Λοιπόν, για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά: όχι, το πρόβλημα με την AI δεν είναι ότι θα αποκτήσει συνείδηση και θα καταλάβει τον κόσμο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι ήδη καταναλώνει τόση ενέργεια όσο μια μικρή χώρα, για να παράγει απαντήσεις σε καθημερινές ερωτήσεις όπως «ποιο σκυλί είσαι με βάση το ζώδιό σου». Κι ενώ η Ευρώπη πανηγυρίζει για τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, ξεχνά πως αυτό το “θαύμα του μέλλοντος” είναι πιο αναποτελεσματικό κι από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία της δεκαετίας του ’80.
Οι Έλληνες (και όχι μόνο) φοβούνται την Τεχνητή Νοημοσύνη. Όχι γιατί την κατανοούν, αλλά γιατί τη φαντάζονται. Λίγο Terminator, λίγο Black Mirror, λίγο 2001: Οδύσσεια του Διαστήματος (οι πιο διαβασμένοι) και κάπου ανάμεσα ένας θείος που ορκίζεται ότι το κινητό τον παρακολουθεί επειδή είπε “πιτόγυρο” και του έβγαλε διαφήμιση με super-jumbo σουβλάκια. Είναι μια αρχαία φοβία, μεταμφιεσμένη με καλώδια: ο μεγάλος φόβος μήπως η δημιουργία ξεπεράσει τον δημιουργό.
Κι όμως, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πεζή. Η AI, τουλάχιστον όπως τη χτίζουμε σήμερα, δεν είναι έξυπνη. Είναι απλώς μεγάλη. Μασάει δεδομένα και φτύνει προτάσεις. Αυτό κάνει. Ούτε το μυαλό σου κυβερνάει, ούτε την σκέψη σου αλλοιώνει – αν δεν την αφήσεις. Αλλά, καταναλώνει ρεύμα, πολύ, με ρυθμό που θα ζήλευε οποιοδήποτε χυτήριο μετάλλων στην ανατολή της βιομηχανικής επανάστασης. Έτσι, κι εμείς βαφτίζουμε την ΑΙ, «επαναστατική». Είναι, αν το καλοσκεφτείς. Αλλά στην πραγματικότητα, έχουμε φτιάξει κάτι τόσο δυσκίνητο, που αν είχε σώμα, θα φορούσε κοστούμι, θα είχε τρεις γραμματείς και θα χρειαζόταν πέντε υπογραφές για να σου πει “καλημέρα”.
Και το μεγάλο ερώτημα έρχεται όταν συνειδητοποιούμε πως αν όντως θέλουμε ευφυείς μηχανές, θα πρέπει να σταματήσουμε να παίζουμε με cloud και GPU, και να κοιτάξουμε ξανά στον εγκέφαλό μας. Αναλογικός, αθόρυβος, υπερ-αποδοτικός, και το μόνο που ζητάει είναι λίγη γλυκόζη και ένα όνειρο. Το μέλλον της AI ίσως δεν είναι υπερ-υπολογιστές, αλλά κάτι πολύ πιο οικείο: μια ήρεμη, αργή επεξεργασία που μοιάζει με σκέψη και όχι με search engine σε κρίση ταυτότητας.
Ο φόβος για την AI, λοιπόν, είναι λιγότερο τεχνολογικός και περισσότερο υπαρξιακός: δεν μας τρομάζει τι μπορεί να γίνει η μηχανή, μας τρομάζει πόσο πολύ, ήδη, της μοιάζουμε σήμερα…
Και κάπου εδώ, το “έξυπνο” μέλλον αρχίζει να μυρίζει καμένο. Κυριολεκτικά…
Όταν η Τεχνητή Νοημοσύνη προβλέπεται να καταναλώνει, μέσα σε λίγα χρόνια, όσο ρεύμα καταναλώνει ολόκληρη η Ιαπωνία, δεν μιλάμε πλέον για sci-fi εικονοπλασίες, αλλά για ένα τεχνολογικό τέρας που διψάει για megawatt. Κι όμως, οι πολιτικοί μοιάζουν να κοιτούν αλλού, σαν να μην είναι το δικό τους παιδί αυτό που παίζει με σπίρτα δίπλα στο βενζινάδικο.
Η απάντηση είναι τόσο απλή, που πονάει: δεν ξέρουν. Οι πολιτικοί δεν έχουν ιδέα. Ούτε οι μεγάλοι εκδότες έχουν την παραμικρή ιδέα. Ή, ακόμη χειρότερα, δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται, αλλά ανέχονται τίτλους όπως “Πανελλαδική Έρευνα: Γιατί οι Έλληνες φοβούνται την Τεχνητή Νοημοσύνη” γιατί φέρνουν κλικς. Μόνο που η βιομηχανία της AI είναι τόσο ζαλισμένη από τη λάμψη της εμπορικής επιτυχίας, που πλέον λειτουργεί πια με κανόνες σιωπής οι οποίοι θυμίζουν περισσότερο καρτέλ παρά επιστημονική πρόοδο. OpenAI, Google, Microsoft, όλοι μετρούν τα teraflop τους σαν τραπεζίτες που δεν θέλουν να φανερώσουν τους ισολογισμούς τους.
