο σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό, αλλά και πνευματικά σε ένα κλίμα διχασμού. Η πραγματική πολιτική διαχωριστική γραμμή, δεν είναι πλέον ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά, αλλά ανάμεσα στις ανοιχτές (σεμνότητα κι αλληλεγγύη) και τις κλειστές κοινωνίες. Αυτό ακριβώς πρέπει να αναζητήσουμε άπαντες. Να ανοίξουμε τους ορίζοντές μας και να βάλουμε φρένο στις λαϊκιστικές εξεγέρσεις. Η αλαζονεία των υποτιθέμενων νικητών ή αλλαγή στάση τους είναι ικανή να κρίνει το παρόν και το μέλλον μας.
8 / Αυτό αλλάζει τα πάντα. Καπιταλισμός εναντίον κλίματος, της Ναόμι Κλάιν (Εκδόσεις Λιβάνη)
Ένα βιβλίο που το 2014 που κυκλοφόρησε έμοιαζε μακρινό, ώστε να αγγίξει την πλειοψηφία, αλλά σήμερα μπορεί να χαρακτηριστεί ως και προφητικό. “Η κλιματική αλλαγή, υποστηρίζει η Κλάιν, ένα ηχηρό μήνυμα που μεταδίδεται με τη γλώσσα των πυρκαγιών, των πλημμυρών, των καταιγίδων και των ξηρασιών, αποτελεί ένα πολιτισμικό κάλεσμα αφύπνισης. Για να την αντιμετωπίσουμε δεν είναι αρκετό να χρησιμοποιούμε λαμπτήρες υψηλής ενεργειακής απόδοσης πρέπει να αλλάξουμε τον κόσμο, πριν ο κόσμος αλλάξει τόσο δραματικά, ώστε κανείς να μην είναι πλέον ασφαλής. Είτε θα κάνουμε άλμα είτε θα βυθιστούμε”.
7 / Ο Μύθος του Φυσιολογικού, του Γκαμπόρ Ματέ (Εκδόσεις Κey Books)
Από το τραύμα μέχρι το παρόν ο Γκαμπόρ Ματέ καταπιάνεται με δύσκολα θέματα και μας φέρνει μπροστά στον καθρέφτη μας, προσπαθώντας ως σύγχρονος Σωκράτης μέσω της μαιευτικής μεθόδου να μας οδηγήσει στη λύση. Ο Μύθος του Φυσιολογικού κι οι ιστορίες που κρύβει μέσα του αποτελούν έναν οδηγό που μπορεί να μας δώσει χρήσιμες λύσεις και δεν πρέπει να τον παραλείψουμε σε καμία περίπτωση.
6 / Η εποχή του κατασκοπευτικού καπιταλισμού, της Σοσάνα Ζούμποφ (Εκδόσεις Καστανιώτη)
Αναγκαίο ανάγνωσμα για όλους τους ανθρώπους που θέλουν να γνωρίσουν όσα συντελούνται εδώ και περίπου 25 χρόνια. Ο τρόπος που ξεκίνησε και λειτουργεί το Διαδίκτυο, ο ρόλος των Social Media, η συνθήκη παρακολούθησης, εκχώρησης δεδομένων και το καταναλωτικό πείραμα στο οποίο λίγο ή πολύ συμμετέχουμε όλοι με τις κοινωνίες να μεταβάλλονται ραγδαία.
5 / Πολιτική οικονομία μίας κατάρρευσης, του Άνταμ Τουζ (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
Γνωστό σε όσους διάβασαν το πρωτότυπο με τίτλο “Crashed”. Ένα βιβλίο που έχει σημαδέψει κοινωνιολόγους, οικονομολόγους, επικοινωνιολόγους στον χρόνο. “Στις 15 Σεπτεµβρίου του 2008 η Lehman Brothers, µία από τις µεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες των Ηνωµένων Πολιτειών, κατέρρευσε. Η εξέλιξη αυτή, που ωστόσο δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, πυροδότησε µια πρωτοφανή κρίση στον χρηµατοπιστωτικό κλάδο των ΗΠΑ, η οποία πολύ γρήγορα συµπαρέσυρε τις τράπεζες της Ευρώπης, κλονίζοντας το χρηµατοπιστωτικό σύστηµα του Βόρειου Ατλαντικού στο σύνολό του. Η διακοπή της χρηµατοδότησης στις αναδυόµενες χώρες οδήγησε µέσα σε ελάχιστο χρόνο σε µια παγκόσµια κρίση ρευστότητας. Έτσι, η παραγωγή άρχισε να µειώνεται ταχύτατα και η ανεργία να εκτοξεύεται στα ύψη – όχι µόνο στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αλλά σε ολόκληρο τον κόσµο. Η κρίση έλαβε παγκόσµιες διαστάσεις”.
