Ο γερουσιαστής Bernie Sanders (αιώνιος προφήτης της εργατικής δικαιοσύνης και πλέον και λίγο tech-savvy παππούς) ανησυχεί (όπως και οι περισσότεροι από εμάς) για το πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αλλάξει το μέλλον της εργασίας. Όμως, σε αντίθεση με τους influencers του LinkedIn που μιλούν για “personal branding στην εποχή του GPT”, ο Bernie δεν καταπίνει αμάσητο το αφήγημα της τεχνολογικής προόδου ως σωτηρίας.
Σε συνέντευξή του στο Gizmodo, αποκάλυψε πως, μετά την πρότασή του για καθιέρωση τετραήμερης εργασίας με την “ευγενική” βοήθεια της AI, έχει ξεκινήσει κύκλο συναντήσεων με ειδικούς και CEO. Ονόματα δεν αποκάλυψε (ίσως από ευγένεια, ίσως γιατί δεν θυμόταν) αλλά σημείωσε πως οι γνώμες διίστανται: άλλοι προβλέπουν μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας, άλλοι υπόσχονται ένα μέλλον γεμάτο καινούργιες, λαμπερές δουλειές που δεν ξέρουμε ακόμα ότι χρειαζόμαστε (π.χ. prompt coach, emotional AI reiki therapist, και άλλα τέτοια κουρασμένα).
«Πιστεύω πως αυτό δεν είναι σαν τη Βιομηχανική Επανάσταση», είπε ο Bernie, με το βάρος του ανθρώπου που έχει δει μερικά πράγματα στη ζωή του. «Νομίζω πως θα είναι πολύ πιο σοβαρό». Και πώς να διαφωνήσει κανείς, όταν ήδη βλέπουμε την κλασική συνταγή να επαναλαμβάνεται: η παραγωγικότητα των εργαζομένων αυξάνεται, αλλά η αμοιβή τους μένει στάσιμη, ή, όπως το λέει ο ίδιος με τη χαρακτηριστική του σαφήνεια, τα κέρδη πάνε στις εταιρείες και όχι στους ανθρώπους που κάνουν τη δουλειά.
Στην ουσία, ο Bernie θέτει το αυτονόητο (που τόσο εύκολα ξεχνιέται): η κουβέντα για την AI δεν είναι ουδέτερη. Δεν είναι απλώς για το πόσο πιο γρήγορα θα γράφει κώδικα ή emails. Είναι υπαρξιακή. Θα γίνει εργαλείο χειραφέτησης ή απλώς ένα ακόμη μέσο για να δουλεύουμε περισσότερο, αμειβόμαστε λιγότερο και χειροκροτούμε την τεχνολογία που μόλις μας αντικατέστησε;
«Οι εργαζόμενοι σήμερα… βγάζουν λιγότερα», λέει ο Sanders, «και φοβάμαι ειλικρινά πως σχεδόν όλα τα οφέλη από την αυξημένη παραγωγικότητα θα πάνε στους “από πάνω”, εις βάρος των εργαζομένων». Και το λέει με τον τόνο εκείνου που δεν ανακαλύπτει τον τροχό, απλώς επιμένει να μας υπενθυμίζει ότι ο τροχός γυρίζει, αλλά όχι πάντα για όλους.
«Αν δεν αλλάξουμε τη πολιτική εξίσωση», συνεχίζει, «τα οφέλη θα πάνε, ξανά, στους ίδιους λίγους, πάνω στις πλάτες των πολλών». Εκεί βρίσκεται για τον Sanders το πραγματικό διακύβευμα: όχι αν η AI θα γράψει καλύτερα κείμενα ή θα λύσει πιο γρήγορα εξισώσεις, αλλά το ποιος θα επωφεληθεί από όλη αυτή τη δύναμη. Γιατί, όπως λέει, «θέλω οι εργαζόμενοι να είναι εκείνοι που θα ωφεληθούν από τη νέα τεχνολογία, όχι μόνο οι από πάνω».
Και πριν προλάβει κανείς να του προσάψει τεχνοφοβία ή ρομαντισμό, ο Bernie βάζει τα πράγματα στη θέση τους: η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ούτε καλή, ούτε κακή. Αλλά ούτε και σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είναι εδώ, χειροπιαστή, και εξελίσσεται. Και το αν θα είναι εργαλείο χειραφέτησης ή μηχανή εκμετάλλευσης εξαρτάται, τελικά, όχι από τον αλγόριθμο, αλλά από εμάς. Ή μάλλον, από το ποιοι κρατούν τον κώδικα και ποιοι πληρώνουν το τίμημα.
