Όταν το 2015 ο, τότε 31χρονος, Τσέχος Vit Jedlicka μαζί με άλλους τρεις συμπατριώτες του πραγματοποιούσαν το όνειρό τους και ανακήρυξαν ένα νέο ανεξάρτητο κράτος σε μια έρημη και δασώδη περιοχή, ποτέ τους δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι σε λιγότερο από μια δεκαετία από την ίδρυσή του, θα το έβαζαν και στον χώρο της εικονικής πραγματικότητας. Το γνωστό μας metaverse.
H Λίμπερλαντ ή Λιμπερλανδία είναι μια μικρή αυτοανακηρυχθείσα χώρα στην καρδιά των Βαλκανίων, όπως αναφέρει το εκτενές αφιέρωμα του Euronews.
Το κρατίδιο καταλαμβάνει μια έκταση μόλις 7 τετρ. χλμ., στη δυτική όχθη του Δούναβη, μεταξύ Σερβίας και Κροατίας σε μια terra nullius [αδιεκδίκητη γη] η οποία μετά τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας δεν διεκδικήθηκε όντως από κανέναν.
Είναι το τρίτο μικρότερο κράτος στην υφήλιο μετά το Βατικανό και το Μονακό. Η πρωτεύουσά του λέγεται Liberpolis (Ελευθερούπολη) και (λέει ότι) είναι μια συνταγματική και άμεση Δημοκρατία, η οποία «ακολουθεί την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών και ανθρώπων».
Η χώρα διαθέτει και την δική της σημαία: αποτελείται από ένα κίτρινο φόντο, που συμβολίζει τον φιλελευθερισμό με μία μαύρη οριζόντια λωρίδα στο κέντρο, που συμβολίζει την αναρχία ή την επανάσταση και πάνω από τη λωρίδα αυτή είναι το εθνόσημο της Λιβερλανδίας. Ο ίδιος ο Γιέντλιτσκα είναι μέλος του Τσέχικου κόμματος Party of Free Citizens, του οποίου η ιδεολογία βασίζεται στις αρχές του κλασικού φιλελευθερισμού.
Ο ιδρυτής της υποστηρίζει ότι «η απώτατη φιλοδοξία του είναι αυτό το μικρο-κράτος να βασίζεται στην απόλυτη ελευθερία, όπου η πληρωμή φόρων θα είναι περίπου προαιρετική, θα υπάρχει μικρή σε μέγεθος κυβέρνηση και ελάχιστοι έως καθόλου κανόνες κια σχετικές περιοριστικές διατάξεις».
Εννοείται φυσικά ότι δεν υπάρχει καμία διπλωματική αναγνώριση της Λιβερλανδίας από κανένα μέλος των Ηνωμένων Εθνών, ενώ νομικοί εμπειρογνώμονες στη Σερβία και την Κροατία ισχυρίζονται ότι οι διεκδικήσεις του Γιέντλιτσκα στερούνται κάθε είδους νομικής βάσης.
Πάντως, στο κοντινό παρελθόν, υπήρξαν κάποιου είδους «κοντρίτσες», καθώς η Κροατία και η Σερβία ναι μεν έχουν χαρακτηρίσει τις διεκδικήσεις αυτές ως «ανόητες», ωστόσο η Κροατία δήλωσε ότι μετά από διεθνή διαιτησία θα πρέπει η περιοχή να ανατεθεί στην Κροατία ή στη Σερβία και σε καμία τρίτη πλευρά. Την ίδια στιγμή, οι κροατικές αρχές έχουν μπλοκάρει την πρόσβαση στην περιοχή από τις αρχές του Μαϊου του 2015.
Από την ίδρυσή της, κανείς δεν έχει μετακομίσει μόνιμα στη Λιβερλανδία. Όμως έχει 7.000 «εγκεκριμένους» κατοίκους. Το μικροκράτος έχει, επίσης, εθνική σημαία, ύμνο και νόμισμα -το κρυπτονόμισμα Liberland merit.
Κάνουμε ένα fast forward 7-8 χρόνια μετά: αφού πρώτα ο Γιέντλιτσκα έχει ήδη προλάβει και έχει παρουσιάσει την «πρώτη κυβέρνηση της Λιβερλανδίας» και τους υπουργούς οικονομικών, εξωτερικών, εσωτερικών και δικαιοσύνης, καθώς επίσης και τους δύο αντιπροέδρους της κυβέρνησής του, στην συνέχεια ανακοινώνει το πλέον μεγαλεπήβολο των σχεδίων του.
Να βάλει το μικρο-κράτος του μέσα στην εικονική πραγματικότητα του metaverse.
Ο ίδιος ανέθεσε το έργο αυτό σε ένα από τα πιο γνωστά αρχιτεκτονικά γραφεία στον κόσμο, το Zaha Hadid Architects (ZHA). Και αυτό, με την σειρά του, αποκάλυψε πρόσφατα τα πρώτα σχέδια του «κυβερνο-ιστού» της Λιβερλανδίας, μιας εικονικής πόλης κατασκευασμένης από φουτουριστικά, καμπυλωτά κτίρια στο γνωστό αρχιτεκτονικό στυλ που έκανε διάσημο το γραφείο της αείμνηστης βρετανο-ιρακινής αρχιτέκτονος.
