Μια μέρα, ο καλλιτέχνης Jamie Reid πήρε το κλασικό πορτρέτο της βασίλισσας Ελισάβετ που είχε τραβήξει ο φωτογράφος Peter Grugeon για το Ασημένιο Ιωβηλαίο, προσάρμοσε μια παραμάνα στα χείλια της, τύπωσε την φράση “God Save the Queen She Ain’t No Human Being” και από πάνω την σημαία “Union Jack”, κι έφτιαξε ένα από τα πιο εμβληματικά έργα γραφιστικής στην ιστορία της μουσικής.
Στη συνέχεια, τρύπησε τις άκρες της αφίσας αυτής, που είχε μέγεθος 29 x 20 εκ., καθώς λογάριαζε να χρησιμοποιηθεί ως σημαία στολισμού για την διαβόητη συναυλία της μπάντας σε σκάφος στον Τάμεση, σε απόσταση αναπνοής από το Κοινοβούλιο, στις 7 Ιουνίου 1977 (ημέρα εορτασμού του Ιωβηλαίου) για την προώθηση του “God Save the Queen”. Η συναυλία οδήγησε στις συλλήψεις 11 ατόμων, συμπεριλαμβανομένου του Μalcolm McLaren που την οργάνωσε, και εκτόξευσε στα ύψη πωλήσεις και φήμη.
Σήμερα, αυτό το κομμάτι χαρτί που τελικά δεν χρησιμοποιήθηκε, βρίσκεται στην αποθήκη της Sotheby’s στο δυτικό Λονδίνο, αναμένοντας την οnline δημοπρασία που θα ξεκινήσει στις 10 Οκτωβρίου 2022 μαζί με άλλα 70 εκθέματα: Φυλλάδια από συναυλίες στο 100 Club στην Οxford Street, όπου χρησιμοποιείται το παλιό λογότυπο της Helen Wellington – Lloyd (φαν των Sex Pistols και προτεζέ του McLaren), πριν υιοθετήσουν την χαρακτηριστική γραμματοσειρά – κολάζ του Jamie Reid που παραπέμπει σε σημειώματα απαγωγής και εκβιασμού.
Χειρόγραφοι στίχοι του κομματιού Νο Feelings του Johnny Rotten. Η αφίσα για το άλμπουμ Never Mind the Bollocks, Here’s the Sex Pistols, διάστικτη με λεκέδες από αίμα από τις σύριγγές του Sid Vicious. To διαφημιστικό πόστερ του σινγκλ Holidays in the Sun, όπου δανείστηκαν τα κόμικ μιας βέλγικης τουριστικής μπροσούρας και έβαλαν στα μπαλονάκια κειμένου τους αντισυμβατικούς στίχους του τραγουδιού τους, και πολλά άλλα.
Όλα ξεκίνησαν το 1990, όταν οι νεαροί Paul Stolper και Αndrew Wilson επισκέφτηκαν τον οίκο Christie’s για να δουν ένα πίνακα του Patrick Caulfield. Ήταν ανέφικτο να τον αγοράσουν, καθώς ο προϋπολογισμός τους τότε, ήταν πολύ περιορισμένος. Προτού φύγουν με άδεια χέρια, έριξαν μια ματιά σε κάτι πάγκους με memorabilia ροκ και ποπ μουσικής και η συγκεκριμένη αφίσα τράβηξε την προσοχή τους. «Σκεφτήκαμε, ουάου, μπορούμε να το αντέξουμε οικονομικά, μας μιλάει με όρους οπτικής γλώσσας και είναι βουτηγμένο στην πολιτιστική ιστορία του 20ου αιώνα», είπε ο Stolper, που σήμερα είναι ένα επιτυχημένος έμπορος έργων τέχνης, στην εφημερίδα The Guardian. Έτσι, ξεκίνησε η δημιουργία μιας σπουδαίας συλλογής, την οποία, όπως λένε, «δεν θα μπορούσες να συγκεντρώσεις τώρα».