«Υπάρχουν άνθρωποι με βαθιά γνώση», λέει ο Bernie με τον γνώριμο στόμφο του που συνδυάζει πατρική αγωνία με πολιτική επιμονή, «που φοβούνται πραγματικά ότι οι άνθρωποι δεν θα μπορέσουμε να ελέγξουμε την τεχνολογία και ότι η τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται τελικά να κυριαρχήσει στην κοινωνία μας».
Ναι, ακούγεται σαν ένα ακόμα σενάριο Black Mirror, αλλά, όπως πολλοί από τους πιο νηφάλιους AI doomers πριν από αυτόν, ο Sanders δεν μιλά για ρομπότ-τύραννους που κυβερνούν τον κόσμο. Μιλά για κάτι πιο ύπουλο και πιο πιθανό: μια τεχνολογία που, χωρίς κατάλληλη πολιτική και κοινωνική ρύθμιση, σταδιακά θα καθορίζει πώς δουλεύουμε, τι αξίζουμε και… ποιος μένει εκτός. Όπως το λέει και ο ίδιος: «Αυτό είναι το σενάριο της καταστροφής, και είναι κάτι που προβληματίζει σοβαρά ακόμη και ανθρώπους της ίδιας της βιομηχανίας».
Η στάση του δεν προκαλεί έκπληξη, έχει αφιερώσει ολόκληρη την καριέρα του στην υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων. Εκείνο που τον ξεχωρίζει, όμως, είναι πως δεν στέκεται απλώς στον φόβο. Ο Sanders δεν μιλά με ευχολόγια· δεν πουλάει tech-αισιοδοξία με δόσεις ρομποτικού ανθρωπισμού. Αντίθετα, απαιτεί από τους ισχυρούς της τεχνολογίας να λογοδοτήσουν και να διασφαλίσουν πως η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα καταλήξει σε μια νέα εποχή μαζικής ανεργίας.
Σε μια πολιτική σκηνή όπου οι περισσότεροι σηκώνουν αδιάφορα τους ώμους μπροστά στις τεκτονικές αλλαγές που έρχονται, η στάση του Bernie, έστω και με τον γνώριμο παλιομοδίτικο του τρόπο, μοιάζει με ανάσα ευθύνης. Γιατί στο τέλος της ημέρας, αυτό που εμπνέει δεν είναι η τεχνολογία αλλά το ποιος είναι διατεθειμένος να τη φέρει προ των ευθυνών της.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Ο γερουσιαστής Bernie Sanders (αιώνιος προφήτης της εργατικής δικαιοσύνης και πλέον και λίγο tech-savvy παππούς) ανησυχεί (όπως και οι περισσότεροι από εμάς) για το πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αλλάξει το μέλλον της εργασίας. Όμως, σε αντίθεση με τους influencers του LinkedIn που μιλούν για “personal branding στην εποχή του GPT”, ο Bernie δεν καταπίνει αμάσητο το αφήγημα της τεχνολογικής προόδου ως σωτηρίας.
Σε συνέντευξή του στο Gizmodo, αποκάλυψε πως, μετά την πρότασή του για καθιέρωση τετραήμερης εργασίας με την “ευγενική” βοήθεια της AI, έχει ξεκινήσει κύκλο συναντήσεων με ειδικούς και CEO. Ονόματα δεν αποκάλυψε (ίσως από ευγένεια, ίσως γιατί δεν θυμόταν) αλλά σημείωσε πως οι γνώμες διίστανται: άλλοι προβλέπουν μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας, άλλοι υπόσχονται ένα μέλλον γεμάτο καινούργιες, λαμπερές δουλειές που δεν ξέρουμε ακόμα ότι χρειαζόμαστε (π.χ. prompt coach, emotional AI reiki therapist, και άλλα τέτοια κουρασμένα).
«Πιστεύω πως αυτό δεν είναι σαν τη Βιομηχανική Επανάσταση», είπε ο Bernie, με το βάρος του ανθρώπου που έχει δει μερικά πράγματα στη ζωή του. «Νομίζω πως θα είναι πολύ πιο σοβαρό». Και πώς να διαφωνήσει κανείς, όταν ήδη βλέπουμε την κλασική συνταγή να επαναλαμβάνεται: η παραγωγικότητα των εργαζομένων αυξάνεται, αλλά η αμοιβή τους μένει στάσιμη, ή, όπως το λέει ο ίδιος με τη χαρακτηριστική του σαφήνεια, τα κέρδη πάνε στις εταιρείες και όχι στους ανθρώπους που κάνουν τη δουλειά.
