«Γεννιέται ο κόσμος όταν δυο φιλιούνται», γράφει στην “Ηλιόπετρα” ο σπουδαίος Μεξικανός ποιητής Octavio Paz. Το φιλί, η τέχνη αυτή του έρωτα, της έκφρασης των πιο γνήσιων συναισθημάτων, της φιλίας, της τρυφερότητας και της αγάπης, έχει υμνηθεί με κάθε πιθανό τρόπο.
Προϊστορικά γλυπτά από τη Μέση Ανατολή πριν από 11.000 χρόνια και τη Νεολιθική περίοδο στη Μάλτα μέχρι και πριν από 5.000 χρόνια φαίνεται να απεικονίζουν ανθρώπους να φιλιούνται καθώς επιδίδονται σε ερωτικές πράξεις. Από τους αρχαίους ρωμαϊκούς πίνακες της Πομπηίας μέχρι τα γκράφιτι του Banksy, το φιλί αποτελεί σημαντική πηγή έμπνευσης για κάθε καλλιτέχνη, που ξεπερνά το χρόνο και τον πολιτισμό προκαλώντας βαθιά συναισθήματα.
Francesco Hayez – El Beso ( 1859 )
Το απόλυτο μανιφέστο του ρομαντισμού. Είναι ένας εμβληματικός πίνακας που συνδυάζει τη ρομαντική αγάπη με την πατριωτική έκσταση της εποχής του Risorgimento, του κινήματος για την ενοποίηση της Ιταλίας. Η σκηνή δείχνει μια στιγμή αποχαιρετισμού, γεμάτη πόθο και πάθος, που μπορεί να υποδηλώνει την αβεβαιότητα και την ένταση της εποχής. Ο νεαρός άνδρας φαίνεται να είναι σε κατάσταση φυγής και το φιλί του αποχωρισμού να αντιπροσωπεύει την ένωση και τη θυσία. Ο Hayez ως καλλιτέχνης του ρομαντισμού, κατάφερε να συλλάβει όχι μόνο την ομορφιά της στιγμής αλλά και την βαθύτερη συναισθηματική και ιστορική σημασία. Ο πίνακας έγινε γρήγορα σύμβολο της πατριωτικής ένωσης και της εθνικής ταυτότητας της Ιταλίας, ενώ συνεχίζει να είναι αγαπητός για την αισθητική και συναισθηματική του δύναμη.
Henri de Toulouse-Lautrec – Dans le Lit, le Baiser (1892)
Αυτό το σαγηνευτικό έργο τέχνης παρουσιάζει δύο γυναίκες που βρίσκονται σε μια παθιασμένη στιγμή. Μάλιστα, ο καλλιτέχνης θεωρεί αυτόν τον πίνακα ως την επιτομή της ευχάριστης και αισθησιακής απόλαυσης. Ο χρωματικός συνδυασμός που επέλεξε ήταν λαμπερός με αποχρώσεις του κόκκινου και του κίτρινου, οι οποίες υποχωρούσαν από το γκρι, το πράσινο και το μπλε. Αυτό το μαγευτικό αριστούργημα εκφράζει την τρυφερή αγάπη που μοιράζεται το ζευγάρι, σαν να φοβόταν τον χωρισμό ο ένας από τον άλλον. Είναι ένας από τους πολλούς πίνακες σε μια σειρά έργων ζωγραφικής όπου ο Τουλούζ-Λωτρέκ εστίασε στις πιο προσωπικές λεπτομέρειες της ζωής αυτών των γυναικών που κάνει τον θεατή να νιώθει μάρτυρας σε μία σκηνή κρυφή, σαν να κοιτάει από το απέναντι παράθυρο στο στενό δρομάκι του Παρισιού μία στιγμή τόσο προσωπική.
