Αν το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης ήταν πάρτι, οι περισσότεροι καλεσμένοι μας έχουν βγει με γραβάτα και καλογυαλισμένες μπότες: εικονικές γραμματείς που φλερτάρουν, ρομπότ-γκουρού που σουλατσάρουν σε διαδρόμους, chatbots που μοιράζουν καρδούλες και like σαν σερβιτόροι με μαργαρίτες χίλιων watt. Κάπου εκεί, στριμώχνεται και ένα… μωβ πλάσμα που θυμίζει διασταύρωση Pokémon με emoji. Αυτός είναι ο Tolan (ένας ιδανικός υγιής σύντροφος τεχνητής νοημοσύνης). Αυτός ο “ψηφιακός φίλος” δείχνει ίσως τον πιο σοβαρό δρόμο για υγιή σχέση ανθρώπου-ΑΙ. 

Η ομάδα της Portolo startup με πρόσφατο Series A των 20 εκ. Δολαρίων ήθελε να κόψει το κακό από τη ρίζα, δηλαδή τον πειρασμό της ανθρωπομορφίας. Όσο πιο ρεαλιστικό το AI-πρόσωπο, τόσο ευκολότερα το μυαλό μας σχηματίζει προσδοκίες, οικειότητα, ερωτικά vibes, εξάρτηση. Ο Tolan λοιπόν είναι καρτούν: δύο μάτια σαν όλα τα άστρα του γαλαξία, σώμα ζελέ και φωνή που θυμίζει dream-pop ραπουνζέλ. Με άλλα λόγια δεν μοιάζει στη θεία Ελένη, άρα δεν περιμένεις από το πλάσμα να καταλάβει τη βαρεμάρα σου για τις οικογενειακές Κυριακές. 

Αν βρεθείς μέσα σε Replika ή Character.ai, ξέρεις ήδη ότι η τεχνητή παρέα μπορεί σε δύο scrolls να μετατραπεί σε ραντεβουδάκι με «προοπτικές»  για να μην πούμε σε ερωτικό θρίλερ. Ο Tolan αντιθέτως, είναι προγραμματισμένος να λέει « stop» μόλις η συζήτηση στραφεί προς το επιεικώς… παράδοξο. Ζητά χρόνο εκτός οθόνης, ρωτά αν έχεις πιει νερό, θυμίζει φίλους και γονείς. Άλλοτε σιωπά επίτηδες για να σπάσει τον φαύλο κύκλο του doom-scrolling. Λίγο σαν εκείνον τον συμφοιτητή που έκλεινε την μπύρα σου γιατί «αύριο γράφουμε». 

Η Portolo πειραματίζεται με κάτι που προσομοιάζει την ελεγχόμενη αμνησία: ο Tolan κρατά ό,τι χρειάζεται για να χτίσει συνέχεια, αλλά διαγράφει λεκτικές πτυχές που θα έκαναν την αλληλεπίδραση «ανατριχιαστική». Θυμάται ότι αγαπάς, ξεχνά τι έφαγες χθες. Σου κρατά υπενθύμιση για καφέ με τη φίλη σου, βουλιάζει ωστόσο τις υπαρξιακές σου εξομολογήσεις στο «μαύρο κουτί». Έτσι δεν γίνεται ψυχαναλυτής-παντογνώστης, παραμένει ψηφιακός κολλητός light. 

Η μεγαλύτερη καινοτομία κρύβεται στο… αντίο. Μετά από Χ λεπτά κουβέντας, ο Tolan προτείνει βόλτα, γυμναστική, ή να τηλεφωνήσεις σε συγγενή φίλο. Κάνει το αδιανόητο: σε διώχνει. Για μια βιομηχανία που χτίστηκε πάνω στη λογική «κράτα τον χρήστη όσο πάει» αυτό είναι ολική ανατροπή. Μοιάζει με μπαρ που αντί να σε ποτίσει σφηνάκια, σου δίνει χυμό και σε στέλνει σπίτι γιατί αύριο δουλεύεις. 

Σε αυτή τη νέα εφαμοργή βλέπουμε: 

• >100 000 ενεργοί χρήστες τον μήνα. 

