Οι νέοι σήμερα έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο, περισσότερα εφόδια και εργαλεία από κάθε άλλη γενιά, αναζητούν δρόμους που πριμ μερικά χρόνια έμοιαζαν πολυτέλεια. Αρκετοί έχουν κάνει μια έμμισθη πρακτική σε συμβουλευτική εταιρεία, χρόνια εθελοντισμού σε περιβαλλοντικές οργανώσεις, έχουν εμπειρία και συστατικές επιστολές.  Αρκούν όμως όλα αυτά για να βρουν τον δρόμο του προς την καριέρα που ονειρεύονται;  

Σήμερα εκατομμύρια εργαζόμενοι βρίσκονται στο ίδιο αδιέξοδο. Η ανεργία στις ΗΠΑ υπολογίζεται στο 4,3% και στην Ευρώπη αυτό το ποσοστό ανεβαίνει. Τα κέρδη των επιχειρήσεων μπορεί να είναι είναι ισχυρά, οι μισθοί όμως μένουν “στάσιμοι” κι οι προσλήψεις έχουν παγώσει τους τελευταίους τέσσερις μήνες, με τον ρυθμό πρόσληψης να βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο από την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. 

Οι διαδικτυακές πλατφόρμες υποσχέθηκαν να κάνουν πιο εύκολη την αναζήτηση εργασίας. Στην πραγματικότητα την έχουν μετατρέψει σε εφιάλτη. Οι υποψήφιοι χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη για να φτιάχνουν βιογραφικά και συνοδευτικές επιστολές, ενώ οι εργοδότες χρησιμοποιούν την ΤΝ για να τα φιλτράρουν. Η αναλογία θυμίζει εφαρμογές γνωριμιών: όλοι “κάνουν swipe”, αλλά συνήθως κανείς δεν καταλήγει πουθενά. ΟΙ εργαζόμενοι επιπέδου “junior βιώνουν τη μία ματαίωση μετά την άλλη και βυθίζονται σε ένα καθεστώς απογοήτευσης που τους οδηγεί σε συμβιβασμό με τη σκληρή πραγματικότητα. 

Οι επιχειρήσεις πνίγονται από αιτήσεις πολλές άσχετες, κάποιες αξιόλογες. Ο χειροκίνητος έλεγχος δεν είναι πλέον εφικτός. Έτσι στρέφονται στους αλγορίθμους. Αποτελεί κοινό μυστικό πως τμήματα ανθρώπινου δυναμικού χρησιμοποιούν ΤΝ για να γράφουν αγγελίες, να αξιολογούν υποψήφιους, να προγραμματίζουν συνεντεύξεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και οι συνεντεύξεις γίνονται μέσω chatbot: ο υποψήφιος απαντά σε ερωτήσεις ενός avatar, το οποίο καταγράφει τον τόνο και τις λέξεις-κλειδιά. 

“Καταλαβαίνω γιατί οι υποψήφιοι νιώθουν ότι τα βιογραφικά τους χάνονται στο κενό” υποστηρίζει η Πρίγια Ρατόντ, ειδικός στις τάσεις της αγοράς εργασίας, ωστόσο τονίζει ότι οι πλατφόρμες βοηθούν τους υποψηφίους να βρουν θέσεις πιο εύκολα και ότι η ΤΝ μπορεί να τους οδηγήσει γρηγορότερα στο επόμενο στάδιο, εφόσον ταιριάζουν στις ανάγκες του εργοδότη. Ένα λάθος όμως μπορεί να βάλει τέλος στο όνειρό τους. 

Στην πράξη οι περισσότεροι δεν φτάνουν ποτέ να μιλήσουν με άνθρωπο. Όσο δυσκολότερο είναι να περάσουν στο στάδιο της συνέντευξης, τόσο περισσότεροι στρέφονται σε εργαλεία όπως το ChatGPT για να βελτιώσουν τις αιτήσεις τους. Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: περισσότερες “καρμπόν” αιτήσεις μέσω ΤΝ οδηγούν σε πιο αυστηρά φίλτρα από τις εταιρείες που αποκλείουν ακόμη περισσότερους υποψηφίους. 

Η αγορά βρίσκεται εδώ και μήνες σε ένα παράδοξο ισοζύγιο: ούτε πολλές προσλήψεις, ούτε πολλές απολύσεις. Ο χρόνος που χρειάζεται ένας άνεργος για να βρει δουλειά έχει φτάσει κατά μέσο όρο τις ξεπερνάει τους τρεις μήνες, δύο εβδομάδες παραπάνω σε σύγκριση με πριν από μερικά χρόνια. Οι εργαζόμενοι διστάζουν να παραιτηθούν, φοβούμενοι τον πληθωρισμό και τη χαμηλή ανάπτυξη. 

Το ισοζύγιο δείχνει να σπάει. Οι Αφροαμερικανοί εργαζόμενοι βλέπουν την ανεργία τους να εκτοξεύεται, ιδιαίτερα μετά τις μαζικές απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων από την κυβέρνηση Τραμπ. Πάνω από 10% των νέων κάτω των 24 ψάχνουν δουλειά χωρίς αποτέλεσμα. Οι αναλυτές προειδοποιούν: τα σημάδια ύφεσης είναι όλο και πιο έντονα κι 

Τι μπορεί να κάνει ένας εργαζόμενος; Να συνεχίζει να στέλνει όσο το δυνατόν πιο αυθεντικές αιτήσεις και ταυτόχρονα να επιστρέψει σε πιο “παραδοσιακές” πρακτικές: να μιλήσει απευθείας με παλιούς εργοδότες, να πάει σε εκδηλώσεις, να καλέσει υπεύθυνους προσλήψεων για έναν καφέ, ώστε να δημιουργήσει ένα δίκτυο. Ίσως αυτές οι στρατηγικές αποδώσουν, αν οι εργοδότες αποφασίσουν να ξεπαγώσουν τις προσλήψεις. Αν όχι, εκατομμύρια άνθρωποι θα συνεχίσουν να ρίχνουν τα βιογραφικά τους σε ένα κενό. 

Η αγορά εργασίας αντί να γίνει πιο προσβάσιμη με την τεχνολογία μετατρέπεται σε ζούγκλα, αν όχι κόλαση: ένα πεδίο όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη γράφει και απορρίπτει αιτήσεις, οι άνθρωποι κουράζονται και απογοητεύονται και οι ελπίδες για μια νέα αρχή μοιάζουν να χάνουν το δρόμο τους. 

*Mε στοιχεία από το Atlantic. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.