Τα περισσότερα από τα αντικείμενα της συλλογής τα είχαν αγοράσει μόλις δεκάδες ή εκατοντάδες λίρες. Εκείνη την εποχή, δεν τους ενδιέφεραν οι υπογεγραμμένοι δίσκοι και οι κιθάρες∙ αντίθετα, ενθουσιάζονταν με τις αφίσες, τα φυλλάδια, τα γράμματα, τις παρτιτούρες – αντικείμενα που αγνοούσαν οι συλλέκτες πανκ. «Οι Sex Pistols δεν έμοιαζαν με κανένα άλλο συγκρότημα», λέει ο Wilson, που ήταν μέχρι πρόσφατα επιμελητής στην Tate Britain. «Δεν ήταν μόνο η μουσική τους -αφορούσαν κι έναν τρόπο ύπαρξης στον κόσμο». Οι δύο φίλοι επισκέφθηκαν οίκους δημοπρασιών, παλαιοπωλεία, εμπόρους αναμνηστικών, αλλά και δισκοπωλεία προκειμένου να βρουν αφίσες κολλημένες με Blu-Tack στους τοίχους τους. Σύντομα, εμφανίστηκαν άνθρωποι από τον κύκλο του συγκροτήματος για να τους πουλήσαν πράγματα. «Γύριζα σπίτι με διάφορα χαρτάκια και η γυναίκα μου με ρωτούσε τι αγόρασα», θυμάται ο Stolper. «Δεν θα το πιστέψεις! της απαντούσα. Το πρώτο δελτίο τύπου των Pistols!».
Οι συλλέκτες δεν υπήρξαν ποτέ πανκ, ήταν, όμως, θαυμαστές του συγκροτήματος. Ο Wilson, 14 ετών το 1976, θυμάται ότι αγόρασε το God Save the Queen σχεδόν μόλις κυκλοφόρησε. Και ο Stolper, ο οποίος ήταν 11 ετών, ζούσε στην Sloane Square, κοντά στη θρυλική μπουτίκ Sex του Malcolm McLaren. «Περπατούσα πάνω-κάτω στην Kings Road και χάζευα τους πανκ. Ήμουν τόσο νέος που δεν καταλάβαινα την πολιτική τους, αλλά ‘έπιασα’ την κουλτούρα τους γιατί βρισκόμουν ακριβώς εκεί».
Μέχρι το 1996, η συλλογή τους είχε γίνει αρκετά μεγάλη ώστε να αξίζει μια έκθεση, η οποία έγινε στην Eagle Gallery, στο Clerkwenwell και είχε τίτλο «I Groaned With Pain” … Sex, Seditionaries and the Sex Pistols». Επέλεξαν λευκούς τοίχους για να υποδείξουν ότι πρόκειται για τέχνη, όχι για πανκ σουβενίρ. Στην έκθεση ήρθαν πολλοί ΥΒΑs (Υοung British Artists) – o Damien Hirst, μάλιστα ονόμασε ένα έργο του από τραγούδι των Sex Pistols. Ήρθε και ο McLaren, ο οποίος, όπως λένε οι συλλέκτες, συγκλονίστηκε όταν είδε όλο αυτό «το μνημείο των νεανικών του προσπαθειών». Ήταν ένα συλλογικό έργο τέχνης του Malcolm ΜcLaren και του Jamie Reid, του Άγγλου καλλιτέχνη που όρισε την εικόνα του punk rock, οι οποίοι γνωρίστηκαν στο Croydon School of Art και πρόσθεσαν το δικό τους όραμα στη διαμόρφωση της ταυτότητας των Sex Pistols – εξίσου σημαντικοί με τον Johnny Rotten και τον Sid Vicious σύμφωνα με τους δύο συλλέκτες.
Τα προηγούμενα χρόνια, οι συλλέκτες έκαναν δύο ακόμα εκθέσεις και δάνεισαν κομμάτια της συλλογής του σε μουσεία σε όλο τον κόσμο. Με το έργο της φροντίδας της συλλογής να τους βαραίνει πλέον, πήραν την δύσκολη απόφαση να την πουλήσουν. «Όταν ήμουν παιδί η μουσική αυτή μου φαινόταν πολύ σημαντική», λέει ο Wilson. «Τώρα δυσκολεύομαι αρκετά να την ακούσω. Αλλά όλα αυτά -οι αφίσες, τα χειρόγραφα- τα βρίσκω ακόμα ατελείωτα συναρπαστικά. Είναι κάτι περισσότερο από τη μουσική και από απλές εικόνες. Είναι απόλυτη τέχνη». Αν στο παρελθόν όλα αυτά τα φυλλάδια και οι αφίσες ήταν κομμάτι μιας εφήμερης κουλτούρας, σήμερα είναι αφηγητές της συναρπαστικής ιστορίας του πιο περιβόητου γκρουπ της Βρετανίας.
Μπορείτε να δείτε όλα τα αντικείμενα προς πώληση της δημοπρασίας Τhe Sex Pistols: The Stolper-Wilson Collection στο sothebys.com