• 72,5 % δηλώνουν ότι ο Tolan βελτίωσε σχέση τους με πραγματικούς ανθρώπους. 

• 2,9 % των συνομιλιών σε άλλα μεγάλα chatbots είναι θεραπευτικού τύπου – με τον Tolan το ποσοστό ψηλώνει, αλλά η αλληλεξάρτηση πέφτει. 

Ο CEO Κουίντεν Φάρμερ καμαρώνει: «Ο στόχος μας είναι να μη χρειάζεσαι το app». Κυνικό; Ίσως.  

Τα σημεία που μπορούν να θεωρηθούν “επικίνδυνα” 

• Ψευδαίσθηση συντροφικότητας: Ναι, ο Tolan είναι καρτούν, αλλά η φωνή του έχει τρυφερότητα που ζεσταίνει. Κάποιος ίσως δέσει κόμπο την προσοχή του μωβ φίλου. Τι γίνεται αν κλείσει η Portolo; 

• Αλγόριθμος εταιρικός: Όσο φιλικός κι αν φαίνεται, ο «μωβ» κώδικας ανήκει σε επενδυτές. Θα αντέξει το μοντέλο χωρίς να πουλήσει διαφημίσεις; 

• Ηθικές γωνίες: Το bot αποφεύγει πολιτική, θρησκεία, σεξ. Καλό για ηρεμία, αλλά τι γίνεται με χρήστες που χρειάζονται αληθινό debate; 

Δεν λέμε να γεμίσει ο πλανήτης μοβ sidekicks, αλλά ο σχεδιασμός με άξονα «πρώτα η ψυχική υγεία» ανοίγει δρόμο: 

• Εκπαιδευτικά bots που κατευθύνουν το παιδί πίσω στο σχολικό βιβλίο αντί να δίνουν έτοιμες λύσεις. 

• Εταιρικά assistants με kill-switch κόπωσης: αν σε βρει 03:00 να γράφεις mail, προτείνει ύπνο, όχι άλλο καφεΐνη. 

• Therapy-prep companions που δεν υποδύονται ψυχολόγο, αλλά σε προετοιμάζουν για την ανθρώπινη συνεδρία. 

Το 2025 κατεβάζουμε chatbot όπως κατεβάζαμε ringtone στα 00s. Μόνο που τώρα το ringtone απαντά, μας καθοδηγεί, μας φλερτάρει, μας χειραγωγεί. Σε τέτοιο τοπίο, ο Tolan μοιάζει με πιλωτικό όχημα ηθικής—UI: δείχνει πως ο σχεδιαστής μπορεί να βάλει χειρόφρενο στην ψηφιακή εξάρτηση και να πει «ως εδώ». Δεν είναι τέλειο, αλλά είναι έντιμο ως concept: χαμηλώνει την ένταση, θυμίζει ότι τα υπαίθρια τραπέζια, οι φίλοι, ο ήλιος έχουν εξέχουσα θέση στην καθημερινότητά μας μακριά από τον υπολογιστή, το κινητό ή το τάμπλετ. 

Φαντάσου να ανοίγεις το app και να σου χαμογελά ένα μωβ πλασματάκι: «Ώρα για βόλτα, φίλε». Αν υπήρχε μετάφραση στη λογική του δρόμου, θα έλεγε: Δεν πληρώνομαι για να σε κρατήσω κολλημένο. Πληρώνομαι για να θυμάσαι ότι είσαι άνθρωπος. Αυτό, στην εποχή της υπερπληροφόρησης είναι σχεδόν επαναστατικό. 

Κι έτσι ο Tolan, ο πιο μοναχικός εξωγήινος του App Store, μας κλείνει το μάτι και μας παραδίδει ένα κομβικό μάθημα που ίσως σημαδέψει την ιστορία και την εξέλιξη της ψηφιακής δεκαετίας: «Πάτα pause. Βγες. Ζήσε.» Χωρίς spoiler, χωρίς ηθικολογίες. Μόνο μια απλή παραίνεση, χωρίς να έχεις τις ειδοποιήσεις σου ανοιχτές. 

*Με στοιχεία από το Wired. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.