Edvard Munch – The Kiss (1897)
O πίνακας απεικονίζει ένα ζευγάρι που φιλιέται με πάθος, όμως τα πρόσωπά τους συγχωνεύονται σε μια αφηρημένη, ενιαία μάζα. Τα περιγράμματα των σωμάτων τους είναι ασαφή, κάτι που εντείνει το αίσθημα της ένωσης σαν να χάνονται ο ένας μέσα στον άλλον. Το φόντο είναι μουντό και σκοτεινό, προσδίδοντας μια αίσθηση απομόνωσης, δίνοντας έμφαση στο ίδιο το ζευγάρι. πράξη του φιλιού εδώ δεν απεικονίζεται απλά ως μια ρομαντική στιγμή, αλλά μάλλον ως μια πράξη ενότητας, όπου οι προσωπικότητες των ατόμων χάνονται στην συμπαντική ολότητα της σχέσης.
Gustav Klimt – Der Kuss (1907-1908)
Ένας από τους πιο διάσημους πίνακες του Klimt και της Art Nouveau, αναπαριστά ένα ζευγάρι που φιλιέται. Τα σώματά τους καλύπτονται από περίπλοκα χρυσά μοτίβα, ενώ στα πρόσωπα τους επικρατεί μία ηρεμία και ένταση ταυτόχρονα. Κατά κάποιους, τα μοντέλα στον πίνακα είναι ο ίδιος ο Κλιμτ και η αγαπημένη του, Emilie Flöge. Ένας πίνακας που σε μεταφέρει σε όνειρο, με ενα φιλί που έχει απορροφήσει κάθε άλλο στοιχείο από την εικόνα. Που σε παρασύρει σε μία δίνη τρυφερότητας αλλά και υποταγής που οι εραστές έχουν γίνει ένα, τα σώματα τους έχουν μετατραπεί σε μία συγκεχυμένη μάζα και το εγώ εγκαταλείπεται για το εμείς.
Man Ray – The Kiss (1922)
Αυτή η συγκεκριμένη έκδοση του φιλιού του Man Ray από το 1922 (ακολούθησαν και άλλα, πιο φωτογραφικά, δείγματα φιλιών στα επόμενα έργα του) επιδεικνύει μια μοναδική καλλιτεχνική τεχνική. Ο Man Ray άσκησε τον ναρκισσισμό στα άκρα, όχι μόνο ασκώντας συχνά την παραδοσιακή πρακτική της αυτοπροσωπογραφίας, αλλά και μετονομάζοντας μια ολόκληρη τεχνική φωτογραφικής τέχνης με το όνομά του. Χρησιμοποιώντας την τεχνική της ακτινογραφίας (rayography), ο καλλιτέχνης ήταν ικανός να δημιουργεί φωτογραφήματα, ή εικόνες σε φωτογραφικό χαρτί που παράγονταν χωρίς τη βοήθεια φωτογραφικής μηχανής. Τα αντικείμενα πιέζονταν πάνω στο χαρτί το οποίο εκτίθονταν στο φως. Τα αντικείμενα λειτουργούσαν ως στένσιλ, αφήνοντας τα αποτυπώματά τους πιο φωτεινά από το χαρτί που έχει εκτεθεί. Ο Man Ray είχε φωτογραφίσει και στο παρελθόν καθημερινά αντικείμενα, αλλά αυτές οι μοναδικές, οραματικές εικόνες έθεσαν αμέσως τον φωτογράφο στο ίδιο επίπεδο με τους πρωτοποριακούς ζωγράφους της εποχής του.
Rene Magritte – The lovers (1928)
Από τα πιο εμβληματικά και μυστηριώδη έργα του René Magritte, ο πίνακας αυτός ανήκει στο σουρεαλιστικό κίνημα και παρουσιάζει ένα ζευγάρι που φιλιέται με τα πρόσωπά τους καλυμμένα από υφάσματα. Παρά το γεγονός ότι τα χείλη τους φαίνονται να συναντιούνται σε ένα φιλί, το ύφασμα δημιουργεί μια αίσθηση διαχωρισμού μεταξύ τους, προσδίδοντας ένα αίσθημα μυστηρίου και απομόνωσης. Ένα φιλί βασανιστικό, που υποδεικνύει μια αγάπη που προκαλεί ασφυξία; Ίσως έλλειψη επικοινωνίας; Ή ένα ανολοκλήρωτο έρωτα, χωρίς ανταπόκριση; Η ανωνυμία των μορφών προσθέτει ένα πέπλο οικουμενικότητας στη σκηνή. Καλύπτοντας τα πρόσωπά τους, ο Magritte επιτρέπει στους θεατές να προβάλλουν τις δικές τους εμπειρίες στους χαρακτήρες, κάνοντας τον πίνακα βαθιά προσωπικό για κάθε παρατηρητή.