Γιατί; Το αφήγημα είναι γνωστό: αν αποκαλύψουμε πόσο ενεργοβόρα είναι η τεχνητή νοημοσύνη, θα αρχίσουν οι ερωτήσεις, οι αντιδράσεις, οι διαρροές από το οικολογικό PR της Silicon Valley. Και ποιος θέλει να χαλάσει τη φαντασίωση του φωτεινού, φιλικού μέλλοντος όπου όλα θα τα λύνει ένα chatbot;
Αν όμως συνεχίσουμε να βλέπουμε την AI μόνο ως «το επόμενο μεγάλο πράγμα», χωρίς να υπολογίζουμε το αποτύπωμά της (ενεργειακό, ηθικό, κοινωνικό) τότε δεν φτιάχνουμε τεχνολογία. Φτιάχνουμε ένα τοξικό όνειρο. Ένα εργοστάσιο σκέψης που παράγει δεδομένα, αλλά όχι σοφία. Και όσο οι πολιτικές αποφάσεις καθυστερούν, ο πλανήτης καίγεται, και η AI απλώς γράφει πιο γρήγορα το χρονικό του.
Το ερώτημα δεν είναι αν θα επιβιώσουμε απ’ την τεχνητή νοημοσύνη. Είναι αν θα αντέξει η Γη να υποστηρίζει την ψηφιακή μας ματαιοδοξία.
Κι ίσως εκεί να βρίσκεται η αληθινή ελπίδα: να εμπνεύσουμε ένα μέλλον όπου η καινοτομία δεν θα μετριέται μόνο σε petaflops, αλλά σε αρμονία με τη φύση. Γιατί, όσο εντυπωσιακά κι αν είναι τα σημερινά μοντέλα AI, τίποτα δεν συγκρίνεται με τον εγκέφαλό μας, το πιο αποδοτικό, ευφυές και ενεργειακά λιτό “υπολογιστικό σύστημα” που έχουμε γνωρίσει. Αν θέλουμε, λοιπόν, μηχανές που αλλάζουν ζωές, ας ξεκινήσουμε μιμούμενοι αυτό που ήδη τις δημιουργεί: εμάς.
Συνεχίζεται…
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Λοιπόν, για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά: όχι, το πρόβλημα με την AI δεν είναι ότι θα αποκτήσει συνείδηση και θα καταλάβει τον κόσμο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι ήδη καταναλώνει τόση ενέργεια όσο μια μικρή χώρα, για να παράγει απαντήσεις σε καθημερινές ερωτήσεις όπως «ποιο σκυλί είσαι με βάση το ζώδιό σου». Κι ενώ η Ευρώπη πανηγυρίζει για τη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης, ξεχνά πως αυτό το “θαύμα του μέλλοντος” είναι πιο αναποτελεσματικό κι από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία της δεκαετίας του ’80.
Οι Έλληνες (και όχι μόνο) φοβούνται την Τεχνητή Νοημοσύνη. Όχι γιατί την κατανοούν, αλλά γιατί τη φαντάζονται. Λίγο Terminator, λίγο Black Mirror, λίγο 2001: Οδύσσεια του Διαστήματος (οι πιο διαβασμένοι) και κάπου ανάμεσα ένας θείος που ορκίζεται ότι το κινητό τον παρακολουθεί επειδή είπε “πιτόγυρο” και του έβγαλε διαφήμιση με super-jumbo σουβλάκια. Είναι μια αρχαία φοβία, μεταμφιεσμένη με καλώδια: ο μεγάλος φόβος μήπως η δημιουργία ξεπεράσει τον δημιουργό.
Κι όμως, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πεζή. Η AI, τουλάχιστον όπως τη χτίζουμε σήμερα, δεν είναι έξυπνη. Είναι απλώς μεγάλη. Μασάει δεδομένα και φτύνει προτάσεις. Αυτό κάνει. Ούτε το μυαλό σου κυβερνάει, ούτε την σκέψη σου αλλοιώνει – αν δεν την αφήσεις. Αλλά, καταναλώνει ρεύμα, πολύ, με ρυθμό που θα ζήλευε οποιοδήποτε χυτήριο μετάλλων στην ανατολή της βιομηχανικής επανάστασης. Έτσι, κι εμείς βαφτίζουμε την ΑΙ, «επαναστατική». Είναι, αν το καλοσκεφτείς. Αλλά στην πραγματικότητα, έχουμε φτιάξει κάτι τόσο δυσκίνητο, που αν είχε σώμα, θα φορούσε κοστούμι, θα είχε τρεις γραμματείς και θα χρειαζόταν πέντε υπογραφές για να σου πει “καλημέρα”.
