«Τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας», Φραντς Κάφκα
Τι κάνει ένα βιβλίο καλοκαιρινό; Μπορεί να διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιριού, ή μπορεί, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, να διαβάζεται ευχάριστα μέσα στο καλοκαίρι, ή μπορεί απλώς να είναι καλοκαιρινό. Ωστόσο, η απάντηση βρίσκεται στην ατμόσφαιρα που αποπνέει το βιβλίο.
Και ο λόγος που θεωρούμε το καλοκαίρι την ιδανική εποχή για ανάγνωση, είναι ακριβώς επειδή προσφέρει τον απαραίτητο χρόνο και την κατάλληλο σκηνικό για να βυθιστούμε σε νέους κόσμους μέσα από τις σελίδες των βιβλίων. Είτε βρισκόμαστε σε μια ήσυχη παραλία, είτε σε κάποιο βουνό, το διάβασμα μπορεί να μας μεταφέρει μακριά από την καθημερινότητα, προσφέροντας μια απαραίτητη απόδραση. Μια απόδραση κυρίως υπαρξιακή, που θα μας δώσει δύναμη και εφόδια να αντιμετωπίσουμε τη νέα χρονιά που μας τάζει ένα κάρο υποχρεώσεις και σκοτούρες.
Αν, λοιπόν, έχετε ήδη ξεφυλλίσει τα νέα βιβλία της σεζόν -μπράβο σας ή αν απλά προτιμάτε να διαβάσετε κάτι που δεν διαβάζει κανείς άλλος γνωστός σας –πάλι μπράβο σας, αλλά αν δεν μπορείτε να αποφασίσετε τι να βάλετε στην τσάντα σας για την παραλία –και πάλι μπράβο σας, παρακάτω θα βρείτε μερικές επιλογές πολύ καλών καλοκαιρινών αναγνωσμάτων.
Θα παρατηρήσετε ότι αυτή η λίστα κλίνει προς το λογοτεχνικό είδος – σίγουρα σε αυτό το σημείο όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι τα βιβλία του Κόρμακ ΜακΚάρθι ή του Μάλκομ Λόουρι δεν αποτελούν τα πλέον αναμενόμενα αναγνώσματα για την παραλία, αλλά προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε μερικές λιγότερο τετριμμένες προτάσεις (Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτή η λίστα στερείται και αναμενόμενων προτάσεων).
1. “Ο Γέρος και η Θάλασσα”, του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Καστανιώτης, 2013
Μετάφραση: Φώντας Κονδύλης
Αχ αυτός ο Χέμινγουεϊ. Αν δεν με ξέρετε, είμαι φανατική θαυμάστρια του Χέμινγουεϊ. Για να είμαστε ειλικρινείς, είναι πραγματικά τρομερός. Πέρα από αυτό όμως, ο “Ο γέρος και η θάλασσα” είναι γνωστό ως ένα από τα σημαντικότερα έργα του, που του χάρισε τόσο το βραβείο Νόμπελ το 1954, όσο και το βραβείο Πούλιτζερ το 1953 που απέδειξε στον κόσμο ότι εξακολουθεί να έχει το χάρισμα της αφήγησης. Σε αυτό το μυθιστόρημα, μας αφηγείται την ιστορία του Σαντιάγο, ενός γέρου μοναχικού ψαρά που οι άλλοι θεωρούν γρουσούζη, ο οποίος θα δώσει τη μεγαλύτερη κι ίσως την τελευταία μάχη του με τον μεγάλο ξιφία στα ανοιχτά της Κούβας.
Το έχω διαβάσει πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά αυτό το μυθιστόρημα των 127 σελίδων (χωρίς κεφάλαια, για να ξέρετε) είναι ένας ανεμοστρόβιλος εξερεύνησης και ανθρώπινης επιμονής που αγγίζει θέματα όπως η ανθεκτικότητα στην ήττα, η υπερηφάνεια και το γήρας. Είναι ένα καταπληκτικό καλοκαιρινό ανάγνωσμα που θα σας κάνει να σκεφτείτε διαφορετικά, καθώς θα σας φέρει δίπλα στον Σαντιάγο σε αυτό το μικρό ψαροκάικο που ονομάζουμε ζωή.
2. “Τέκνο του Θεού”, του Κόρμακ ΜακΚάρθι, Gutenberg, 2023
Μετάφραση: Παναγιώτης Κεχαγιάς
Το μυθιστόρημα “Τέκνο του Θεού” διαδραματίζεται στα Απαλάχια Όρη και ακολουθεί τη ζωή του Μπάλαρντ, ενός κοινωνικά απομονωμένου φτωχού αγρότη που βυθίζεται σε έναν σκοτεινό κόσμο. Ο Μπάλαρντ, χάνει το σπίτι και τη γη του, και μαζί τον όποιο σύνδεσμο είχε με τους ανθρώπους γύρω του. Χωρίς εφόδια, χωρίς δουλειά, χωρίς χρήματα, περιφέρεται, στα δάση. Διαπράττει απλές κλοπές αλλά και εγκλήματα, μη διστάζοντας ακόμα και πανανθρώπινα ταμπού να παραβιάσει. Με φόντο το άγριο τοπίο του Τενεσί, ο αναγνώστης τον παρακολουθεί σ’ αυτόν τον κατήφορο, ενώ η αφήγηση διακόπτεται από προφορικές μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής, που προσπαθούν να βρουν μια αιτία για τις πράξεις του, αλλά δείχνουν και όλη τη σκληρότητά τους.
Το έργο του ΜακΚάρθι είναι γνωστό για την αφοπλιστική του γλώσσα και την ενδελεχή του ματιά στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Το “Τέκνο του Θεού” είναι ένα από τα πιο προκλητικά του έργα, προσφέροντας μια ενδοσκοπική ανάλυση της ανθρώπινης ψυχής.
3. “Το Καλοκαίρι”, του Αλμπέρ Καμύ, Πατάκης, 2012
Μετάφραση: Καρακίτσου-Ντουζέ Νίκη
«…O κόσμος ξανάρχιζε κάθε μέρα στην Τιπαζά μέσα σ’ ένα φως καινούριο πάντα. Ω φως! Κραυγή όλων των ηρώων στο αρχαίο δράμα, μπροστά στο πεπρωμένο τους. Το τελευταίο τούτο καταφύγιο ήταν και δικό μας και τώρα το ‘ξερα. Στην καρδιά του χειμώνα, ανακάλυπτα επιτέλους πως φύλαγα μέσα μου ένα αήττητο καλοκαίρι».
Ο Καμύ προσεγγίζει την έννοια του «εδώ και τώρα», προτείνοντας ότι η πραγματική ευτυχία βρίσκεται στη στιγμή. Μέσα από τις περιγραφές του για τις ακτές της Μεσογείου, προσφέρει έναν ύμνο στη φυσική ομορφιά και τη ζεστασιά του καλοκαιριού, που συμβολίζει τη ζωή και την ελευθερία.
