Η εποχή της τεχνητής νοημοσύνης φέρνει μαζί της αναπόφευκτες μεταβολές σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Ενώ ορισμένοι βλέπουν στις τεχνολογική πρόοδο την ευκαιρία για ευημερία, άλλοι ανησυχούν για τις κοινωνικές ανισότητες και τις συνέπειες στην απασχόληση. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η ιδέα του βασικού εισοδήματος για όλους κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος. Δεν έχει σκοπό να επιβραβεύσει τη ραθυμία και την τεμπελιά, αλλά να δώσει μία αίσθηση ισορροπία, τη στιγμή που συντελείται μία επανάσταση για την οποία ο ιστορικός του μέλλοντος θα έχει να γράψει πολλά κεφάλαια.
Μέσα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, τίθεται το ερώτημα: πώς θα προστατευτεί ο άνθρωπος από τις συνέπειες της εκτόπισής του από την παραγωγική διαδικασία; Η εργασία, όπως τη γνωρίζαμε μετασχηματίζεται ραγδαία και μαζί της μεταβάλλεται και ο τρόπος με τον οποίο νοηματοδοτούμε την ύπαρξή μας. Δεν είναι μόνο οι χειρωνακτικές εργασίες που απειλούνται, αλλά και γνωστικά επαγγέλματα, τα οποία παραδοσιακά θεωρούνταν «ασφαλή». Αυτή η μετάβαση απαιτεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, με πολιτικές που δεν θα περιορίζονται σε διαχειριστικές λύσεις, αλλά θα διασφαλίζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ανεξαρτήτως της οικονομικής χρησιμότητας του καθενός.
Η τεχνητή νοημοσύνη, με την ικανότητά της να αναλύει δεδομένα και να εκτελεί εργασίες με υψηλή ακρίβεια και ταχύτητα αλλάζει ριζικά το τοπίο της εργασίας. Οι αυτοματοποιημένες διεργασίες αντικαθιστούν σταδιακά ανθρώπινες εργασίες, απειλώντας να επηρεάσουν εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως. Σε αυτό το πλαίσιο η έννοια του βασικού εισοδήματος αναδεικνύεται ως ένα πιθανό μέσο αντιμετώπισης των κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων που επιφέρει η τεχνολογική πρόοδος. Σε διαφορετική περίπτωση, με το χάσμα μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων να οξύνεται, δεν αποκλείεται να έρθουμε αντιμέτωποι με γενικευμένη αντίσταση και συνθήκη εμφυλίων πολέμων. Όλα αυτά δεν είναι μακρινά, είναι δυστοπικά, αλλά μοιάζουν ως ένας κρίκος της αλυσίδας που ήδη τρέχει με ταχύτητα φωτός.
Η κεντρική ιδέα πίσω από το βασικό εισόδημα είναι η παροχή ενός ελάχιστου εισοδήματος σε κάθε πολίτη, ανεξαρτήτως της απασχόλησής του με την παραδοσιακή έννοια. Αυτό δεν αποτελεί απλώς ένα μέσο επίλυσης της ανεργίας, αλλά μια πρωτοβουλία για τη διασφάλιση της κοινωνικής σταθερότητας και της αξιοπρέπειας του ατόμου σε μια εποχή που η εργασία ως κύριος παράγοντας αυτοαναγνώρισης αρχίζει να χάνει την παραδοσιακή της σημασία. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, ένα πρώτο βήμα έγινε την εποχή του COVID-19 με την αναστολή των εργασιών και τα επιδόματα. Αρκετοί, δυστυχώς, το είδαν με λανθασμένη οπτική, ωστόσο το μέλλον δεν αποκλείεται να επαναφέρει και μάλιστα ως μονόδρομο μία τέτοια πρακτική, προκειμένου να αποφευχθεί μία γενικευμένη σύγκρουση.
