Το Πανεπιστήμιο Τεχνητής Νοημοσύνης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων εξελίσσεται σε βασικό αγωγό παραγωγής κορυφαίων ταλέντων στον χώρο της τεχνολογίας.  Στον παγκόσμιο αγώνα δρόμου για την τεχνητή νοημοσύνη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποφάσισαν να παίξουν με δικούς τους κανόνες. Την ώρα που η Δύση παλεύει με ζητήματα μετανάστευσης, έλλειψης καθηγητών, ακριβών υποδομών και πολιτικών διχασμών γύρω από την τεχνολογία, το Άμπου Ντάμπι ιδρύει, χρηματοδοτεί και θωρακίζει ένα θεσμό που φιλοδοξεί να γίνει το “Στάνφορντ της Μέσης Ανατολής”. Το Πανεπιστήμιο Mohamed bin Zayed για την Τεχνητή Νοημοσύνη (MBZUAI), μόλις έξι χρόνια μετά την ίδρυσή του λειτουργεί ήδη ως αγωγός παραγωγής ταλέντων σε έναν τομέα που δεν αφήνει περιθώρια καθυστερήσεων. 

Η μεγάλη διαφορά με τα κλασικά πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ είναι ότι εδώ οι φοιτητές δεν πληρώνουν. Οι υποτροφίες είναι πλήρεις, οι καθηγητές απαλλάσσονται από την αγωνία να κυνηγούν ερευνητικά grants και η πολιτεία τους εξασφαλίζει πρόσβαση σε τεράστια υπολογιστική ισχύ. Δεν μιλάμε για εργαστήρια που περιμένουν να εγκριθεί ένας προϋπολογισμός. Μιλάμε για χιλιάδες κορυφαία τσιπ Nvidia, για data centers που κάνουν το MBZUAI να κατατάσσεται δεύτερο παγκοσμίως σε ισχύ AI μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Η συνεργασία με την κρατικά υποστηριζόμενη G42, μια πολυδισεκατομμυρίων εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης δίνει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση. Μαζί αναπτύσσουν μεγάλα γλωσσικά μοντέλα σε αραβικά, χίντι, καζακικά καλύπτοντας πολιτισμούς και γλώσσες που συνήθως αγνοούνται από τη Silicon Valley. Έτσι, το MBZUAI δεν αντιγράφει απλώς τα αγγλόφωνα πρότυπα, δημιουργεί μια παγκόσμια πολυγλωσσική δεξαμενή γνώσης. 

Η φιλοδοξία είναι ξεκάθαρη: να μη μείνει η έρευνα σε papers, αλλά να χτιστεί ένα πλήρες οικοσύστημα. Από το πρώτο έτος οι προπτυχιακοί φοιτητές ξεκινούν να σχεδιάζουν startups, καθοδηγούμενοι από καθηγητές που οι ίδιοι έχουν στήσει και πουλήσει εταιρείες. Δεν είναι ακαδημαϊκοί που διδάσκουν θεωρία, αλλά παίκτες της αγοράς που επιστρέφουν την εμπειρία τους. 

Από το 2024 οι απόφοιτοι έχουν ήδη ιδρύσει δέκα νεοφυείς επιχειρήσεις. Ο πρύτανης Τιμ Μπάλντουιν δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του: «Εδώ στρατολογούμε τους πιο φιλόδοξους νέους που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο». Το πανεπιστήμιο, με φοιτητές και καθηγητές από 49 χώρες είναι κάτι πολύ περισσότερο από εκπαιδευτικό ίδρυμα, αποτελεί ένα πραγματικό σταυροδρόμι πολιτισμών. 

Πίσω από όλα αυτά υπάρχει η μεγάλη εικόνα. Η χώρα που μέχρι χθες όριζε την οικονομία της γύρω από το πετρέλαιο, θέλει έως το 2031 η τεχνητή νοημοσύνη να συνεισφέρει το 20% του μη πετρελαϊκού ΑΕΠ της. Η επένδυση σε chips και ανθρώπινο κεφάλαιο είναι οι δύο πυλώνες αυτής της στρατηγικής. 

Το παράδοξο είναι ότι η αντιμεταναστευτική πολιτική της Δύσης λειτουργεί υπέρ του Άμπου Ντάμπι. Την ώρα που στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη οι βίζες για ταλέντα σκληραίνουν, τα Εμιράτα προσφέρουν ασφάλεια, αφορολόγητους μισθούς και μακροπρόθεσμη διαμονή. Δεν είναι απλώς εργασιακή πρόταση, είναι υπόσχεση ζωής. Ο στόχος είναι να μετατρέψουν αυτόν τον μαγνήτη σε μόνιμη παραμονή και όχι απλώς σε ενδιάμεσο σταθμό προς τη Δύση. 