Επίσης, το βιβλίο αγγίζει την έννοια της αυτογνωσίας και της αποδοχής της ανθρώπινης κατάστασης, χωρίς την επιδίωξη κάποιας υπερβατικής αλήθειας. Ο Καμύ παραμένει πιστός στη φιλοσοφία του παραλόγου, επιμένοντας στην ιδέα ότι, παρά την έλλειψη απόλυτου νοήματος στη ζωή, οι άνθρωποι μπορούν να βρουν χαρά και νόημα μέσα από τις καθημερινές εμπειρίες.
Για την ανθρωπότητα που ασφυκτιά κάτω από τις δικτατορίες, αιμορραγεί από τους πολέμους, ξεψυχά στα μίση, ο Αλμπέρ Καμύ έχει τη δική του ιδέα: παρά το πεπρωμένο κι ενάντια στο παράλογο, ο άνθρωπος είναι το μοναδικό νόημα του κόσμου μας, γιατί είναι το μοναδικό πλάσμα που απαιτεί να έχει νόημα. Όπως σε όλα του τα έργα, έτσι και στο Καλοκαίρι, ο Καμύ συνεχίζει να ψάχνει για το πιο αναγκαίο στη ζωή: το φως, την ευτυχία.
4. “Κάτω από το Ηφαίστειο”, του Μάλκολμ Λόουρι, Αστάρτη, 1983
Μετάφραση: Δρακοντειάδης Δ. Φίλιππος
Το “Κάτω από το Ηφαίστειο” αποτελεί το έργο ζωής του Μάλκολμ Λόουρι, ένα λογοτεχνικό αριστούργημα, που από αρκετούς κριτικούς κατατάσσεται στα δέκα σημαντικότερα βιβλία του αιώνα. Με έντονα τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, τις εμμονές, τους εφιάλτες, τα παιδικά τραύματα και τις ανησυχίες του συγγραφέα, το «Κάτω από το Ηφαίστειο» άλλοι το είδαν σαν «ένα ποίημα» κι άλλοι σαν «μια μουσική σύνθεση». Ο ίδιος ο συγγραφέας το χαρακτήρισε σαν «μια μεθυσμένη Θεία Κωμωδία». Σίγουρα πρόκειται για ένα έργο πολύ πυκνό, ιδιοφυές, περίεργο και μοναδικό. Διαβάζοντας – και ξαναδιαβάζοντας – το Κάτω από το Ηφαίστειο γίνεσαι φανατικός πιστός ή φανατικός αρνητής του Μάλκομ Λόουρυ: μια μέση άποψη, πάντως, αποκλείεται.
Με την πρώτη ματιά, έχουμε να κάνουμε μ’ ένα μυθιστόρημα για τον έρωτα και για το αλκοόλ. Ο βασικός του ήρωας, ο Πρόξενος Τζόφρεϋ Φέρμιν έχει όλη τη σκοτεινή γοητεία των μεγάλων «καταραμένων» της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Χώρος του έργου: το Μεξικό. Και περιρρέουσα ατμόσφαιρα: “η πάντα παρούσα, άγρυπνη θλίψη του παλιού Μεξικού”. Όσο για το χρόνο, ολόκληρο το έργο – ολόκληρη η ζωή – εκτυλίσσεται την Ημέρα της Γιορτής των Νεκρών. Έχει τονιστεί με επιμονή πως το “Κάτω από το Ηφαίστειο” είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάζεται και να ξαναδιαβάζεται. Γιατί κάθε καινούρια ανάγνωση φέρνει στην επιφάνεια κι ένα καινούριο μυθιστόρημα, κρυμμένο στη σκιά του προηγούμενου. Το “Κάτω από το Ηφαίστειο” αποτελεί ένα βαθιά συναισθηματικό και φιλοσοφικό έργο, που εμβαθύνει στις σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης ψυχής και τις συνέπειες των επιλογών μας. Είναι μια μελέτη της αποτυχίας, της θλίψης, και της απώλειας, που παραμένει ανατριχιαστικά επίκαιρη – ό,τι καλύτερο για το καλοκαίρι!
5. “Πες της”, του Χρήστου Οικονόμου, Πόλις, 2023
«Καμιά φορά, όταν το φως χαμηλώνει και μεγαλώνουν οι σκιές, μου φαίνεται ότι κυκλοφορώ σ’ αυτούς τους δρόμους χρόνια και χρόνια ατέλειωτα, ολόκληρο αιώνα, ότι ξέρω πια κάθε δέντρο, κάθε λακκούβα, κάθε σπίτι, πηγαίνω πια με τα μάτια κλειστά, είμαι πια δρόμος κι εγώ, πότε άδειος πότε γεμάτος, πότε με φως πότε σκοτεινός, για να βρεις τον δρόμο πρέπει να γίνεις δρόμος, ναι, αλλά ο δρόμος είναι δρόμος αν δεν τον περπατήσεις, η λαμπάδα είναι λαμπάδα αν δεν ανάψει, το μαχαίρι είναι μαχαίρι αν δεν κόψει;
Πες της σ’ αγαπάω πολύ και δεν θα το ξανακάνω».
Το βιβλίο “Πες της” του Χρήστου Οικονόμου είναι η ιστορία μιας κούριερ που περιπλανιέται σαν αερικό σε χιονισμένα βουνά και ασημένιες θάλασσες, σε δρόμους άδρομους, απέραντους, χωρίς αρχή και τέλος, χωρίς σημάδια και χαρακιές, μπαινοβγαίνει σε μεζονέτες με εσωτερικό ασανσέρ και πολυκατοικίες χωρίς ασανσέρ, και κάνει παραδόσεις σε καλούς και κακούς ανθρώπους, αγενείς και ευγενικούς, βασανισμένους και καλοζωισμένους – σε ανθρώπους που μοιάζουν έτοιμοι να βάλουν τα κλάματα κι άλλους που μοιάζουν να μην ξέρουν τι θα πει κλάμα.
Μια ιστορία ειπωμένη με γλώσσα που πότε αντιλαλεί και πότε σωπαίνει, ευφραίνεται και συστέλλεται, κρύβεται και φανερώνεται, παλεύοντας ν’ ακολουθήσει τα ματωμένα χνάρια που αφήνουν οι άνθρωποι και τα πράγματα στο χιόνι. Μια ιστορία για το μυστήριο, τον πόνο, την τραγικότητα, την τρέλα, αλλά και την ανθρωπιά, την ελπίδα, την κρυμμένη ομορφιά και την ποίηση της σύγχρονης ζωής
Η γραφή του Οικονόμου είναι εξαιρετικά παρατηρητική και ανθρώπινη. Οι ιστορίες του καταφέρνουν να μεταφέρουν την αίσθηση της αλήθειας και της ενσυναίσθησης, κάνοντας τον αναγνώστη να συνδεθεί βαθιά με τους χαρακτήρες του.
