Ήταν μια υπέροχη ιδέα στα decks των PowerPoint: AI agents που θα αναλάμβαναν ανθρώπινες εργασίες, θα γκρέμιζαν την ανάγκη για εργατικό δυναμικό και θα άφηναν τους CEO να κάνουν ελεύθερα pilates. Ο ίδιος ο Σαμ Άλτμαν, tech δισεκατομμυριούχος και επίτιμος προφήτης της Μεγάλης Αντικατάστασης, μας διαβεβαίωνε: «Το 2025 οι AI agents θα δουλεύουν». Πού; Μάλλον όχι εκεί που νομίζαμε.

Στην πράξη, ακόμη και τα καλύτερα AI agents ολοκληρώνουν μόνο το 24% των εργασιών που τους ανατίθενται. Το υπόλοιπο 76% φαίνεται να αφιερώνεται σε τοξικές προτάσεις, λάθη κώδικα, και ακούσια leaks εμπιστευτικών δεδομένων, ένα είδος ψηφιακού σαμποτάζ που κοστίζει και δεν αποδίδει. Κι όμως, εταιρείες τις υποδέχτηκαν όπως υποδέχεται κανείς έναν Μεσσία… μόνο που ο Μεσσίας ξέχασε το user manual και δεν αντέχει το multitasking.

Όχι ότι αυτό σταμάτησε τα μεγαλοστελέχη από το να ξηλώσουν ολόκληρα τμήματα ανθρώπων, κάνοντας χώρο για τα bots που θα τα κάνουν όλα μόνα τους , κάποια στιγμή, αργότερα, όταν καταλάβουν τελικά πώς λειτουργεί το Excel.

Τώρα, καθώς οι πραγματικότητες επιδόσεων πέφτουν σαν βρεγμένες σανίδες στα κεφάλια των C-level execs, οι PR μαέστροι των επιχειρήσεων ανασυντάσσονται στα χαρακώματα. Ξεχάστε τα μεγάλα λόγια για «transcending automation», τώρα μιλούν για «hybrid approach» και «transitional challenges». (Τι σημαίνει αυτό: τα bots δεν βγάζουν άκρη και φωνάξαμε πίσω τον Νίκο).

Μάλιστα, σύμφωνα με το Gartner, το 50% των επιχειρήσεων που σκόπευαν να ξεπαστρέψουν τα call centers τους, μάλλον θα το ξανασκεφτούν μέχρι το 2027. Ίσως γιατί το AI assistant απαντά στον πελάτη με «Συγγνώμη, δεν κατάλαβα. Θέλετε να σας διαγράψω;».

Αλλού, το 62% των εργαζομένων δηλώνουν πως η AI είναι “υπερβολικά φουσκωμένη”, κάτι που μάλλον αισθάνθηκαν την ώρα που προσπαθούσαν να βρουν ένα απλό έγγραφο και το bot τους απάντησε με existential poetry.

Η Klarna, που είχε κόψει το 22% του προσωπικού της για να κάνει χώρο στα “agents”, το πήρε πίσω τον Μάιο, ανακοινώνοντας… “recruitment drive”. Ή αλλιώς: «Γυρίστε πίσω μάγκες, δεν δουλεύει το ρομπότ».

Ο τεχνοκριτικός Ed Zitron το λέει ξεκάθαρα: «Δεν είναι καν ξεκάθαρο τι κάνουν αυτά τα “AI-powered products”, και μόλις το καταλάβεις, συνειδητοποιείς ότι… τελικά, δεν κάνουν και πολλά».

Πίσω από τα μεγάλα λόγια, τα agents είναι απλώς καλοφτιαγμένες αυτοματοποιήσεις με ωραία branding. Και, όπως όλα τα φουσκωμένα προϊόντα τεχνολογίας, θέλουν περισσότερη δουλειά από όση γλιτώνεις.

Ίσως το πιο ελπιδοφόρο συμπέρασμα μέσα σε όλη αυτή την αμηχανία της «AI επανάστασης» είναι πως, παρά την τεχνολογική φρενίτιδα και την επιθυμία της αγοράς να μετατρέψει τα πάντα σε data points και bots, η ανθρώπινη εργασία (με όλα της τα “ελαττώματα”) παραμένει απαραίτητη. Όχι μόνο γιατί είναι πιο αποδοτική σε πολλά επίπεδα, αλλά γιατί φέρει ενσυναίσθηση, κρίση και κοινωνική συνείδηση.

Η αδυναμία των AI agents να υποκαταστήσουν ολοκληρωτικά τον άνθρωπο αποδεικνύει πως η τεχνολογία δεν είναι αυτόνομη απελευθερωτική δύναμη, αλλά εργαλείο. Και όπως κάθε εργαλείο, εξαρτάται από το ποιος το χρησιμοποιεί και προς ποιο σκοπό.

Μέσα από τις αποτυχίες της ψηφιακής υπεραισιοδοξίας, ανοίγει η ευκαιρία για μια νέα επανεξέταση της εργασίας, όχι ως προς την μείωση του κόστους, αλλά ως σχέσης, φροντίδας και κοινωνικής συνοχής. Αν αυτό είναι το μάθημα του 2025, τότε ίσως τελικά, η “επανάσταση των bots” μάς βοήθησε (χωρίς να το θέλει) να δούμε την αξία του ανθρώπινου δυναμικού.

Σήμερα, οι περισσότεροι από εμάς φοβόμαστε το AI, αλλά συχνά όχι για τους σωστούς λόγους. Τα μέσα, σε μια διαρκή μάχη για εντυπώσεις και clicks, το παρουσιάζουν είτε ως Αποκάλυψη είτε ως Μεσσία, αλλά ποτέ ως εργαλείο με όρια, ανάγκες, και κοινωνικό πλαίσιο. Έτσι, ο καθημερινός άνθρωπος δεν έχει απέναντί του μια τεχνολογία να κατανοήσει, αλλά ένα τέρας ή έναν σωτήρα να αντιμετωπίσει.

Ο αληθινός φόβος, όμως, δεν προέρχεται από το AI καθαυτό, αλλά από το ποιοι αποφασίζουν τι κάνει, πού εφαρμόζεται, ποιον εξυπηρετεί. Αντί να μας απασχολεί αν θα μας «αντικαταστήσει», ίσως πρέπει να ρωτήσουμε ποιος γράφει τον κώδικα και για ποιον λογαριασμό.

Κι έτσι ο φόβος γίνεται παγίδα όταν αποκλείει την τεχνολογία από τον κοινωνικό της ρόλο. Διότι την ώρα που ο κόσμος αγχώνεται για «συνειδητά ρομπότ», οι αληθινές αποφάσεις (αυτές που καθορίζουν αν το AI θα ενισχύσει ή θα διαλύσει την εργασία, την ισότητα, τη δημοκρατία) παίρνονται ήσυχα, σε αίθουσες συμβουλίων, χωρίς καμία “τεχνητή νοημοσύνη” παρούσα.

Και φτάνουμε στο σήμερα, καλοκαίρι του 2025 και αναρωτιόμαστε αν είναι η χρονιά που τα AI agents “δουλεύουν”; Ίσως.
Αλλά μάλλον μόνο στον φαντασιακό κόσμο όπου το PowerPoint είναι μια επαρκής απόδειξη επιτυχίας.

 

 Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.