Η σύγχρονη τεχνολογική εξέλιξη δημιουργεί έντονες πιέσεις στις παραδοσιακές δομές απασχόλησης και αμοιβής. Η εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης και η αυτοματοποίηση εργασιών απαιτεί νέες προσεγγίσεις για την εξισορρόπηση της ανθρώπινης ευημερίας και της τεχνολογικής προόδου. Το βασικό εισόδημα πέρα από τον οικονομικό του ρόλο, αντιπροσωπεύει μια αξία: την αναγνώριση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ικανότητας του ατόμου να συμβάλλει στην κοινωνία, ανεξάρτητα από τις συνθήκες απασχόλησής του.
Στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, η εφαρμογή του βασικού εισοδήματος αναδεικνύεται ως ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία μιας δίκαιης, αειφόρου και συνεκτικής κοινωνίας. Είναι η προσπάθεια να διατηρηθεί η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και να αποδειχθεί ότι η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς όφελος όλων, αναδεικνύοντας τη δύναμη της ανθρώπινης φιλοδοξίας και δημιουργίας σε μια εποχή οπού η τεχνολογία διαμορφώνει νέους κοινωνικούς κανόνες και προκλήσεις.
Σε μια εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη απλώνει τη σκιά της πάνω από την εργασία, το βασικό εισόδημα δεν είναι πολυτέλεια — είναι ανάγκη. Δεν πρόκειται για ελεημοσύνη, αλλά για ένα ανθρώπινο αντίβαρο σε μια εποχή δαιδαλώδων αλλαγών. Αν δεν διασφαλίσουμε το αυτονόητο —την επιβίωση και την αξιοπρέπεια— κινδυνεύουμε να χάσουμε τον ίδιο τον άνθρωπο μέσα στο λαβύρινθο των αλγορίθμων. Το βασικό εισόδημα είναι η απάντηση της ανθρωπότητας στην πρόκληση του μέλλοντος: μια πράξη αντίστασης, φροντίδας και συλλογικής ευθύνης.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Η εποχή της τεχνητής νοημοσύνης φέρνει μαζί της αναπόφευκτες μεταβολές σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Ενώ ορισμένοι βλέπουν στις τεχνολογική πρόοδο την ευκαιρία για ευημερία, άλλοι ανησυχούν για τις κοινωνικές ανισότητες και τις συνέπειες στην απασχόληση. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η ιδέα του βασικού εισοδήματος για όλους κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος. Δεν έχει σκοπό να επιβραβεύσει τη ραθυμία και την τεμπελιά, αλλά να δώσει μία αίσθηση ισορροπία, τη στιγμή που συντελείται μία επανάσταση για την οποία ο ιστορικός του μέλλοντος θα έχει να γράψει πολλά κεφάλαια.
Μέσα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, τίθεται το ερώτημα: πώς θα προστατευτεί ο άνθρωπος από τις συνέπειες της εκτόπισής του από την παραγωγική διαδικασία; Η εργασία, όπως τη γνωρίζαμε μετασχηματίζεται ραγδαία και μαζί της μεταβάλλεται και ο τρόπος με τον οποίο νοηματοδοτούμε την ύπαρξή μας. Δεν είναι μόνο οι χειρωνακτικές εργασίες που απειλούνται, αλλά και γνωστικά επαγγέλματα, τα οποία παραδοσιακά θεωρούνταν «ασφαλή». Αυτή η μετάβαση απαιτεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, με πολιτικές που δεν θα περιορίζονται σε διαχειριστικές λύσεις, αλλά θα διασφαλίζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ανεξαρτήτως της οικονομικής χρησιμότητας του καθενός.