6. “Στη Γη Είμαστε Πρόσκαιρα Υπέροχοι”, του Όσιαν Βουόνγκ, Gutenberg, 2019
Μετάφραση: Έφη Φρυδά
Η γλώσσα, η λαγνεία, ο εθισμός και το κληρονομικό τραύμα συμπλέκονται στο συγγραφικό ντεμπούτο του Όσιαν Βουόνγκ. Γραμμένο με τη μορφή επιστολής από έναν γιο προς μια μητέρα που ωστόσο δεν μπορεί να το διαβάσει καθώς είναι αναλφάβητη, ο Βουόνγκ συνδυάζει την ακρίβεια και τον λυρισμό της ποίησής του με τις διάφορες μορφές οικειότητας που υπάρχουν μεταξύ εραστών, μεταξύ γονέα και παιδιού, μεταξύ αρρώστων και υγιών. Μεγαλώνοντας με μια Βιετναμέζα μητέρα και γιαγιά για τις οποίες ο πόλεμος και η βία έχουν αφήσει βαθιά τραύματα, ο ομιλητής του μυθιστορήματος, ο Μικρός Σκύλος προσεγγίζει το ζήτημα της επιβίωσης με ερευνητικό ενδιαφέρον. Συνδυάζοντας τις αποσπασματικές αναμνήσεις της παιδικής του ηλικίας με την αφήγηση του πρώτου του πολυτάραχου έρωτα -του Τρέβορ, του 16χρονου γιου ενός καπνοκαλλιεργητή – ο Βουόνγκ αφηγείται πώς είναι να ενηλικιώνεσαι ως ομοφυλόφιλος και την τρυφερή και σπαρακτική φυγή του.
7. “Εκεί που Τραγουδάνε οι Καραβίδες”, της Ντέλια Όουενς, Δώμα, 2019
Μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου
Οι New York Times χαρακτήρισαν το Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες επώδυνα πανέμορφο και οι Times υποσχέθηκαν ότι το βιβλίο θα μας καθηλώσει, και οι υποσχέσεις τους επαληθεύτηκαν.
Πρόκειται για ένα βιβλίο ενηλικίωσης, το οποίο με κράτησε ενθουσιασμένη στις σελίδες του μέχρι το τέλος. Τρομερή γραφή που μας υπενθυμίζει το πόσο καθορίζουν τη ζωή τα βιώματα στην παιδική μας ηλικία, τονίζει τη μειονεκτική και αδύναμη θέση μιας γυναίκας ειδικά όταν ζει μόνη, τις δυσκολίες στις ανθρώπινες σχέσεις και τις ανατροπές που μας επιφυλάσσει συχνά η ζωή. Πρόκειται για ωδή στο φυσικό κόσμο. Μια υπενθύμιση ότι όλα αρχίζουν και όλα καταλήγουν -ακόμη και όλοι εμείς- σε αυτόν. Βαθιά συγκινητικό βιβλίο, με πραγματικά υπέροχες περιγραφές εικόνων.
8. “Οι αδερφές του Κάιν”, της Σίσσυ Δουτσίου, Καστανιώτης, 2024
Το βιβλίο “Οι αδερφές του Κάιν” της Σίσσυς Δουτσίου εξερευνά θέματα όπως η ταυτότητα, η μνήμη, οι οικογενειακές σχέσεις και η αναζήτηση νοήματος μέσα από την προσωπική και συλλογική εμπειρία. Αφηγείται την ιστορία τριών γυναικών στην Αριζόνα σχεδιάζουν μια σειρά από φόνους έπειτα από ένα σεξουαλικό όργιο που έχουν οργανώσει οι σύζυγοί τους μέσω Ιντερνέτ. Μια φυλακισμένη ανήλικη υπηρέτρια εξιστορεί το έγκλημα που διέπραξε στη θαλαμηγό ενός εκατομμυριούχου στο Γιοχάνεσμπουργκ. Αποκαλύπτει έτσι ένα δίκτυο παιδοβιασμών από εξέχοντα μέλη της κοινωνίας. Μια ηθοποιός, θύμα απόπειρας βιασμού από τον σκηνοθέτη της, τον σκοτώνει και διαφεύγει σε εγκαταλειμμένα θέατρα της Νέας Υόρκης, ζώντας με φαντάσματα θεατρικών ηρώων. Μια συγγραφέας στην Ταϊλάνδη συναντάει ένα ladyboy εμπλεκόμενο σε μια υπόθεση φρικιαστικού θανάτου. Από τη γνωριμία τους εμπνέεται να γράψει μια τρομαχτική ιστορία, η οποία δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.
Γυναίκες, κορίτσια, τρανς άτομα αντιμέτωπα με σχέσεις κυριαρχίας. Το σεξ ενεργοποιεί μια έκρηξη ερωτικής απόλαυσης. Κάποιοι άνθρωποι μοιράζονται την απόλαυση, σπάνε τους ηθικούς περιορισμούς και τις αναστολές, προσφέρουν φιλήδονες στιγμές στους συντρόφους τους. Κάποιοι άλλοι αρπάζουν την απόλαυση για τον εαυτό τους, εκμεταλλεύονται την εξουσία, το χρήμα, την κοινωνική ανισότητα, παράγουν τραύματα και κολάσεις στους άλλους. Αυτό το βιβλίο είναι μια βίαιη έξοδος από την πατριαρχία, μια εκδίκηση για το τραύμα, μια αντεπίθεση της καταπιεσμένης αξιοπρέπειας.
9. “Είμαι το Τέρας που σας Μιλά”, του Πωλ Μπ. Πρεθιάδο, Αντίποδες, 2023
Μετάφραση: Αναστασία Ελευθερίου
Το βιβλίο “Είμαι το τέρας που σας μιλά-Αναφορά σε μια ακαδημία ψυχαναλυτών”, του Πωλ Μπ. Μπρεθιάδο, το οποίο κυκλοφόρησε φέτος την άνοιξη από τις εκδόσεις Αντίποδες, είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί. Και οι λόγοι για αυτό είναι πολλοί. Πρόκειται για ένα κείμενο – το οποίο δεν γράφτηκε για να γίνει βιβλίο, αλλά για να εκφωνηθεί με καταγγελτικό τρόπο – το οποίο είναι εξίσου, αυτοβιογραφία, πολιτική κριτική, φιλοσοφία της επιστήμης και πολιτικό queer μανιφέστο.