Roy Lichtenstein – Kiss V (1962)
Το “Kiss V” είναι ένας πίνακας του Roy Lichtenstein, που δημιουργήθηκε το 1964, κατά τη διάρκεια της ακμής του κινήματος Pop Art. Αυτό το κομμάτι είναι μέρος της σειράς έργων του Lichtenstein που απεικονίζουν ρομαντικές στιγμές προερχόμενες από τη pop κουλτούρα, ιδιαίτερα από κόμικς. Ο πίνακας παρουσιάζει ένα δραματικό και συναισθηματικό φιλί μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που αποδίδεται με το χαρακτηριστικό στυλ του Lichtenstein, που χαρακτηρίζεται από έντονες γραμμές, ζωηρά βασικά χρώματα και τη χρήση κουκίδων Ben-Day. Αυτή η τεχνική, που πήρε το όνομά της από τον εικονογράφο Benjamin Day, περιλαμβάνει μικρές έγχρωμες κουκίδες που, όταν συνδυάζονται, δημιουργούν σκίαση και υφή. Ο Lichtenstein χρησιμοποίησε αυτή τη μέθοδο για να μιμηθεί τη διαδικασία εκτύπωσης των κόμικς, τονίζοντας τη διασταύρωση της υψηλής τέχνης και της pop κουλτούρας.
Picasso – The Kiss (1969)
Το θέμα του ζευγαριού, υπήρχε σε όλη τη σταδιοδρομία του Πικάσο, έγινε όμως εμμονή προς το τέλος της ζωής του. Ο ρεαλισμός των τρυφερών ή βίαιων σκηνών των ζευγαριών που φιλιούνται, και οποία συνήθως απεικονίζονται χωρίς ντεκόρ, δείχνει πόση σημασία είχε ο σεξουαλικός έρωτας για τον καλλιτέχνη. Σε αντίθεση με την χρυσαφένια ερωτική σκηνή στο “Φιλί” του Klimt, αυτό το συγκεκριμένο φιλί του Πικάσο από το 1969 δείχνει μόνο δύο κεφάλια ενωμένα με μία μόνο γραμμή που καταλαμβάνει ολόκληρο τον εικαστικό χώρο. Ο Πικάσο δεν διστάζει να παραμορφώσει τα πρόσωπα προκειμένου να τα φέρει πιο κοντά. Οι μύτες πλάθονται σε ένα αμοιβαίο περίγραμμα –τα στόματα δαγκώνουν το ένα το άλλο, έτοιμα να κατασπαράξουν τον ερωτικό σύντροφο– τα μάτια της γυναίκας, τα οποία είναι και τα δύο ορατά, παρόλο που απεικονίζονται σε προφίλ, έχουν μετακινηθεί προς τα πάνω στο μέτωπό της, το οποίο γέρνει προς τα πίσω.