Στην ουσία, ο Bernie θέτει το αυτονόητο (που τόσο εύκολα ξεχνιέται): η κουβέντα για την AI δεν είναι ουδέτερη. Δεν είναι απλώς για το πόσο πιο γρήγορα θα γράφει κώδικα ή emails. Είναι υπαρξιακή. Θα γίνει εργαλείο χειραφέτησης ή απλώς ένα ακόμη μέσο για να δουλεύουμε περισσότερο, αμειβόμαστε λιγότερο και χειροκροτούμε την τεχνολογία που μόλις μας αντικατέστησε;
«Οι εργαζόμενοι σήμερα… βγάζουν λιγότερα», λέει ο Sanders, «και φοβάμαι ειλικρινά πως σχεδόν όλα τα οφέλη από την αυξημένη παραγωγικότητα θα πάνε στους “από πάνω”, εις βάρος των εργαζομένων». Και το λέει με τον τόνο εκείνου που δεν ανακαλύπτει τον τροχό, απλώς επιμένει να μας υπενθυμίζει ότι ο τροχός γυρίζει, αλλά όχι πάντα για όλους.
«Αν δεν αλλάξουμε τη πολιτική εξίσωση», συνεχίζει, «τα οφέλη θα πάνε, ξανά, στους ίδιους λίγους, πάνω στις πλάτες των πολλών». Εκεί βρίσκεται για τον Sanders το πραγματικό διακύβευμα: όχι αν η AI θα γράψει καλύτερα κείμενα ή θα λύσει πιο γρήγορα εξισώσεις, αλλά το ποιος θα επωφεληθεί από όλη αυτή τη δύναμη. Γιατί, όπως λέει, «θέλω οι εργαζόμενοι να είναι εκείνοι που θα ωφεληθούν από τη νέα τεχνολογία, όχι μόνο οι από πάνω».
Και πριν προλάβει κανείς να του προσάψει τεχνοφοβία ή ρομαντισμό, ο Bernie βάζει τα πράγματα στη θέση τους: η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ούτε καλή, ούτε κακή. Αλλά ούτε και σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είναι εδώ, χειροπιαστή, και εξελίσσεται. Και το αν θα είναι εργαλείο χειραφέτησης ή μηχανή εκμετάλλευσης εξαρτάται, τελικά, όχι από τον αλγόριθμο, αλλά από εμάς. Ή μάλλον, από το ποιοι κρατούν τον κώδικα και ποιοι πληρώνουν το τίμημα.
«Υπάρχουν άνθρωποι με βαθιά γνώση», λέει ο Bernie με τον γνώριμο στόμφο του που συνδυάζει πατρική αγωνία με πολιτική επιμονή, «που φοβούνται πραγματικά ότι οι άνθρωποι δεν θα μπορέσουμε να ελέγξουμε την τεχνολογία και ότι η τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται τελικά να κυριαρχήσει στην κοινωνία μας».
Ναι, ακούγεται σαν ένα ακόμα σενάριο Black Mirror, αλλά, όπως πολλοί από τους πιο νηφάλιους AI doomers πριν από αυτόν, ο Sanders δεν μιλά για ρομπότ-τύραννους που κυβερνούν τον κόσμο. Μιλά για κάτι πιο ύπουλο και πιο πιθανό: μια τεχνολογία που, χωρίς κατάλληλη πολιτική και κοινωνική ρύθμιση, σταδιακά θα καθορίζει πώς δουλεύουμε, τι αξίζουμε και… ποιος μένει εκτός. Όπως το λέει και ο ίδιος: «Αυτό είναι το σενάριο της καταστροφής, και είναι κάτι που προβληματίζει σοβαρά ακόμη και ανθρώπους της ίδιας της βιομηχανίας».
Η στάση του δεν προκαλεί έκπληξη, έχει αφιερώσει ολόκληρη την καριέρα του στην υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων. Εκείνο που τον ξεχωρίζει, όμως, είναι πως δεν στέκεται απλώς στον φόβο. Ο Sanders δεν μιλά με ευχολόγια· δεν πουλάει tech-αισιοδοξία με δόσεις ρομποτικού ανθρωπισμού. Αντίθετα, απαιτεί από τους ισχυρούς της τεχνολογίας να λογοδοτήσουν και να διασφαλίσουν πως η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα καταλήξει σε μια νέα εποχή μαζικής ανεργίας.
Σε μια πολιτική σκηνή όπου οι περισσότεροι σηκώνουν αδιάφορα τους ώμους μπροστά στις τεκτονικές αλλαγές που έρχονται, η στάση του Bernie, έστω και με τον γνώριμο παλιομοδίτικο του τρόπο, μοιάζει με ανάσα ευθύνης. Γιατί στο τέλος της ημέρας, αυτό που εμπνέει δεν είναι η τεχνολογία αλλά το ποιος είναι διατεθειμένος να τη φέρει προ των ευθυνών της.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