Πρόκειται για ένα κείμενο που μοιάζει με ένα σφυρί που χτυπάει ασταμάτητα ό,τι θυμίζει βεβαιότητα. Και αυτό, είναι καλό. Ο Μπρεθιάδο ξεκινά να μιλά για τα παιδικά του χρόνια, για το πώς όταν τον θεωρούσαν ακόμα κοινωνικά ένα «νεαρό κορίτσι», αρνούνταν να συνθηκολογήσει με τις έμφυλες ταυτότητες και τους κοινωνικούς ρόλους που συνεπάγονταν η ισπανική κοινωνία της εποχής. Ακόμα και στην Ισπανία μετά τον Φράνκο, δεν τον ενδιέφερε να ζήσει ως «ελεύθερη γυναίκα» γιατί όπως σωστά λέει πολλές φορές, δεν υπάρχει μια δεδομένη ελευθερία. Ειδικά στους έμφυλους διαχωρισμούς δεν υπάρχει ελευθερία αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να επινοήσεις και να πειραματιστείς με τον εαυτό σου όπως θες.
Πέρα από τα αυτοβιογραφικά στοιχεία όμως, το βιβλίο είναι και μια συνεκτική, συνεκτικότατη θα έλεγε κανείς περιπλάνηση στην ιστορία των επιστημών του 19ου και του 20ου αιώνα. Έτσι ξεκινά να ξεδιπλώνει μια μεγάλη αφήγηση για το πως η ψυχανάλυση οφείλει να αλλάξει ριζικά τις υποθέσεις της για το φύλο και τη σεξουαλικότητα.
Εν κατακλείδι, ο Μπρεθιάδο καταφέρνει να μιλήσει πλούσια για πολλά περισσότερα από την ιστορία των επιστημών και τη ΛΟΑΤΚΙ+ ατζέντα. Μιλάει για την περιβαλλοντική κρίση, για τις νέες τεχνολογίες, για το κοινωνικό άγχος, για ό,τι μας περιβάλλει.
10. “Διάφανα Κρίνα – Έγινε η Απώλεια Συνήθειά Μας”, του Θάνου Σαρρή, Οξύ, 2024
Το βιβλίο του Θάνου Σαρρή που κυκλοφορεί στα πλαίσια της σειράς βιβλίων ‘’33 ⅓’’ από τις Eκδόσεις Οξύ, αφηγείται την ιστορία της δημιουργίας των Διάφανων Κρίνων, μέσα από τα μάτια των προσώπων που βίωσαν από πολύ κοντά τη δημιουργία ενός ξεχωριστού κεφαλαίου για το ελληνόφωνο ροκ, το οποίο συνάντησε την ποίηση και άλλαξε για πάντα. Για τον δίσκο αυτό, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος έκανε μια ενδελεχή έρευνα πεδίου, με συνεντεύξεις σε όλα τα εναπομείναντα μέλη της μπάντας, αλλά και στους ανθρώπους που ήταν κοντά στα Κρίνα όταν η Απώλεια έκανε την “έκρηξή” της. Ηχολήπτες, δημοσιογράφους, παιδιά που μεγάλωσαν με τη μουσική τους και την αγάπησαν, ανθρώπους από δισκογραφικές, αλλά και τον Πέτρο Κουτσούμπα, ιδιοκτήτη του ΑΝ όπου έκαναν τα πρώτα τους βήματα, ενώ το επίμετρο της έκδοσης υπογράφει ο Παντελής Ροδοστόγλου.
Το βιβλίο περιλαμβάνει ιστορίες, πολλές ιστορίες, χαρτογραφώντας την εποχή, από τα πρώιμα χρόνια και τις συναντήσεις τους στην λέσχη Rainbow στο Περιστέρι όπου άραζαν τα ροκαμπίλια της περιοχής, αλλά και άλλων περιοχών, όπως του Κολωνού. “Φλιπεράκια, μπιλιάρδα, φραπές, μπίρα και ατελείωτα ακούσματα, κουβέντες, μουσικά όνειρα“, μέχρι ιστορίες για τις πρώτες τους ηχογραφήσεις και συναυλίες. Πραγματικά όσοι αγαπάτε τη μουσική αξίζει να το διαβάσετε, τόσο για συναισθηματικούς, όσο και για αρχειακούς λόγους!
11. “Άπαντα τα Πεζά”, του Μπρούνο Σουλτζ, Καστανιώτης, 2019
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου
«Τον Αύγουστο ο πατέρας μου έφευγε για τα Λουτρά και με άφηνε με την μητέρα μου και τον μεγαλύτερο αδελφό μου στο έλεος των καλοκαιρινών, λευκών από τον καύσωνα ημερών που μας τρέλαναν. Ξεφυλλίζαμε, αποβλακωμένοι από το φως, εκείνο το μεγάλο βιβλίο διακοπών, με τις σελίδες του να φλέγονται από την αντηλιά και να αναδίδουν μέχρι λιποθυμίας από το βάθος τους την ευωδία από τον πολτό των χρυσών αχλαδιών».
Η πεζογραφία του Μπρούνο Σουλτς φημίζεται για την πρωτοτυπία της. Οι εξπρεσιονιστικές ιστορίες του, τοποθετημένες σε έναν φανταστικό χώρο παρόμοιο με τη γενέτειρά του, ανυψώνουν ποιητικά την καθημερινότητα στη σφαίρα του μύθου. Τα συνήθη θέματά του –ο άνεμος, ένα ρούχο, ένα πιάτο με ψάρια- εμφανίζονται αίφνης μυστηριώδη, αλλόκοτα και ικανά να φωτίσουν βαθύτερες αλήθειες. Όπως άλλωστε σημειώνει κάπου ο πατέρας, ένας από τους πιο ελκυστικούς χαρακτήρες που έπλασε ο συγγραφέας, «στην ύλη έχει δοθεί μια ατελείωτη γονιμότητα, μια ανεξάντλητη ζωική ισχύς και συγχρόνως μια γοητευτική δύναμη πειρασμού που μας παρασύρει στο να δημιουργούμε μορφές».
Ο Πολωνοεβραίος συγγραφέας πρόλαβε να εκδώσει μόνο δύο τόμους με διηγήματα: «Τα μαγαζιά της κανέλας» και «Το Σανατόριο κάτω από την κλεψύδρα». Μεγάλης αξίας κείμενα. Στον τόμο συμπεριλαμβάνονται τόσο αυτές όσο και τα υπόλοιπα, ανέκδοτα όσο ζούσε, κείμενά του, που συμπληρώνουν το πολύτιμο σώμα της λογοτεχνικής του παραγωγής. Ο Μπρούνο Σουλτς, ένας αυθεντικός γητευτής της πολωνικής γλώσσας, ο οποίος έχει συγκριθεί με τον Κάφκα και τον Προυστ, αποκαλύπτει τις διεργασίες της μνήμης και της ανθρώπινης συνείδησης με μια συγκλονιστική δεξιοτεχνία. Η γλώσσα του ταυτίζεται με την ατμόσφαιρα και την ακριβολογία του ονείρου.