Σήμερα περίπου το 80% των αποφοίτων μένει στη χώρα, ένα ποσοστό εντυπωσιακό, που δείχνει ότι η στρατηγική αποδίδει. 

Βεβαίως δεν είναι όλα δεδομένα. Ο Senthil Nathan, ένας από τους ανθρώπους που βοήθησαν στη δημιουργία πανεπιστημίων στα Εμιράτα, προειδοποιεί: «Τα πανεπιστήμια θέλουν χρόνο για να εδραιωθούν. Αν αύριο το κράτος στραφεί σε μια νέα μόδα τεχνολογίας, υπάρχει κίνδυνος να βρεθεί το MBZUAI χωρίς στήριξη». Γι’ αυτό τονίζει την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σταθερό ταμείο ενίσχυσης που θα το προστατεύσει από πολιτικές μετατοπίσεις. 

Η αλήθεια είναι ότι οι ακαδημαϊκοί δεν κινούνται με την ταχύτητα των startups. Θυμίζουν περισσότερο “ελέφαντες” που θέλουν χρόνο, βάρος και σταθερότητα για να προχωρήσουν. Αν όμως αυτό το οικοσύστημα αποκτήσει διάρκεια, τότε το πανεπιστήμιο μπορεί να γίνει θεμέλιο όχι μόνο της εγχώριας, αλλά και της παγκόσμιας αγοράς AI. 

Για την Ελλάδα η ιστορία αυτή είναι διδακτική, ενώ εμείς συζητάμε ακόμη για το αν τα πανεπιστήμια πρέπει να συνεργάζονται με ιδιώτες ή αν η έρευνα μπορεί να συνδεθεί με την αγορά, μια χώρα με πληθυσμό μικρότερο από της Ελλάδας χτίζει παγκόσμια πρωτοπορία. 

Η διαφορά δεν είναι μόνο τα χρήματα. Είναι η στρατηγική ξεκάθαρη επιλογή: να δεις το πανεπιστήμιο όχι ως θεσμό που φυλάσσει γνώσεις, αλλά ως εργαλείο που παράγει οικονομία, κοινωνική κινητικότητα και τεχνολογικό μέλλον. 

Το MBZUAI είναι στην ουσία ένας αγωγός αφοσίωσης. Οι φοιτητές δίνουν τον χρόνο και την προσπάθειά τους και σε αντάλλαγμα παίρνουν όχι μόνο πτυχία, αλλά στήριξη, πόρους, μια αίσθηση ότι ανήκουν σε κάτι μεγαλύτερο. Το κράτος επενδύει δισεκατομμύρια όχι απλώς για να δημιουργήσει εργαζομένους, αλλά για να φτιάξει μια γενιά που θα ορίσει το μέλλον της περιοχής. 

Αν πετύχει, θα έχει αποδείξει ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απλώς υπόθεση αλγορίθμων. Είναι υπόθεση πολιτικής βούλησης, εκπαίδευσης και εμπιστοσύνης. Σε μια εποχή όπου οι χώρες της Δύσης δείχνουν να ταλαντεύονται ανάμεσα στην καχυποψία και τον φόβο για την τεχνητή νοημοσύνη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα παίζουν επιθετικά. Δημιουργούν ένα πανεπιστήμιο που δεν περιμένει να προσαρμοστεί στο αύριο, αλλά που θέλει να το ορίσει. 

Το MBZUAI δεν είναι απλώς μια σχολή. Είναι ένα σύμβολο μετάβασης από τον κόσμο του πετρελαίου στον κόσμο της πληροφορίας. Είναι μια υπενθύμιση ότι τα κράτη που τολμούν να επενδύσουν στη γνώση, κερδίζουν όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στο μέλλον κι αν η πρόβλεψη ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα φέρει το 20% του μη πετρελαϊκού ΑΕΠ τους το 2031 επαληθευτεί, τότε η ιστορία του MBZUAI θα διδάσκεται όχι μόνο ως case study τεχνολογίας, αλλά και ως μάθημα στρατηγικής για το πως χτίζεται η νέα εποχή. 

*Mε στοιχεία από Rest of World.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.