Dmitri Vrubel – My God, Help Me to Survive This Deadly Love (Bruderkuss) (1990)
Το φιλί εκτός από ερωτικό μπορεί να αποτελεί πολιτική πράξη. Το “αδελφικό φιλί” του Γενικού Γραμματέα της Σοβιετικής Ένωσης Leonid Brezhnev και του Προέδρου της Ανατολικής Γερμανίας Erich Honecker σαν απόδειξη των πολιτικών τους δεσμών αναπαραστάθηκε σε γκράφιτι στο τείχος του Βερολίνου. Το σοσιαλιστικό αδελφικό φιλί, αποτελούσε μια ειδική μορφή χαιρετισμού μεταξύ των κομμουνιστών ηγετών, απέδειξε τον μοναδικό δεσμό μεταξύ των σοσιαλιστικών χωρών. Αυτό το τελετουργικό συνίστατο σε μια αγκαλιά και ένα αμοιβαίο φιλί στα μάγουλα ή, σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, στο στόμα. Μία “θανατηφόρα αγάπη” όπως σχολιάζει ο δημιουργός του γκράφιτι, που δεν επιβίωσε. Έμεινε όμως για πάντα αποτυπωμένη στο τείχος που την σκότωσε.
Banksy – The Kissing Coppers (2004)
Στο Μπράιτον, σε έναν τοίχο δίπλα στην παμπ Prince of Albert, εμφανίζεται το γκράφιτι δύο αστυνομικών που φιλιούνται. Η τοποθεσία είναι ένα κρίσιμο στοιχείο της δουλειάς του Banksy καθώς πολλές φορές προσθέτει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το μήνυμα. Αυτό το γκράφιτι έγινε στο Μπράιτον, που είναι μια ζωντανή γειτονιά, και έχει αναφερθεί ως η LGBT Πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο δημιουργός είναι ο Banksy, καταξιωμένος και μυστηριώδης καλλιτέχνης του δρόμου που με αυτή την απλή, αλλά αποτελεσματική εικόνα καταγγέλλει την ομοφοβία και γελοιοποιεί την εξουσία. Το 2008, λόγω της ζημιάς από επανειλημμένους βανδαλισμούς, στο πρωτότυπο, αντικαταστάθηκε από αντίγραφο. Αυτές οι επιθέσεις ήταν ενδεικτικές της στάσης της χώρας απέναντι στην ομοφυλοφιλία εκείνη την εποχή, με την αστυνομία του Λονδίνου να αναφέρει αύξηση 28% στα ομοφοβικά εγκλήματα μίσους τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια από το 2011.
«Γεννιέται ο κόσμος όταν δυο φιλιούνται», γράφει στην “Ηλιόπετρα” ο σπουδαίος Μεξικανός ποιητής Octavio Paz. Το φιλί, η τέχνη αυτή του έρωτα, της έκφρασης των πιο γνήσιων συναισθημάτων, της φιλίας, της τρυφερότητας και της αγάπης, έχει υμνηθεί με κάθε πιθανό τρόπο.
Προϊστορικά γλυπτά από τη Μέση Ανατολή πριν από 11.000 χρόνια και τη Νεολιθική περίοδο στη Μάλτα μέχρι και πριν από 5.000 χρόνια φαίνεται να απεικονίζουν ανθρώπους να φιλιούνται καθώς επιδίδονται σε ερωτικές πράξεις. Από τους αρχαίους ρωμαϊκούς πίνακες της Πομπηίας μέχρι τα γκράφιτι του Banksy, το φιλί αποτελεί σημαντική πηγή έμπνευσης για κάθε καλλιτέχνη, που ξεπερνά το χρόνο και τον πολιτισμό προκαλώντας βαθιά συναισθήματα.
Francesco Hayez – El Beso ( 1859 )
Το απόλυτο μανιφέστο του ρομαντισμού. Είναι ένας εμβληματικός πίνακας που συνδυάζει τη ρομαντική αγάπη με την πατριωτική έκσταση της εποχής του Risorgimento, του κινήματος για την ενοποίηση της Ιταλίας. Η σκηνή δείχνει μια στιγμή αποχαιρετισμού, γεμάτη πόθο και πάθος, που μπορεί να υποδηλώνει την αβεβαιότητα και την ένταση της εποχής. Ο νεαρός άνδρας φαίνεται να είναι σε κατάσταση φυγής και το φιλί του αποχωρισμού να αντιπροσωπεύει την ένωση και τη θυσία. Ο Hayez ως καλλιτέχνης του ρομαντισμού, κατάφερε να συλλάβει όχι μόνο την ομορφιά της στιγμής αλλά και την βαθύτερη συναισθηματική και ιστορική σημασία. Ο πίνακας έγινε γρήγορα σύμβολο της πατριωτικής ένωσης και της εθνικής ταυτότητας της Ιταλίας, ενώ συνεχίζει να είναι αγαπητός για την αισθητική και συναισθηματική του δύναμη.