Και το μεγάλο ερώτημα έρχεται όταν συνειδητοποιούμε πως αν όντως θέλουμε ευφυείς μηχανές, θα πρέπει να σταματήσουμε να παίζουμε με cloud και GPU, και να κοιτάξουμε ξανά στον εγκέφαλό μας. Αναλογικός, αθόρυβος, υπερ-αποδοτικός, και το μόνο που ζητάει είναι λίγη γλυκόζη και ένα όνειρο. Το μέλλον της AI ίσως δεν είναι υπερ-υπολογιστές, αλλά κάτι πολύ πιο οικείο: μια ήρεμη, αργή επεξεργασία που μοιάζει με σκέψη και όχι με search engine σε κρίση ταυτότητας.
Ο φόβος για την AI, λοιπόν, είναι λιγότερο τεχνολογικός και περισσότερο υπαρξιακός: δεν μας τρομάζει τι μπορεί να γίνει η μηχανή, μας τρομάζει πόσο πολύ, ήδη, της μοιάζουμε σήμερα…
Και κάπου εδώ, το “έξυπνο” μέλλον αρχίζει να μυρίζει καμένο. Κυριολεκτικά…
Όταν η Τεχνητή Νοημοσύνη προβλέπεται να καταναλώνει, μέσα σε λίγα χρόνια, όσο ρεύμα καταναλώνει ολόκληρη η Ιαπωνία, δεν μιλάμε πλέον για sci-fi εικονοπλασίες, αλλά για ένα τεχνολογικό τέρας που διψάει για megawatt. Κι όμως, οι πολιτικοί μοιάζουν να κοιτούν αλλού, σαν να μην είναι το δικό τους παιδί αυτό που παίζει με σπίρτα δίπλα στο βενζινάδικο.
Η απάντηση είναι τόσο απλή, που πονάει: δεν ξέρουν. Οι πολιτικοί δεν έχουν ιδέα. Ούτε οι μεγάλοι εκδότες έχουν την παραμικρή ιδέα. Ή, ακόμη χειρότερα, δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται, αλλά ανέχονται τίτλους όπως “Πανελλαδική Έρευνα: Γιατί οι Έλληνες φοβούνται την Τεχνητή Νοημοσύνη” γιατί φέρνουν κλικς. Μόνο που η βιομηχανία της AI είναι τόσο ζαλισμένη από τη λάμψη της εμπορικής επιτυχίας, που πλέον λειτουργεί πια με κανόνες σιωπής οι οποίοι θυμίζουν περισσότερο καρτέλ παρά επιστημονική πρόοδο. OpenAI, Google, Microsoft, όλοι μετρούν τα teraflop τους σαν τραπεζίτες που δεν θέλουν να φανερώσουν τους ισολογισμούς τους.
Γιατί; Το αφήγημα είναι γνωστό: αν αποκαλύψουμε πόσο ενεργοβόρα είναι η τεχνητή νοημοσύνη, θα αρχίσουν οι ερωτήσεις, οι αντιδράσεις, οι διαρροές από το οικολογικό PR της Silicon Valley. Και ποιος θέλει να χαλάσει τη φαντασίωση του φωτεινού, φιλικού μέλλοντος όπου όλα θα τα λύνει ένα chatbot;
Αν όμως συνεχίσουμε να βλέπουμε την AI μόνο ως «το επόμενο μεγάλο πράγμα», χωρίς να υπολογίζουμε το αποτύπωμά της (ενεργειακό, ηθικό, κοινωνικό) τότε δεν φτιάχνουμε τεχνολογία. Φτιάχνουμε ένα τοξικό όνειρο. Ένα εργοστάσιο σκέψης που παράγει δεδομένα, αλλά όχι σοφία. Και όσο οι πολιτικές αποφάσεις καθυστερούν, ο πλανήτης καίγεται, και η AI απλώς γράφει πιο γρήγορα το χρονικό του.
Το ερώτημα δεν είναι αν θα επιβιώσουμε απ’ την τεχνητή νοημοσύνη. Είναι αν θα αντέξει η Γη να υποστηρίζει την ψηφιακή μας ματαιοδοξία.
Κι ίσως εκεί να βρίσκεται η αληθινή ελπίδα: να εμπνεύσουμε ένα μέλλον όπου η καινοτομία δεν θα μετριέται μόνο σε petaflops, αλλά σε αρμονία με τη φύση. Γιατί, όσο εντυπωσιακά κι αν είναι τα σημερινά μοντέλα AI, τίποτα δεν συγκρίνεται με τον εγκέφαλό μας, το πιο αποδοτικό, ευφυές και ενεργειακά λιτό “υπολογιστικό σύστημα” που έχουμε γνωρίσει. Αν θέλουμε, λοιπόν, μηχανές που αλλάζουν ζωές, ας ξεκινήσουμε μιμούμενοι αυτό που ήδη τις δημιουργεί: εμάς.
Συνεχίζεται…
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