Η τεχνητή νοημοσύνη, με την ικανότητά της να αναλύει δεδομένα και να εκτελεί εργασίες με υψηλή ακρίβεια και ταχύτητα αλλάζει ριζικά το τοπίο της εργασίας. Οι αυτοματοποιημένες διεργασίες αντικαθιστούν σταδιακά ανθρώπινες εργασίες, απειλώντας να επηρεάσουν εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως. Σε αυτό το πλαίσιο η έννοια του βασικού εισοδήματος αναδεικνύεται ως ένα πιθανό μέσο αντιμετώπισης των κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων που επιφέρει η τεχνολογική πρόοδος. Σε διαφορετική περίπτωση, με το χάσμα μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων να οξύνεται, δεν αποκλείεται να έρθουμε αντιμέτωποι με γενικευμένη αντίσταση και συνθήκη εμφυλίων πολέμων. Όλα αυτά δεν είναι μακρινά, είναι δυστοπικά, αλλά μοιάζουν ως ένας κρίκος της αλυσίδας που ήδη τρέχει με ταχύτητα φωτός.
Η κεντρική ιδέα πίσω από το βασικό εισόδημα είναι η παροχή ενός ελάχιστου εισοδήματος σε κάθε πολίτη, ανεξαρτήτως της απασχόλησής του με την παραδοσιακή έννοια. Αυτό δεν αποτελεί απλώς ένα μέσο επίλυσης της ανεργίας, αλλά μια πρωτοβουλία για τη διασφάλιση της κοινωνικής σταθερότητας και της αξιοπρέπειας του ατόμου σε μια εποχή που η εργασία ως κύριος παράγοντας αυτοαναγνώρισης αρχίζει να χάνει την παραδοσιακή της σημασία. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, ένα πρώτο βήμα έγινε την εποχή του COVID-19 με την αναστολή των εργασιών και τα επιδόματα. Αρκετοί, δυστυχώς, το είδαν με λανθασμένη οπτική, ωστόσο το μέλλον δεν αποκλείεται να επαναφέρει και μάλιστα ως μονόδρομο μία τέτοια πρακτική, προκειμένου να αποφευχθεί μία γενικευμένη σύγκρουση.
Η σύγχρονη τεχνολογική εξέλιξη δημιουργεί έντονες πιέσεις στις παραδοσιακές δομές απασχόλησης και αμοιβής. Η εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης και η αυτοματοποίηση εργασιών απαιτεί νέες προσεγγίσεις για την εξισορρόπηση της ανθρώπινης ευημερίας και της τεχνολογικής προόδου. Το βασικό εισόδημα πέρα από τον οικονομικό του ρόλο, αντιπροσωπεύει μια αξία: την αναγνώριση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ικανότητας του ατόμου να συμβάλλει στην κοινωνία, ανεξάρτητα από τις συνθήκες απασχόλησής του.
Στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, η εφαρμογή του βασικού εισοδήματος αναδεικνύεται ως ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία μιας δίκαιης, αειφόρου και συνεκτικής κοινωνίας. Είναι η προσπάθεια να διατηρηθεί η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και να αποδειχθεί ότι η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς όφελος όλων, αναδεικνύοντας τη δύναμη της ανθρώπινης φιλοδοξίας και δημιουργίας σε μια εποχή οπού η τεχνολογία διαμορφώνει νέους κοινωνικούς κανόνες και προκλήσεις.
Σε μια εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη απλώνει τη σκιά της πάνω από την εργασία, το βασικό εισόδημα δεν είναι πολυτέλεια — είναι ανάγκη. Δεν πρόκειται για ελεημοσύνη, αλλά για ένα ανθρώπινο αντίβαρο σε μια εποχή δαιδαλώδων αλλαγών. Αν δεν διασφαλίσουμε το αυτονόητο —την επιβίωση και την αξιοπρέπεια— κινδυνεύουμε να χάσουμε τον ίδιο τον άνθρωπο μέσα στο λαβύρινθο των αλγορίθμων. Το βασικό εισόδημα είναι η απάντηση της ανθρωπότητας στην πρόκληση του μέλλοντος: μια πράξη αντίστασης, φροντίδας και συλλογικής ευθύνης.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