➳ Διαβάστε επίσης: Η διαρκής δύναμη και η τραγωδία του βιβλίου του Μάλκολμ Λόουρι “Κάτω από το ηφαίστειο”
«Τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας», Φραντς Κάφκα
Τι κάνει ένα βιβλίο καλοκαιρινό; Μπορεί να διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιριού, ή μπορεί, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, να διαβάζεται ευχάριστα μέσα στο καλοκαίρι, ή μπορεί απλώς να είναι καλοκαιρινό. Ωστόσο, η απάντηση βρίσκεται στην ατμόσφαιρα που αποπνέει το βιβλίο.
Και ο λόγος που θεωρούμε το καλοκαίρι την ιδανική εποχή για ανάγνωση, είναι ακριβώς επειδή προσφέρει τον απαραίτητο χρόνο και την κατάλληλο σκηνικό για να βυθιστούμε σε νέους κόσμους μέσα από τις σελίδες των βιβλίων. Είτε βρισκόμαστε σε μια ήσυχη παραλία, είτε σε κάποιο βουνό, το διάβασμα μπορεί να μας μεταφέρει μακριά από την καθημερινότητα, προσφέροντας μια απαραίτητη απόδραση. Μια απόδραση κυρίως υπαρξιακή, που θα μας δώσει δύναμη και εφόδια να αντιμετωπίσουμε τη νέα χρονιά που μας τάζει ένα κάρο υποχρεώσεις και σκοτούρες.
Αν, λοιπόν, έχετε ήδη ξεφυλλίσει τα νέα βιβλία της σεζόν -μπράβο σας ή αν απλά προτιμάτε να διαβάσετε κάτι που δεν διαβάζει κανείς άλλος γνωστός σας –πάλι μπράβο σας, αλλά αν δεν μπορείτε να αποφασίσετε τι να βάλετε στην τσάντα σας για την παραλία –και πάλι μπράβο σας, παρακάτω θα βρείτε μερικές επιλογές πολύ καλών καλοκαιρινών αναγνωσμάτων.
Θα παρατηρήσετε ότι αυτή η λίστα κλίνει προς το λογοτεχνικό είδος – σίγουρα σε αυτό το σημείο όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι τα βιβλία του Κόρμακ ΜακΚάρθι ή του Μάλκομ Λόουρι δεν αποτελούν τα πλέον αναμενόμενα αναγνώσματα για την παραλία, αλλά προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε μερικές λιγότερο τετριμμένες προτάσεις (Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτή η λίστα στερείται και αναμενόμενων προτάσεων).
1. “Ο Γέρος και η Θάλασσα”, του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Καστανιώτης, 2013
Μετάφραση: Φώντας Κονδύλης
Αχ αυτός ο Χέμινγουεϊ. Αν δεν με ξέρετε, είμαι φανατική θαυμάστρια του Χέμινγουεϊ. Για να είμαστε ειλικρινείς, είναι πραγματικά τρομερός. Πέρα από αυτό όμως, ο “Ο γέρος και η θάλασσα” είναι γνωστό ως ένα από τα σημαντικότερα έργα του, που του χάρισε τόσο το βραβείο Νόμπελ το 1954, όσο και το βραβείο Πούλιτζερ το 1953 που απέδειξε στον κόσμο ότι εξακολουθεί να έχει το χάρισμα της αφήγησης. Σε αυτό το μυθιστόρημα, μας αφηγείται την ιστορία του Σαντιάγο, ενός γέρου μοναχικού ψαρά που οι άλλοι θεωρούν γρουσούζη, ο οποίος θα δώσει τη μεγαλύτερη κι ίσως την τελευταία μάχη του με τον μεγάλο ξιφία στα ανοιχτά της Κούβας.
Το έχω διαβάσει πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά αυτό το μυθιστόρημα των 127 σελίδων (χωρίς κεφάλαια, για να ξέρετε) είναι ένας ανεμοστρόβιλος εξερεύνησης και ανθρώπινης επιμονής που αγγίζει θέματα όπως η ανθεκτικότητα στην ήττα, η υπερηφάνεια και το γήρας. Είναι ένα καταπληκτικό καλοκαιρινό ανάγνωσμα που θα σας κάνει να σκεφτείτε διαφορετικά, καθώς θα σας φέρει δίπλα στον Σαντιάγο σε αυτό το μικρό ψαροκάικο που ονομάζουμε ζωή.
2. “Τέκνο του Θεού”, του Κόρμακ ΜακΚάρθι, Gutenberg, 2023
Μετάφραση: Παναγιώτης Κεχαγιάς
Το μυθιστόρημα “Τέκνο του Θεού” διαδραματίζεται στα Απαλάχια Όρη και ακολουθεί τη ζωή του Μπάλαρντ, ενός κοινωνικά απομονωμένου φτωχού αγρότη που βυθίζεται σε έναν σκοτεινό κόσμο. Ο Μπάλαρντ, χάνει το σπίτι και τη γη του, και μαζί τον όποιο σύνδεσμο είχε με τους ανθρώπους γύρω του. Χωρίς εφόδια, χωρίς δουλειά, χωρίς χρήματα, περιφέρεται, στα δάση. Διαπράττει απλές κλοπές αλλά και εγκλήματα, μη διστάζοντας ακόμα και πανανθρώπινα ταμπού να παραβιάσει. Με φόντο το άγριο τοπίο του Τενεσί, ο αναγνώστης τον παρακολουθεί σ’ αυτόν τον κατήφορο, ενώ η αφήγηση διακόπτεται από προφορικές μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής, που προσπαθούν να βρουν μια αιτία για τις πράξεις του, αλλά δείχνουν και όλη τη σκληρότητά τους.
Το έργο του ΜακΚάρθι είναι γνωστό για την αφοπλιστική του γλώσσα και την ενδελεχή του ματιά στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Το “Τέκνο του Θεού” είναι ένα από τα πιο προκλητικά του έργα, προσφέροντας μια ενδοσκοπική ανάλυση της ανθρώπινης ψυχής.
3. “Το Καλοκαίρι”, του Αλμπέρ Καμύ, Πατάκης, 2012
Μετάφραση: Καρακίτσου-Ντουζέ Νίκη
«…O κόσμος ξανάρχιζε κάθε μέρα στην Τιπαζά μέσα σ’ ένα φως καινούριο πάντα. Ω φως! Κραυγή όλων των ηρώων στο αρχαίο δράμα, μπροστά στο πεπρωμένο τους. Το τελευταίο τούτο καταφύγιο ήταν και δικό μας και τώρα το ‘ξερα. Στην καρδιά του χειμώνα, ανακάλυπτα επιτέλους πως φύλαγα μέσα μου ένα αήττητο καλοκαίρι».
Ο Καμύ προσεγγίζει την έννοια του «εδώ και τώρα», προτείνοντας ότι η πραγματική ευτυχία βρίσκεται στη στιγμή. Μέσα από τις περιγραφές του για τις ακτές της Μεσογείου, προσφέρει έναν ύμνο στη φυσική ομορφιά και τη ζεστασιά του καλοκαιριού, που συμβολίζει τη ζωή και την ελευθερία.