Henri de Toulouse-Lautrec – Dans le Lit, le Baiser (1892)
Αυτό το σαγηνευτικό έργο τέχνης παρουσιάζει δύο γυναίκες που βρίσκονται σε μια παθιασμένη στιγμή. Μάλιστα, ο καλλιτέχνης θεωρεί αυτόν τον πίνακα ως την επιτομή της ευχάριστης και αισθησιακής απόλαυσης. Ο χρωματικός συνδυασμός που επέλεξε ήταν λαμπερός με αποχρώσεις του κόκκινου και του κίτρινου, οι οποίες υποχωρούσαν από το γκρι, το πράσινο και το μπλε. Αυτό το μαγευτικό αριστούργημα εκφράζει την τρυφερή αγάπη που μοιράζεται το ζευγάρι, σαν να φοβόταν τον χωρισμό ο ένας από τον άλλον. Είναι ένας από τους πολλούς πίνακες σε μια σειρά έργων ζωγραφικής όπου ο Τουλούζ-Λωτρέκ εστίασε στις πιο προσωπικές λεπτομέρειες της ζωής αυτών των γυναικών που κάνει τον θεατή να νιώθει μάρτυρας σε μία σκηνή κρυφή, σαν να κοιτάει από το απέναντι παράθυρο στο στενό δρομάκι του Παρισιού μία στιγμή τόσο προσωπική.
Edvard Munch – The Kiss (1897)
O πίνακας απεικονίζει ένα ζευγάρι που φιλιέται με πάθος, όμως τα πρόσωπά τους συγχωνεύονται σε μια αφηρημένη, ενιαία μάζα. Τα περιγράμματα των σωμάτων τους είναι ασαφή, κάτι που εντείνει το αίσθημα της ένωσης σαν να χάνονται ο ένας μέσα στον άλλον. Το φόντο είναι μουντό και σκοτεινό, προσδίδοντας μια αίσθηση απομόνωσης, δίνοντας έμφαση στο ίδιο το ζευγάρι. πράξη του φιλιού εδώ δεν απεικονίζεται απλά ως μια ρομαντική στιγμή, αλλά μάλλον ως μια πράξη ενότητας, όπου οι προσωπικότητες των ατόμων χάνονται στην συμπαντική ολότητα της σχέσης.
Gustav Klimt – Der Kuss (1907-1908)
Ένας από τους πιο διάσημους πίνακες του Klimt και της Art Nouveau, αναπαριστά ένα ζευγάρι που φιλιέται. Τα σώματά τους καλύπτονται από περίπλοκα χρυσά μοτίβα, ενώ στα πρόσωπα τους επικρατεί μία ηρεμία και ένταση ταυτόχρονα. Κατά κάποιους, τα μοντέλα στον πίνακα είναι ο ίδιος ο Κλιμτ και η αγαπημένη του, Emilie Flöge. Ένας πίνακας που σε μεταφέρει σε όνειρο, με ενα φιλί που έχει απορροφήσει κάθε άλλο στοιχείο από την εικόνα. Που σε παρασύρει σε μία δίνη τρυφερότητας αλλά και υποταγής που οι εραστές έχουν γίνει ένα, τα σώματα τους έχουν μετατραπεί σε μία συγκεχυμένη μάζα και το εγώ εγκαταλείπεται για το εμείς.
