Οι επισκέπτες στις ακτές της Αδριατικής Θάλασσας στο Ζαντάρ της Κροατίας, μπορούν να ακούσουν τους ήχους της θάλασσας με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Εκεί, όταν τα κύματα χτυπούν την ακτή, παίζουν μουσική —κυριολεκτικά.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι βομβαρδισμοί των Συμμάχων κατέστρεψαν σχεδόν εξ ολοκλήρου το Ζαντάρ της Κροατίας, πόλη 3.000 ετών στην ακτή της Αδριατικής Θάλασσας.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η ανάπλαση εισήγαγε μια μεγάλη, τσιμεντένια ακτογραμμή—αφιλόξενη, μέχρι το 2005, όταν ο αρχιτέκτονας Nikola Bašić πρότεινε να επανασχεδιαστούν τμήματα του θαλάσσιου τείχους ώστε να αλληλεπιδρούν με τα κύματα του ωκεανού παράγοντας ήχους ενός οργάνου που κυριολεκτικά δεν μοιάζει με κανένα άλλο στον κόσμο.

Κρυμμένο κάτω από μαρμάρινους ογκόλιθους, το «Θαλάσσιο Όργανο» (morske orgulje στα Κροατικά) αποτελείται από ένα δίκτυο σωλήνων πολυαιθυλενίου και κοιλότητες που τραγουδούν και πάιζουν μουσική αντηχώντας καθώς τα κύματα και ο άνεμος αγκαλιάζουν την ακτή.

Καθώς περπατάς δίπλα στη θάλασσα, κλείνεις τα μάτια και το μόνο που ακούς είναι ένα τραγούδι που δεν έχεις ξανακούσει, ένα εντελώς μοναδικό κομμάτι με συνθέτη την κίνηση της θάλασσας εκείνη τη στιγμή.

Υπάρχουν 35 μουσικοί σωλήνες, οι οποίοι είναι κρυμμένοι σε μία μαρμάρινη σκάλα, που εκτείνονται σε συνολικό μήκος εβδομήντα μέτρων, μετατρέποντάς τη ατο μεγαλύτερο αερόφωνο στον κόσμο. Η κίνηση των κυμάτων σπρώχνει αέρα μέσα από τους σωλήνες και ανάλογα με την κίνηση των κυμάτων ή του ανέμου, κάθε σωλήνας βγάζει έναν άλλο ήχο.

Το 2006, το Sea Organ κέρδισε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Αστικού Δημόσιου Χώρου επειδή ήταν μια «τέλεια εξέδρα για να παρακολουθείς το ηλιοβασίλεμα πάνω από τη θάλασσα και το περίγραμμα του [γειτονικού] νησιού Ugljan, ενώ ακούς τις μουσικές συνθέσεις που παίζονται δίπλα από την ίδια τη θάλασσα.»

Τεχνική σύνθεση
Το στούντιο οργάνων «Heferer» συνέβαλε στη δημιουργία του με υπολογισμούς για φλάουτα. Φοβούμενος τη διάβρωση που θα μπορούσε πρωτίστως να βλάψει του σωλήνες του φλάουτου, αρχικά θεωρήθηκε ότι χρησιμοποιήθηκαν σωλήνες ociten, αλλά επειδή πρόκειται για ένα θερμικά ασταθές υλικό, το οποίο δεν είναι κατάλληλο λόγω του κενού που αλλάζει τον ήχο του σφυρίγματος στο χείλος, ο Goran Jezina πρότεινε σωλήνες ociten στο εσωτερικό σύστημα και το ίδιο το φλάουτο να είναι από ανοξείδωτο χάλυβα, το οποίο μπορεί να ελεγχθεί και να υποβληθεί σε επεξεργασία με ακρίβεια.

Μουσική σύνθεση
Ο ακουστικός και μουσικός Ivica Stamac συνέθεσε επτά ηχητικά clusters από 2 μεγάλες συγχορδίες (G και C6) που εναλλάσσουν βήματα. Η επιλογή των τόνων και των συγχορδιών έγινε στη μουσική μήτρα του τραγουδιού κλάπα. (Η μουσική Klapa είναι μια μορφή παραδοσιακού τραγουδιού a cappella με καταγωγή από τη Δαλματία της Κροατίας. Η λέξη klapa μεταφράζεται ως “μια ομάδα φίλων” και έχει τις ρίζες της στο παράκτιο εκκλησιαστικό τραγούδι).

Όταν η θάλασσα και τα κύματα είναι ήρεμα, οι ήχοι είναι πιο ειρηνικοί και αρμονικοί, σαν μια επαναλαμβανόμενη μελωδία. Ο τόνος του μοιάζει με τον ήχο σαν να φυσάς το πάνω μέρος ενός γυάλινου μπουκαλιού. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, όταν οι παλίρροιες μετατοπίζονται και τα κύματα γίνονται πιο δυνατά, ένας ζωηρός και θορυβώδης ήχος εκπέμπεται – μπορείτε εύκολα να υπνωτιστείτε από την αλλαγή της μελωδίας του!

Το πρώτο του είδους του στην Κροατία, το Zadar Sea Organ είναι το πιο μοναδικό παράδειγμα του τραγουδιού της φύσης. Υπάρχουν κάποιες παρόμοιες εγκαταστάσεις σε όλο τον κόσμο, το Wave Organ του Σαν Φρανσίσκο και το High Tide Organ του Blackpool στην Αγγλία, ωστόσο η μαεστρία πίσω από την εγκατάσταση του Zadar επιτρέπει να παίζεται μια συνεχής μελωδία ανεξάρτητα από τους χρόνους παλίρροιας!

Σκαρφαλώστε στα σκαλιά του Sea Organ  και ανακαλύψτε τη συμφωνία του Zadar που παίζεται μόνο για εσάς!

 

Με πληροφορίες από: Architectuul, Illustrarch, Arch Daily