Επίσης, το βιβλίο αγγίζει την έννοια της αυτογνωσίας και της αποδοχής της ανθρώπινης κατάστασης, χωρίς την επιδίωξη κάποιας υπερβατικής αλήθειας. Ο Καμύ παραμένει πιστός στη φιλοσοφία του παραλόγου, επιμένοντας στην ιδέα ότι, παρά την έλλειψη απόλυτου νοήματος στη ζωή, οι άνθρωποι μπορούν να βρουν χαρά και νόημα μέσα από τις καθημερινές εμπειρίες.
Για την ανθρωπότητα που ασφυκτιά κάτω από τις δικτατορίες, αιμορραγεί από τους πολέμους, ξεψυχά στα μίση, ο Αλμπέρ Καμύ έχει τη δική του ιδέα: παρά το πεπρωμένο κι ενάντια στο παράλογο, ο άνθρωπος είναι το μοναδικό νόημα του κόσμου μας, γιατί είναι το μοναδικό πλάσμα που απαιτεί να έχει νόημα. Όπως σε όλα του τα έργα, έτσι και στο Καλοκαίρι, ο Καμύ συνεχίζει να ψάχνει για το πιο αναγκαίο στη ζωή: το φως, την ευτυχία.
4. “Κάτω από το Ηφαίστειο”, του Μάλκολμ Λόουρι, Αστάρτη, 1983
Μετάφραση: Δρακοντειάδης Δ. Φίλιππος
Το “Κάτω από το Ηφαίστειο” αποτελεί το έργο ζωής του Μάλκολμ Λόουρι, ένα λογοτεχνικό αριστούργημα, που από αρκετούς κριτικούς κατατάσσεται στα δέκα σημαντικότερα βιβλία του αιώνα. Με έντονα τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, τις εμμονές, τους εφιάλτες, τα παιδικά τραύματα και τις ανησυχίες του συγγραφέα, το «Κάτω από το Ηφαίστειο» άλλοι το είδαν σαν «ένα ποίημα» κι άλλοι σαν «μια μουσική σύνθεση». Ο ίδιος ο συγγραφέας το χαρακτήρισε σαν «μια μεθυσμένη Θεία Κωμωδία». Σίγουρα πρόκειται για ένα έργο πολύ πυκνό, ιδιοφυές, περίεργο και μοναδικό. Διαβάζοντας – και ξαναδιαβάζοντας – το Κάτω από το Ηφαίστειο γίνεσαι φανατικός πιστός ή φανατικός αρνητής του Μάλκομ Λόουρυ: μια μέση άποψη, πάντως, αποκλείεται.
Με την πρώτη ματιά, έχουμε να κάνουμε μ’ ένα μυθιστόρημα για τον έρωτα και για το αλκοόλ. Ο βασικός του ήρωας, ο Πρόξενος Τζόφρεϋ Φέρμιν έχει όλη τη σκοτεινή γοητεία των μεγάλων «καταραμένων» της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Χώρος του έργου: το Μεξικό. Και περιρρέουσα ατμόσφαιρα: “η πάντα παρούσα, άγρυπνη θλίψη του παλιού Μεξικού”. Όσο για το χρόνο, ολόκληρο το έργο – ολόκληρη η ζωή – εκτυλίσσεται την Ημέρα της Γιορτής των Νεκρών. Έχει τονιστεί με επιμονή πως το “Κάτω από το Ηφαίστειο” είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάζεται και να ξαναδιαβάζεται. Γιατί κάθε καινούρια ανάγνωση φέρνει στην επιφάνεια κι ένα καινούριο μυθιστόρημα, κρυμμένο στη σκιά του προηγούμενου. Το “Κάτω από το Ηφαίστειο” αποτελεί ένα βαθιά συναισθηματικό και φιλοσοφικό έργο, που εμβαθύνει στις σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης ψυχής και τις συνέπειες των επιλογών μας. Είναι μια μελέτη της αποτυχίας, της θλίψης, και της απώλειας, που παραμένει ανατριχιαστικά επίκαιρη – ό,τι καλύτερο για το καλοκαίρι!
5. “Πες της”, του Χρήστου Οικονόμου, Πόλις, 2023
«Καμιά φορά, όταν το φως χαμηλώνει και μεγαλώνουν οι σκιές, μου φαίνεται ότι κυκλοφορώ σ’ αυτούς τους δρόμους χρόνια και χρόνια ατέλειωτα, ολόκληρο αιώνα, ότι ξέρω πια κάθε δέντρο, κάθε λακκούβα, κάθε σπίτι, πηγαίνω πια με τα μάτια κλειστά, είμαι πια δρόμος κι εγώ, πότε άδειος πότε γεμάτος, πότε με φως πότε σκοτεινός, για να βρεις τον δρόμο πρέπει να γίνεις δρόμος, ναι, αλλά ο δρόμος είναι δρόμος αν δεν τον περπατήσεις, η λαμπάδα είναι λαμπάδα αν δεν ανάψει, το μαχαίρι είναι μαχαίρι αν δεν κόψει;
Πες της σ’ αγαπάω πολύ και δεν θα το ξανακάνω».
Το βιβλίο “Πες της” του Χρήστου Οικονόμου είναι η ιστορία μιας κούριερ που περιπλανιέται σαν αερικό σε χιονισμένα βουνά και ασημένιες θάλασσες, σε δρόμους άδρομους, απέραντους, χωρίς αρχή και τέλος, χωρίς σημάδια και χαρακιές, μπαινοβγαίνει σε μεζονέτες με εσωτερικό ασανσέρ και πολυκατοικίες χωρίς ασανσέρ, και κάνει παραδόσεις σε καλούς και κακούς ανθρώπους, αγενείς και ευγενικούς, βασανισμένους και καλοζωισμένους – σε ανθρώπους που μοιάζουν έτοιμοι να βάλουν τα κλάματα κι άλλους που μοιάζουν να μην ξέρουν τι θα πει κλάμα.
Μια ιστορία ειπωμένη με γλώσσα που πότε αντιλαλεί και πότε σωπαίνει, ευφραίνεται και συστέλλεται, κρύβεται και φανερώνεται, παλεύοντας ν’ ακολουθήσει τα ματωμένα χνάρια που αφήνουν οι άνθρωποι και τα πράγματα στο χιόνι. Μια ιστορία για το μυστήριο, τον πόνο, την τραγικότητα, την τρέλα, αλλά και την ανθρωπιά, την ελπίδα, την κρυμμένη ομορφιά και την ποίηση της σύγχρονης ζωής
Η γραφή του Οικονόμου είναι εξαιρετικά παρατηρητική και ανθρώπινη. Οι ιστορίες του καταφέρνουν να μεταφέρουν την αίσθηση της αλήθειας και της ενσυναίσθησης, κάνοντας τον αναγνώστη να συνδεθεί βαθιά με τους χαρακτήρες του.