Man Ray – The Kiss (1922)
Αυτή η συγκεκριμένη έκδοση του φιλιού του Man Ray από το 1922 (ακολούθησαν και άλλα, πιο φωτογραφικά, δείγματα φιλιών στα επόμενα έργα του) επιδεικνύει μια μοναδική καλλιτεχνική τεχνική. Ο Man Ray άσκησε τον ναρκισσισμό στα άκρα, όχι μόνο ασκώντας συχνά την παραδοσιακή πρακτική της αυτοπροσωπογραφίας, αλλά και μετονομάζοντας μια ολόκληρη τεχνική φωτογραφικής τέχνης με το όνομά του. Χρησιμοποιώντας την τεχνική της ακτινογραφίας (rayography), ο καλλιτέχνης ήταν ικανός να δημιουργεί φωτογραφήματα, ή εικόνες σε φωτογραφικό χαρτί που παράγονταν χωρίς τη βοήθεια φωτογραφικής μηχανής. Τα αντικείμενα πιέζονταν πάνω στο χαρτί το οποίο εκτίθονταν στο φως. Τα αντικείμενα λειτουργούσαν ως στένσιλ, αφήνοντας τα αποτυπώματά τους πιο φωτεινά από το χαρτί που έχει εκτεθεί. Ο Man Ray είχε φωτογραφίσει και στο παρελθόν καθημερινά αντικείμενα, αλλά αυτές οι μοναδικές, οραματικές εικόνες έθεσαν αμέσως τον φωτογράφο στο ίδιο επίπεδο με τους πρωτοποριακούς ζωγράφους της εποχής του.
Rene Magritte – The lovers (1928)
Από τα πιο εμβληματικά και μυστηριώδη έργα του René Magritte, ο πίνακας αυτός ανήκει στο σουρεαλιστικό κίνημα και παρουσιάζει ένα ζευγάρι που φιλιέται με τα πρόσωπά τους καλυμμένα από υφάσματα. Παρά το γεγονός ότι τα χείλη τους φαίνονται να συναντιούνται σε ένα φιλί, το ύφασμα δημιουργεί μια αίσθηση διαχωρισμού μεταξύ τους, προσδίδοντας ένα αίσθημα μυστηρίου και απομόνωσης. Ένα φιλί βασανιστικό, που υποδεικνύει μια αγάπη που προκαλεί ασφυξία; Ίσως έλλειψη επικοινωνίας; Ή ένα ανολοκλήρωτο έρωτα, χωρίς ανταπόκριση; Η ανωνυμία των μορφών προσθέτει ένα πέπλο οικουμενικότητας στη σκηνή. Καλύπτοντας τα πρόσωπά τους, ο Magritte επιτρέπει στους θεατές να προβάλλουν τις δικές τους εμπειρίες στους χαρακτήρες, κάνοντας τον πίνακα βαθιά προσωπικό για κάθε παρατηρητή.
Roy Lichtenstein – Kiss V (1962)
Το “Kiss V” είναι ένας πίνακας του Roy Lichtenstein, που δημιουργήθηκε το 1964, κατά τη διάρκεια της ακμής του κινήματος Pop Art. Αυτό το κομμάτι είναι μέρος της σειράς έργων του Lichtenstein που απεικονίζουν ρομαντικές στιγμές προερχόμενες από τη pop κουλτούρα, ιδιαίτερα από κόμικς. Ο πίνακας παρουσιάζει ένα δραματικό και συναισθηματικό φιλί μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που αποδίδεται με το χαρακτηριστικό στυλ του Lichtenstein, που χαρακτηρίζεται από έντονες γραμμές, ζωηρά βασικά χρώματα και τη χρήση κουκίδων Ben-Day. Αυτή η τεχνική, που πήρε το όνομά της από τον εικονογράφο Benjamin Day, περιλαμβάνει μικρές έγχρωμες κουκίδες που, όταν συνδυάζονται, δημιουργούν σκίαση και υφή. Ο Lichtenstein χρησιμοποίησε αυτή τη μέθοδο για να μιμηθεί τη διαδικασία εκτύπωσης των κόμικς, τονίζοντας τη διασταύρωση της υψηλής τέχνης και της pop κουλτούρας.