4 / To μέλλον της Γεωγραφίας, του Τιμ Μάρσαλ (Εκδόσεις Διόπτρα)
Από το “Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας” ο Τιμ Μάρσαλ έδειξε έναν δρόμο. Όλα του τα βιβλία είναι ουσιαστικά, ωστόσο μένουμε στην τελευταία του κυκλοφορία που γλαφυρά περιγράφει όσα έβλεπε να έρχονται και ήρθαν μετά την εκλογή του Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ, με τον Έλον Μασκ να βλέπει το παιχνίδι να παίζεται πλέον με τους δικούς του όρους.
3 / Το Κεφάλαιο κι η Ιδεολογία”, του Τομά Πικετί (Εκδόσεις Πατάκη)
Μετά το επικό Κεφάλαιο τον 21ο αιώνα (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις), αυτό το βιβλίο ήρθε να συμπληρώσει το έργο του Τομά Πικετί. Κάθε ανθρώπινη κοινωνία έχει την ανάγκη να δικαιολογεί τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές ανισότητές της. Πρέπει να βρίσκει τις αιτίες τους, διαφορετικά το πολιτικό και κοινωνικό οικοδόμημα κινδυνεύει να καταρρεύσει. Αυτές οι δικαιολογίες εμπεριέχουν κάποια αλήθεια, αλλά και υπερβολή, φαντασία και μικροπρέπεια, ιδεαλισμό και εγωισμό. Μέσα από τον πολιτικό λόγο και τις αντιφατικές ιδεολογίες που παράγονται, αναδύονται συνήθως μία ή περισσότερες κυρίαρχες αφηγήσεις στις οποίες στηρίζονται τα καθεστώτα ανισοτήτων.
Αντικείμενο του μνημειώδους αυτού βιβλίου αποτελεί η ιστορία και το μέλλον των καθεστώτων ανισοτήτων.
2 / “Η επινόηση της ετερότητας” του Κωνσταντίνου Τσουκαλά (Εκδόσεις Καστανιώτη)
Οι μεγάλες έννοιες και λέξεις αλλάζουν συνεχώς σημασία. Από την πρώτη έκδοση του βιβλίου μέχρι την επανέκδοσή του λίγο καιρό πριν ο συγγραφέας έκρινε πως άλλαξαν τόσα πολλά, ώστε έπρεπε να επανατοποθετηθεί. Αυτός είναι ένας οδηγός για τον καθένα μας. “Για όσο καιρό η καταξίωση της ελεύθερης επιλογής αποδεσμεύεται από την υλικότητα των βιολογικών αναγκών όλων δίχως εξαίρεση των αδικημένων, το όνειρο για έναν καλύτερο κόσμο παραμένει ανοιχτό και ανολοκλήρωτο”.
1 / Πως λειτουργεί ο κόσμος, του Νόαμ Τσόμσκι (Εκδόσεις Κέδρος)
Το βιβλίο που άλλαξε τη ζωή και τον τρόπο σκέψη μου είναι το “Πως λειτουργεί ο κόσμος” του σπουδαίου Αμερικανού σύγχρονου φιλοσόφου Νόαμ Τσόμσκι. Έκτοτε τα πάντα είναι διαφορετικά στον τρόπο αντίληψης και αντιμετώπισης των γεγονότων και των καταστάσεων. Ευχαριστώ έναν καλό μου φίλο που μου το δώρισε κι ουσιαστικά άνοιξε έναν νέο κόσμο-δυστυχώς τον πραγματικό κόσμο μπροστά στα μάτια μου. Μη χάσετε την ευκαιρία να το διαβάσετε και να ξεκινήσετε κι εσείς την περιπλάνησή σας
*Η σειρά της παρουσίασης δεν είναι αξιολογική.