6. “Στη Γη Είμαστε Πρόσκαιρα Υπέροχοι”, του Όσιαν Βουόνγκ, Gutenberg, 2019
Μετάφραση: Έφη Φρυδά
Η γλώσσα, η λαγνεία, ο εθισμός και το κληρονομικό τραύμα συμπλέκονται στο συγγραφικό ντεμπούτο του Όσιαν Βουόνγκ. Γραμμένο με τη μορφή επιστολής από έναν γιο προς μια μητέρα που ωστόσο δεν μπορεί να το διαβάσει καθώς είναι αναλφάβητη, ο Βουόνγκ συνδυάζει την ακρίβεια και τον λυρισμό της ποίησής του με τις διάφορες μορφές οικειότητας που υπάρχουν μεταξύ εραστών, μεταξύ γονέα και παιδιού, μεταξύ αρρώστων και υγιών. Μεγαλώνοντας με μια Βιετναμέζα μητέρα και γιαγιά για τις οποίες ο πόλεμος και η βία έχουν αφήσει βαθιά τραύματα, ο ομιλητής του μυθιστορήματος, ο Μικρός Σκύλος προσεγγίζει το ζήτημα της επιβίωσης με ερευνητικό ενδιαφέρον. Συνδυάζοντας τις αποσπασματικές αναμνήσεις της παιδικής του ηλικίας με την αφήγηση του πρώτου του πολυτάραχου έρωτα -του Τρέβορ, του 16χρονου γιου ενός καπνοκαλλιεργητή – ο Βουόνγκ αφηγείται πώς είναι να ενηλικιώνεσαι ως ομοφυλόφιλος και την τρυφερή και σπαρακτική φυγή του.
7. “Εκεί που Τραγουδάνε οι Καραβίδες”, της Ντέλια Όουενς, Δώμα, 2019
Μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου
Οι New York Times χαρακτήρισαν το Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες επώδυνα πανέμορφο και οι Times υποσχέθηκαν ότι το βιβλίο θα μας καθηλώσει, και οι υποσχέσεις τους επαληθεύτηκαν.
Πρόκειται για ένα βιβλίο ενηλικίωσης, το οποίο με κράτησε ενθουσιασμένη στις σελίδες του μέχρι το τέλος. Τρομερή γραφή που μας υπενθυμίζει το πόσο καθορίζουν τη ζωή τα βιώματα στην παιδική μας ηλικία, τονίζει τη μειονεκτική και αδύναμη θέση μιας γυναίκας ειδικά όταν ζει μόνη, τις δυσκολίες στις ανθρώπινες σχέσεις και τις ανατροπές που μας επιφυλάσσει συχνά η ζωή. Πρόκειται για ωδή στο φυσικό κόσμο. Μια υπενθύμιση ότι όλα αρχίζουν και όλα καταλήγουν -ακόμη και όλοι εμείς- σε αυτόν. Βαθιά συγκινητικό βιβλίο, με πραγματικά υπέροχες περιγραφές εικόνων.
8. “Οι αδερφές του Κάιν”, της Σίσσυ Δουτσίου, Καστανιώτης, 2024
Το βιβλίο “Οι αδερφές του Κάιν” της Σίσσυς Δουτσίου εξερευνά θέματα όπως η ταυτότητα, η μνήμη, οι οικογενειακές σχέσεις και η αναζήτηση νοήματος μέσα από την προσωπική και συλλογική εμπειρία. Αφηγείται την ιστορία τριών γυναικών στην Αριζόνα σχεδιάζουν μια σειρά από φόνους έπειτα από ένα σεξουαλικό όργιο που έχουν οργανώσει οι σύζυγοί τους μέσω Ιντερνέτ. Μια φυλακισμένη ανήλικη υπηρέτρια εξιστορεί το έγκλημα που διέπραξε στη θαλαμηγό ενός εκατομμυριούχου στο Γιοχάνεσμπουργκ. Αποκαλύπτει έτσι ένα δίκτυο παιδοβιασμών από εξέχοντα μέλη της κοινωνίας. Μια ηθοποιός, θύμα απόπειρας βιασμού από τον σκηνοθέτη της, τον σκοτώνει και διαφεύγει σε εγκαταλειμμένα θέατρα της Νέας Υόρκης, ζώντας με φαντάσματα θεατρικών ηρώων. Μια συγγραφέας στην Ταϊλάνδη συναντάει ένα ladyboy εμπλεκόμενο σε μια υπόθεση φρικιαστικού θανάτου. Από τη γνωριμία τους εμπνέεται να γράψει μια τρομαχτική ιστορία, η οποία δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.
Γυναίκες, κορίτσια, τρανς άτομα αντιμέτωπα με σχέσεις κυριαρχίας. Το σεξ ενεργοποιεί μια έκρηξη ερωτικής απόλαυσης. Κάποιοι άνθρωποι μοιράζονται την απόλαυση, σπάνε τους ηθικούς περιορισμούς και τις αναστολές, προσφέρουν φιλήδονες στιγμές στους συντρόφους τους. Κάποιοι άλλοι αρπάζουν την απόλαυση για τον εαυτό τους, εκμεταλλεύονται την εξουσία, το χρήμα, την κοινωνική ανισότητα, παράγουν τραύματα και κολάσεις στους άλλους. Αυτό το βιβλίο είναι μια βίαιη έξοδος από την πατριαρχία, μια εκδίκηση για το τραύμα, μια αντεπίθεση της καταπιεσμένης αξιοπρέπειας.
9. “Είμαι το Τέρας που σας Μιλά”, του Πωλ Μπ. Πρεθιάδο, Αντίποδες, 2023
Μετάφραση: Αναστασία Ελευθερίου
Το βιβλίο “Είμαι το τέρας που σας μιλά-Αναφορά σε μια ακαδημία ψυχαναλυτών”, του Πωλ Μπ. Μπρεθιάδο, το οποίο κυκλοφόρησε φέτος την άνοιξη από τις εκδόσεις Αντίποδες, είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί. Και οι λόγοι για αυτό είναι πολλοί. Πρόκειται για ένα κείμενο – το οποίο δεν γράφτηκε για να γίνει βιβλίο, αλλά για να εκφωνηθεί με καταγγελτικό τρόπο – το οποίο είναι εξίσου, αυτοβιογραφία, πολιτική κριτική, φιλοσοφία της επιστήμης και πολιτικό queer μανιφέστο.