Picasso – The Kiss (1969)
Το θέμα του ζευγαριού, υπήρχε σε όλη τη σταδιοδρομία του Πικάσο, έγινε όμως εμμονή προς το τέλος της ζωής του. Ο ρεαλισμός των τρυφερών ή βίαιων σκηνών των ζευγαριών που φιλιούνται, και οποία συνήθως απεικονίζονται χωρίς ντεκόρ, δείχνει πόση σημασία είχε ο σεξουαλικός έρωτας για τον καλλιτέχνη. Σε αντίθεση με την χρυσαφένια ερωτική σκηνή στο “Φιλί” του Klimt, αυτό το συγκεκριμένο φιλί του Πικάσο από το 1969 δείχνει μόνο δύο κεφάλια ενωμένα με μία μόνο γραμμή που καταλαμβάνει ολόκληρο τον εικαστικό χώρο. Ο Πικάσο δεν διστάζει να παραμορφώσει τα πρόσωπα προκειμένου να τα φέρει πιο κοντά. Οι μύτες πλάθονται σε ένα αμοιβαίο περίγραμμα –τα στόματα δαγκώνουν το ένα το άλλο, έτοιμα να κατασπαράξουν τον ερωτικό σύντροφο– τα μάτια της γυναίκας, τα οποία είναι και τα δύο ορατά, παρόλο που απεικονίζονται σε προφίλ, έχουν μετακινηθεί προς τα πάνω στο μέτωπό της, το οποίο γέρνει προς τα πίσω.
Dmitri Vrubel – My God, Help Me to Survive This Deadly Love (Bruderkuss) (1990)
Το φιλί εκτός από ερωτικό μπορεί να αποτελεί πολιτική πράξη. Το “αδελφικό φιλί” του Γενικού Γραμματέα της Σοβιετικής Ένωσης Leonid Brezhnev και του Προέδρου της Ανατολικής Γερμανίας Erich Honecker σαν απόδειξη των πολιτικών τους δεσμών αναπαραστάθηκε σε γκράφιτι στο τείχος του Βερολίνου. Το σοσιαλιστικό αδελφικό φιλί, αποτελούσε μια ειδική μορφή χαιρετισμού μεταξύ των κομμουνιστών ηγετών, απέδειξε τον μοναδικό δεσμό μεταξύ των σοσιαλιστικών χωρών. Αυτό το τελετουργικό συνίστατο σε μια αγκαλιά και ένα αμοιβαίο φιλί στα μάγουλα ή, σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, στο στόμα. Μία “θανατηφόρα αγάπη” όπως σχολιάζει ο δημιουργός του γκράφιτι, που δεν επιβίωσε. Έμεινε όμως για πάντα αποτυπωμένη στο τείχος που την σκότωσε.
Banksy – The Kissing Coppers (2004)
Στο Μπράιτον, σε έναν τοίχο δίπλα στην παμπ Prince of Albert, εμφανίζεται το γκράφιτι δύο αστυνομικών που φιλιούνται. Η τοποθεσία είναι ένα κρίσιμο στοιχείο της δουλειάς του Banksy καθώς πολλές φορές προσθέτει πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το μήνυμα. Αυτό το γκράφιτι έγινε στο Μπράιτον, που είναι μια ζωντανή γειτονιά, και έχει αναφερθεί ως η LGBT Πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο δημιουργός είναι ο Banksy, καταξιωμένος και μυστηριώδης καλλιτέχνης του δρόμου που με αυτή την απλή, αλλά αποτελεσματική εικόνα καταγγέλλει την ομοφοβία και γελοιοποιεί την εξουσία. Το 2008, λόγω της ζημιάς από επανειλημμένους βανδαλισμούς, στο πρωτότυπο, αντικαταστάθηκε από αντίγραφο. Αυτές οι επιθέσεις ήταν ενδεικτικές της στάσης της χώρας απέναντι στην ομοφυλοφιλία εκείνη την εποχή, με την αστυνομία του Λονδίνου να αναφέρει αύξηση 28% στα ομοφοβικά εγκλήματα μίσους τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια από το 2011.