Ιθύνων νους του όλου πρότζεκτ της μετατροπής του μικρο-κράτους σε εικονική πραγματικότητα είναι ο επικεφαλής αρχιτέκτονας του ZHA, Patrik Schumacher, ο οποίος μάλιστα δηλώνει ένθερμος υποστηρικτής του φιλόδοξου σχεδίου και θιασώτης των απόψεων της Λιβερλανδίας.
«Είναι μια πολύ ζωντανή σκηνή διαφορετικών συνεισφερόντων και πολλοί επιχειρηματίες πληροφορικής, κρυπτογράφησης και τεχνολογίας που βρίσκουν τον κόσμο πολύ περιοριστικό για τους ίδιους και τις φιλοδοξίες τους, θέλουν να πάνε να ζήσουν εκεί», είπε ο ίδιος ο αρχιτέκτονας, προσθέτοντας ότι όταν ολοκληρωθεί η «εισαγωγή» της Λίμπερλαντ στο metaverse, θα διαθέτει δημαρχείο, συνεργατικούς χώρους εργασίας, καταστήματα, θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων και μια γκαλερί για εκθέσεις τέχνης NFT.
«Τα metaverses, τα οποία συχνά κατασκευάζονται με τη χρήση της τεχνολογίας blockchain, είναι ένας ιδανικός χώρος για να ευδοκιμήσουν τα ιδεώδη της ελευθεριότητας, λόγω των κοινών στόχων της πολιτικής φιλοσοφίας για αποκέντρωση και αυτονομία», σημειώνει ο Σουμάχερ εμφατικά.
Από την πλευρά του, ο Γιέντλιτσκα δηλώνει ότι έχει ήδη δεχθεί 250.000 αιτήσεις υπηκοότητας από ανθρώπους απ’ όλον τον κόσμο, και ευελπιστεί ότι σύντομα ο αριθμός αυτός θα ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο –προφανώς και υπερβάλλει, μέσα στον ενθουσιασμό του, αλλά η αλήθεια είναι ότι είναι όντως αρκετός ο κόσμος που θέλει να βιώσει αυτή την εμπειρία, όπως λέει το ρεπορτάζ του Euronews.
«Πιστεύω ότι το metaverse δεν είναι απλώς ένας φανταστικός κόσμος. Δεν είναι ένα βιντεοπαιχνίδι», δήλωσε ο Σουμάχερ. «Η αρχιτεκτονική του Liberland metaverse είναι μεν ασυνήθιστη και μοναδική, αλλά ταυτόχρονα είναι και απολύτως ρεαλιστική σε σχέση με τα είδη της αρχιτεκτονικής που έχουμε ήδη κατασκευάσει».
Πάντως, ο ίδιος ο ιδρυτής της συμπλέει απολύτως με τον Σουμάχερ. Υποτηρίζει σθεναρά ότι «όλες οι υπηρεσίες λειτουργούν εθελοντικά και κάτω από τη συνολική ιδέα ότι οι απόλυτα ικανοί πολίτες θα καταφέρουν να επεξεργαστούν αποτελεσματικά κάθε τομέα, να ρυθμίσουν σιγά σιγά τη φορολογία και τις ανάγκες κάθε υπηρεσίας δημιουργώντας ένα πλήρως λειτουργικό κράτος».
«Δεν μπορούσαμε να κάνουμε την κυβέρνησή μας [στην Τσεχία] να χαμηλώσει τους φόρους. Προσπάθησα σκληρά να πείσω τους πολιτικούς ότι χρειαζόμαστε χαμηλότερους μισθούς. Ότι χρειαζόμαστε να χαλαρώσουμε τους κανόνες. Νιώσαμε πραγματικά περιορισμένοι. Νιώσαμε πραγματικά ότι βρισκόμαστε υπό πίεση. Όλοι οι αντίπαλοι μου είπαν “πρέπει να κάνεις το δικό σου κράτος για να αποδείξεις τις ιδέες σου περί ελευθερίας” και αυτό έκανα», δήλωσε ο Τσέχος πολιτικός μιλώντας τις προάλλες στο αμερικανικό Fox News. «Πραγματικά πιστεύουμε ότι η Ευρώπη χρειάζεται έναν ακόμα φορολογικό παράδεισο, ένα μέρος όπου ο κόσμος μπορεί να ευημερήσει».
Ο Σουμάχερ είναι εξίσου αισιόδοξος ότι και το ίδιο το metaverse της Liberland θα παραμείνει ένας ψηφιακός χώρος που δεν θα περιορίζεται από κανόνες και θα λειτουργεί ελευθεριακά και υπό το καθεστώς του free will, της ελεύθερης βούλησης, η οποία ωστόσο δεν θα καταπιέζει κανέναν και για τίποτα.
«Νομίζω ότι αυτοί οι υβριδικοί χώροι μικτής πραγματικότητας θα είναι πολύ σημαντικοί σε κάθε χώρο εργασίας. Νομίζω ότι στο μέλλον κάτι τέτοιο όπως αυτό που φτιάχνουμε εμείς, θα είναι απολύτως διαδεδομένοι», καταλήγει ο Σουμάχερ, παραπέμποντας στο σύνθημα-μότο της Λίμπερλαντ που είναι «Ζήσε και Άσε τους Άλλους να Ζήσουν».
Αυτό που μένει να δούμε είναι αν το ανωτέρω σύνθημα μπορεί να μετουσιωθεί και στην πράξη. Εικονική ή μη.