Πρόκειται για ένα κείμενο που μοιάζει με ένα σφυρί που χτυπάει ασταμάτητα ό,τι θυμίζει βεβαιότητα. Και αυτό, είναι καλό. Ο Μπρεθιάδο ξεκινά να μιλά για τα παιδικά του χρόνια, για το πώς όταν τον θεωρούσαν ακόμα κοινωνικά ένα «νεαρό κορίτσι», αρνούνταν να συνθηκολογήσει με τις έμφυλες ταυτότητες και τους κοινωνικούς ρόλους που συνεπάγονταν η ισπανική κοινωνία της εποχής. Ακόμα και στην Ισπανία μετά τον Φράνκο, δεν τον ενδιέφερε να ζήσει ως «ελεύθερη γυναίκα» γιατί όπως σωστά λέει πολλές φορές, δεν υπάρχει μια δεδομένη ελευθερία. Ειδικά στους έμφυλους διαχωρισμούς δεν υπάρχει ελευθερία αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να επινοήσεις και να πειραματιστείς με τον εαυτό σου όπως θες.
Πέρα από τα αυτοβιογραφικά στοιχεία όμως, το βιβλίο είναι και μια συνεκτική, συνεκτικότατη θα έλεγε κανείς περιπλάνηση στην ιστορία των επιστημών του 19ου και του 20ου αιώνα. Έτσι ξεκινά να ξεδιπλώνει μια μεγάλη αφήγηση για το πως η ψυχανάλυση οφείλει να αλλάξει ριζικά τις υποθέσεις της για το φύλο και τη σεξουαλικότητα.
Εν κατακλείδι, ο Μπρεθιάδο καταφέρνει να μιλήσει πλούσια για πολλά περισσότερα από την ιστορία των επιστημών και τη ΛΟΑΤΚΙ+ ατζέντα. Μιλάει για την περιβαλλοντική κρίση, για τις νέες τεχνολογίες, για το κοινωνικό άγχος, για ό,τι μας περιβάλλει.
10. “Διάφανα Κρίνα – Έγινε η Απώλεια Συνήθειά Μας”, του Θάνου Σαρρή, Οξύ, 2024
Το βιβλίο του Θάνου Σαρρή που κυκλοφορεί στα πλαίσια της σειράς βιβλίων ‘’33 ⅓’’ από τις Eκδόσεις Οξύ, αφηγείται την ιστορία της δημιουργίας των Διάφανων Κρίνων, μέσα από τα μάτια των προσώπων που βίωσαν από πολύ κοντά τη δημιουργία ενός ξεχωριστού κεφαλαίου για το ελληνόφωνο ροκ, το οποίο συνάντησε την ποίηση και άλλαξε για πάντα. Για τον δίσκο αυτό, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος έκανε μια ενδελεχή έρευνα πεδίου, με συνεντεύξεις σε όλα τα εναπομείναντα μέλη της μπάντας, αλλά και στους ανθρώπους που ήταν κοντά στα Κρίνα όταν η Απώλεια έκανε την “έκρηξή” της. Ηχολήπτες, δημοσιογράφους, παιδιά που μεγάλωσαν με τη μουσική τους και την αγάπησαν, ανθρώπους από δισκογραφικές, αλλά και τον Πέτρο Κουτσούμπα, ιδιοκτήτη του ΑΝ όπου έκαναν τα πρώτα τους βήματα, ενώ το επίμετρο της έκδοσης υπογράφει ο Παντελής Ροδοστόγλου.
Το βιβλίο περιλαμβάνει ιστορίες, πολλές ιστορίες, χαρτογραφώντας την εποχή, από τα πρώιμα χρόνια και τις συναντήσεις τους στην λέσχη Rainbow στο Περιστέρι όπου άραζαν τα ροκαμπίλια της περιοχής, αλλά και άλλων περιοχών, όπως του Κολωνού. “Φλιπεράκια, μπιλιάρδα, φραπές, μπίρα και ατελείωτα ακούσματα, κουβέντες, μουσικά όνειρα“, μέχρι ιστορίες για τις πρώτες τους ηχογραφήσεις και συναυλίες. Πραγματικά όσοι αγαπάτε τη μουσική αξίζει να το διαβάσετε, τόσο για συναισθηματικούς, όσο και για αρχειακούς λόγους!
11. “Άπαντα τα Πεζά”, του Μπρούνο Σουλτζ, Καστανιώτης, 2019
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου
«Τον Αύγουστο ο πατέρας μου έφευγε για τα Λουτρά και με άφηνε με την μητέρα μου και τον μεγαλύτερο αδελφό μου στο έλεος των καλοκαιρινών, λευκών από τον καύσωνα ημερών που μας τρέλαναν. Ξεφυλλίζαμε, αποβλακωμένοι από το φως, εκείνο το μεγάλο βιβλίο διακοπών, με τις σελίδες του να φλέγονται από την αντηλιά και να αναδίδουν μέχρι λιποθυμίας από το βάθος τους την ευωδία από τον πολτό των χρυσών αχλαδιών».
Η πεζογραφία του Μπρούνο Σουλτς φημίζεται για την πρωτοτυπία της. Οι εξπρεσιονιστικές ιστορίες του, τοποθετημένες σε έναν φανταστικό χώρο παρόμοιο με τη γενέτειρά του, ανυψώνουν ποιητικά την καθημερινότητα στη σφαίρα του μύθου. Τα συνήθη θέματά του –ο άνεμος, ένα ρούχο, ένα πιάτο με ψάρια- εμφανίζονται αίφνης μυστηριώδη, αλλόκοτα και ικανά να φωτίσουν βαθύτερες αλήθειες. Όπως άλλωστε σημειώνει κάπου ο πατέρας, ένας από τους πιο ελκυστικούς χαρακτήρες που έπλασε ο συγγραφέας, «στην ύλη έχει δοθεί μια ατελείωτη γονιμότητα, μια ανεξάντλητη ζωική ισχύς και συγχρόνως μια γοητευτική δύναμη πειρασμού που μας παρασύρει στο να δημιουργούμε μορφές».
Ο Πολωνοεβραίος συγγραφέας πρόλαβε να εκδώσει μόνο δύο τόμους με διηγήματα: «Τα μαγαζιά της κανέλας» και «Το Σανατόριο κάτω από την κλεψύδρα». Μεγάλης αξίας κείμενα. Στον τόμο συμπεριλαμβάνονται τόσο αυτές όσο και τα υπόλοιπα, ανέκδοτα όσο ζούσε, κείμενά του, που συμπληρώνουν το πολύτιμο σώμα της λογοτεχνικής του παραγωγής. Ο Μπρούνο Σουλτς, ένας αυθεντικός γητευτής της πολωνικής γλώσσας, ο οποίος έχει συγκριθεί με τον Κάφκα και τον Προυστ, αποκαλύπτει τις διεργασίες της μνήμης και της ανθρώπινης συνείδησης με μια συγκλονιστική δεξιοτεχνία. Η γλώσσα του ταυτίζεται με την ατμόσφαιρα και την ακριβολογία του ονείρου.
➳ Διαβάστε επίσης: Η διαρκής δύναμη και η τραγωδία του βιβλίου του Μάλκολμ Λόουρι “Κάτω από το ηφαίστειο”
